دامداری سازگار با خشکسالی

عده‌‌‌ای از کارشناسان معتقدند که مزیت و ظرفیت‌‌‌های توسعه صنعت پرورش شتر در کشور دلیل عمده جذب سرمایه‌گذاران خارجی در استان یزد است چون شتر در برابر خشکی بسیار مقاوم است تا حدی که گاهی ۳۰‌درصد از وزن شتر با از دست دادن آب بدن کاهش می‌‌‌یابد. تامین غذای شتر را می‌توان با توسعه مراتع گیاهان شورپسند تطبیق‌یافته با اقلیم کم‌بارش کشور که غذای هیچ دامی نیستند، انجام داد و وجود این سازگاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها باعث مزیت توسعه صنعت پرورش شتر در کشور به‌ویژه نقاط کویری همچون استان یزد و شهرستان بافق شده است. استان یزد یکی از نمونه‌‌‌های موفق در صنعت شترداری در کشور است که می‌تواند الگویی مناسب برای ترویج اقدامات علمی موفق در زمینه صنعت شترداری و همچنین گردشگری و پروژه‌‌‌های شترداری برای استان‌‌‌های دیگر باشد.

با توجه به اهمیت سرمایه‌گذاری در این صنعت و به دلیل نام‌گذاری سال ۲۰۲۴ از سوی سازمان ملل به نام سال شتر، از چند ماه قبل اتفاقات خوبی در استان یزد افتاده که به آنها می‌پردازیم. چندی قبل با سفر یک سرمایه‌گذار قطری، سرمایه‌گذاری ۵۰ نفر شتر توسط وی در استان یزد اعلام شد. در این باره رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان یزد گفت: با ورود سرمایه‌گذار خارجی حدود ۵۰ نفر شتر به استان یزد وارد و بین گله‌‌‌داران توزیع می‌شود. سیدابوالفضل وکیلی با بیان اینکه به دلیل خشکسالی‌‌‌های پی‌‌‌درپی جمعیت شتری کشور و به تبع آن استان یزد در سال‌های اخیر رو به کاهش است، اظهار کرد: یکی از اولویت‌‌‌های سند راهبردی توسعه بخش کشاورزی استان یزد که در سال ۱۴۰۰ تدوین شده است، توسعه سند پرورش شتر با هدف استفاده از اقلیم استان و تولید گوشت قرمز است.

وکیلی گفت: تنها راه برای فعالیت‌‌‌های به‌‌‌نژادی و اصلاح نژادی، واردات لوک از خارج از کشور محسوب می‌شود که در همین راستا با توجه به پروتکل‌‌‌هایی که ایران با کشور قطر و استرالیا دارد از شیخ جابر، واردکننده قطری دعوت شد تا در استان یزد سرمایه‌گذاری کند. وی اضافه کرد: شیخ جابر شترداران بافقی را به مشارکت در سرمایه‌گذاری واردات شتر تشویق کرده و نوید تولید بهتر و افزایش بهره‌‌‌وری را با وارد کردن لوک، به آنان داد. خبر خوب دیگر در این بخش انعقاد تفاهم‌‌‌نامه واردات شتر از قطر و استرالیا در راستای سفر قبلی سرمایه‌گذار قطری است. در این زمینه تفاهم‌‌‌نامه واردات شتر از قطر و استرالیا به استان یزد، در مراسمی بین سازمان جهاد کشاورزی استان به عنوان نماینده وزارت جهاد، یک شرکت تجاری از قطر و اتحادیه دامداران کشور منعقد شد.

در این مراسم مهران فاطمی، استاندار یزد، توسعه اکولوژیک پرورش شتر را یکی از محورهای سند تحولی یزد نوین اعلام کرد و گفت: این موضوع به صورت ویژه در استان یزد دنبال می‌شود. رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان یزد هم با بیان اینکه به دلیل خشکسالی‌‌‌های پی‌در‌پی جمعیت شتر استان رو به کاهش است، افزود‌: در این راستا جلسات متعددی برگزار شد و کمیته‌‌‌هایی شکل گرفت و در آخرین جلسه تصمیم بر واردات شتر به استان گرفته شد. وکیلی یادآور شد‌: این سرمایه‌گذار قطری پیش از این در دیدار با شترداران بافقی برای مشارکت در سرمایه‌گذاری واردات شتر اعلام آمادگی کرده و این نوید را داده که با وارد کردن «شتر لوک» تولیدات استان در این زمینه افزایش یابد.

