پیشنهاد انتقال راحت جمعیت از تهران
برنامه «انتقال راحت جمعیت از تهران» به دولت ارائه شد
انتقال دستگاه‌های دولتی به شهرهای‌جدید
پیش‌بینی انتقال یک میلیون جمعیت از تهران به شهرهای جدید اطراف در قالب مسکن‌مهر
معاون وزیر مسکن: دانشگاهها و خدمات آموزشی، وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی، مراکز صنعتی و خدمات فراشهری می‌توانند به ترتیب در شهرهای جدید پردیس، پرند و هشتگرد مستقر شوند
گروه مسکن- لیلا درخشان: آماده‌باش وزارتخانه‌ها برای تحقق خواسته رییس دولت مبنی بر انتقال ۵ میلیون نفر از جمعیت تهران، دستگاه‌های مرتبط با این ماموریت جدید را به تکاپو واداشته است تاجایی که، یک نهاد وابسته به وزارت مسکن طرح «انتقال توام جمعیت و مراکز اداری و خدماتی به شهرهای جدید اطراف تهران» را به دولت پیشنهاد کرده است.
این طرح که توسط شرکت عمران شهرهای جدید ارائه شده، سه شهر جدید پرند، هشتگرد و پردیس را تکیه‌گاه تهران برای جذب جمعیت سربار و قابل انتقال معرفی کرده است طوری که، برخی از وزارتخانه‌ها و مراکز اداری که دولت با انتقال آنها به بیرون از تهران موافق است، در پرند واقع در 35 کیلومتری جنوب‌غرب تهران مستقر شوند، دانشگاهها و مراکز بزرگ آموزشی به پردیس واقع در 30 کیلومتری شرق تهران منتقل شوند و مراکز صنعتی و خدمات فراشهری نیز به هشتگرد واقع در 40 کیلومتری غرب پایتخت کوچ کند.
طرح انتقال دستگاه‌های دولتی به شهرهای جدید اطراف پایتخت درحالی مطرح شده که هم‌اکنون در این سه شهر، ۲۵۰ هزار واحد مسکونی در قالب مسکن‌مهر و بیش‌از ۵۰ هزار واحد نیز توسط سازنده‌های شخصی در حال ساخت است. به این ترتیب، حداقل تا یک سال آینده پرند، هشتگرد و پردیس آماده سکونت یک میلیون جمعیت جدید خواهد شد که با انتقال مراکز شغلی به این شهرها، تهرانی‌ها زندگی شبانه‌روزی در شهرهای جدید را به فقط «خواب شبانه» ترجیح خواهند داد.
معاون وزیر مسکن و مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید درباره پیشنهاد انتقال دستگاه‌های دولتی از تهران به دنیای‌اقتصاد گفت: شهرهای جدید اطراف تهران آمادگی استقرار مراکز شغلی و انتقال وزارتخانه‌ها و مراکز آموزشی را دارد و بر طبق قوانین جاری دولت، می‌تواند زمین و امکانات ساخت برای استقبال از این مراکز را در اختیار قرار دهد.
جمشید نورصالحی تصریح کرد: در حال حاضر نزدیک به ۱۰۰ هزار خانوار در شهرهای جدید پرند، هشتگرد و پردیس ساکن هستند که البته تعداد خانه‌های ساخته شده در این شهرها بیشتر از تعداد خانوارها است. وی افزود: چنانچه شغل و مراکز کار و فعالیت در این شهرها به وجود بیاید، انگیزه سکونت در این شهرها نیز افزایش پیدا خواهد کرد ضمن اینکه، این طرح به نوعی باعث انتقال راحت جمعیت از تهران خواهد شد.
به گزارش دنیای‌اقتصاد، پیش‌تر بنا بود در پرند بزرگ‌ترین نمایشگاه بین‌المللی احداث شود تا به واسطه نزدیکی این شهر به فرودگاه امام، تجار و بازرگانان بدون نیاز به ورود به داخل تهران، از نمایشگاه‌ها بازدید کنند، اما بهرغم گذشت چندین سال از این وعده، زمین اختصاص داده شده به نمایشگاه اکسپو در پرند فقط فنس‌کشی شده است و همچنان تپه و خس‌وخاشاک در فضای داخل نمایشگاه
خودنمایی می‌کند!
هر شهر چقدر قابلیت جذب جمعیتی دارد؟
مهندس جمشید نورصالحی، معاون وزیر مسکن و مدیرعامل شرکت شهرهای جدید در وزارت مسکن و شهرسازی در توضیح بیشتر درباره پیشنهاد انتقال جمعیت تهران به شهرهای جدی اطراف گفت: بر اساس مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی مقرر شده بود که شهر پرند ۷۰۰ هزار نفر، هشتگرد ۶۰۰ هزار نفر و پردیس ۴۰۰ نفر هزار از جمعیت تهران را جذب کند. در همین حال در شهرهای مذکور مقرر شده بیش‌از ۲۵۰ هزار واحد مسکونی در قالب مسکن مهر ساخته شود که درصورت محقق شدن آن بخشی از جمعیت تهران به این شهرها سرریز خواهد شد.