وی خاطرنشان کرد: با توجه به بودجه‌ای که برای واردات شتر در نظر گرفته شده با وارد کردن آن، کیفیت شترهای تولیدی چه از نظر گوشت و چه از نظر شیر بهتر شده و بهره‌‌‌وری افزایش می‌‌‌یابد و می‌توان در سال‌های آینده سیر جمعیت شتر را که روند نزولی دارد به صفر رساند و شاهد افزایش جمعیت آن بود. در این تفاهم قرار شده که وارد‌کننده قطری نسبت به تحویل شناسنامه شترهای مربوطه به مرکز اصلاح نژاد دام کشور اقدام کند تا روند واردات ۱۰ نفر شتر نر (لوک) از نژاد اصیل عربی با حق بهره‌‌‌برداری ۱۰ساله به کشور و سپس به استان یزد انجام شود. درباره ظرفیت‌‌‌های استان یزد در صنعت شترداری کشور مشاور وزیر جهاد کشاورزی معتقد است: این استان یکی از نمونه‌‌‌های موفق در صنعت شترداری در کشور است و می‌تواند الگویی برای استان‌‌‌های دیگر باشد. حمید اورعی چندی قبل در نشست تخصصی پرورش شتر استان یزد اظهار کرد: یزد می‌تواند الگویی مناسب برای ترویج اقدامات علمی موفق در زمینه صنعت شترداری و همچنین گردشگری و طرح‌‌‌های شترداری برای استان‌‌‌های دیگر باشد.

اکنون دو‌هزار و ۷۰۰ نفر شتر در بافق نگهداری می‌شود و این شهرستان بعد از اردکان رتبه دوم پرورش این حیوان را در استان به خود اختصاص داده است و ۷۷ بهره‌‌‌بردار در این زمینه فعالیت دارند. درباره وضعیت این صنعت در شهرستان بافق هم نماینده این خطه از کویر مرکزی ایران معتقد است که پرورش شتر در بافق، صرفه اقتصادی دارد. محمدرضا صباغیان‌بافقی گفت: با توجه به اینکه شترداری با فرهنگ مردمان بافق گره خورده و پهنه لازم ایجاد شده است، جوانان با استفاده از این بستر، کار پرورش شتر و تولید گوشت را گسترش دهند. وی افزود: پهنه (شهرک) پرورش شتر در بافق ایجاد شده و یک نگاه فناورانه و نوآورانه به همراه دارد که جوانان منطقه می‌توانند با آب و نهاده‌‌‌های کمتر، تولید بیشتر و اشتغال ارزان‌‌‌تر و سریع‌‌‌تر داشته باشند.

نماینده ۶ شهرستان استان یزد خاطرنشان کرد: شتر سازگارترین حیوان با شرایط اقلیمی گرم و خشک است از این رو با توجه به اهمیت شترداری در ایجاد اشتغال و بهبود وضع اقتصادی مردم منطقه و تامین بخشی از پروتئین موردنیاز جامعه، لازم است به متقاضیان از طریق تسهیلات و واگذاری زمین مساعدت شود. معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی یزد نیز با بیان اینکه یزد با جمعیت حدود ۱۵‌هزار نفر شتر، رتبه سوم را در کشور داراست، اظهار کرد‌: یکی از اقدامات تحولی استان مبتنی بر سند یزد نوین، توسعه پرورش شتر با پرداخت تسهیلات به شترداران با همکاری ستاد اجرایی فرمان حضرت امام و همچنین استفاده از مسوولیت اجتماعی معادن در راستای احیای مراتع است.

مهدی غیب‌‌‌اللهی افزود‌: تسهیلات به صورت قرض‌‌‌الحسنه با بازپرداخت پنج ساله است که از اوایل امسال به شترداران پرداخت شده و سقف آن به ازای هر شتردار، ۱۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان به هر خانوار شتردار است. وی خاطرنشان کرد: زیرساخت‌‌‌ها با هماهنگی وزارت جهاد کشاورزی و مرکز اصلاح نژاد دام وزارت فراهم شده و شترداران و سرمایه‌گذاران در این بخش، می‌توانند از خارج از کشور نیز گونه‌‌‌های شتر را بر اساس مجوز‌‌‌های قانونی و سازگار با اقلیم استان وارد کنند. بر این اساس، زیرساخت‌‌‌ها و ظرفیت‌های سومین استان کشور در شترداری برای توسعه این صنعت بومی و درآمدزا فراهم شده و تنها باید فعالان این بخش به همراه جوانان علاقه‌مند به درآمدزایی در این حوزه، وارد میدان شده و از موقعیت‌‌‌های ایجاد‌شده استفاده کنند تا به زودی شاهد احیای صنعت شترداری و جبران کمبودهای گوشت قرمز در کشور باشیم.