نورصالحی گفت: علاوه بر این با توجه به اینکه از جمله مولفه‌های جذب جمعیت ایجاد بسترهای اشتغالزایی است براین اساس مقرر شده شرایطی فراهم شود تا امکان اشتغال برای ساکنان شهرک‌های اقماری ایجاد شود.
وی تاکید کرد: علاوه بر این از آنجا که قرار است طی دو سه سال آینده امکانات جابه‌جایی جمعیت از طریق مترو فراهم شود قطعا بسیاری از مردم به سکونت در این شهرها راغب خواهند شد. به گفته معاون وزیر مسکن و شهرسازی اگر هر یک از شهرها بر اساس ماهیت وجودی‌شان مورد بهره‌برداری قرار بگیرند در آن صورت احتمال زیادی برای جذب جمعیت سربار تهران وجود دارد. وی افزود: به عنوان مثال برخی از این شهرها با اهداف اداری و برخی نیز با اهداف جذب فعالیت‌های فرهنگی ایجاد شده‌‌اند و اگر این مهم واقعا محقق شود و مراکز اداری و فرهنگی به این شهرها انتقال داده شوند خود به خود ساکنان شهرهای تهران به سمت این شهرها به منظور سکونت مهاجرت خواهند کرد.
شهرهای جدید شغل می‌خواهد
در همین زمینه، مهندس سیدنصرالدین شاهرخی، مدیرعامل سابق شهر جدید پرند در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» تاکید کرد: سبک‌سازی جمعیت از تهران از طریق انتقال به سایر شهرها فقط در صورتی محقق خواهد شد که در شهرهای جدید اشتغالزایی صورت بگیرد.
وی گفت: به عنوان مثال چنانچه در شهرهای جدید بخواهیم یک دانشگاه دولتی یا آزاد مشابه آنچه که در تهران است احداث کنیم احتمال اینکه جذب جمعیت محقق شود ضعیف است؛ چراکه در تهران دریایی از امکانات خدماتی و رفاهی مختلف وجود دارد که شهرهای جدید فاقد آن هستند.
شاهرخی اذعان داشت: بر این اساس اگر قرار باشد تغییر و تحولی در شهرهای جدید به لحاظ جذب جمعیت صورت بگیرد باید دولت شرایطی را فراهم کند که به موجب آن اقدام به ارائه یکسری تسهیلات خاص به ارگان‌هایی که به شهرهای جدید مراجعت کنند، ارائه دهد. وی افزود: در این صورت متعاقب این مساله بسیاری از امکانات خدماتی خود به خود به این شهرها انتقال داده خواهد شد و همین امر موجب جذب جمعیت به این شهرها می‌شود. شاهرخی خاطرنشان کرد: اگر فرآیند مذکور محقق شود حتی ممکن است سبک‌سازی جمعیت تهران از حالت شعار به واقعیت تبدیل شود. وی تصریح کرد: انتقال جمعیت تهران مقوله‌ای نیست که با عوامل بازدارنده رخ دهد، بلکه نیاز به بسترسازی دارد که در صورت عملیاتی شدن مردم خود به طور داوطلبانه تهران را ترک خواهند گفت.
طرح نیاز به آمایش سرزمین دارد
دکتر حمید ماجدی، استاد دانشگاه، در این زمینه گفت: سبک‌سازی جمعیت تهران نیاز به یک عزم ملی دارد؛ به‌طوری که در قالب آمایش سرزمین این مهم باید بررسی شود.
وی گفت: بر این اساس باید پتانسیل امکان جذب جمعیت در اقصی نقاط ایران مورد بررسی قرار گیرد تا به موجب آن امکان مهاجرت تهرانی‌ها به سایر نقاط کشور فراهم شود.
این استاد دانشگاه همسو با سایر کارشناسان معتقد است که تنها راهکار سرازیر کردن جمعیت تهران به شهرک‌های اطراف ایجاد اشتغال است و اگر این مساله عملی نشود نمی‌توان امیدی به کاهش جمعیت تهران از رهگذر شهرهای جدید داشت.
سبک‌سازی جمعیت از بافت‌های فرسوده آغاز شود
اما در حالی که یک معاون وزیر مسکن از ارائه طرحی به دولت برای انتقال جمعیت تهران به شهرهای جدید خبر داده، معاون دیگر وزیر مسکن اعلام کرده، بهتر است سبک‌سازی جمعیت تهران ابتدا از بافت‌های فرسوده شروع شود.
معاون وزیر مسکن گفت: اولویت دولت برای سبک‌سازی جمعیت تهران، می‌تواند از ساکنان فعلی بافت‌های فرسوده شروع شود و دولت می‌تواند با ارائه تسهیلات ویژه، مالکان خانه‌های قدیمی را تشویق به مهاجرت کند. در این صورت، امکان نوسازی و ساخت با تراکم بیشتر در زمین‌های مرکز و جنوب تهران فراهم خواهد شد. در حال حاضر، بزرگ‌ترین مانع سر راه ساخت‌وساز در بافت‌های فرسوده، عدم تمایل مالکان به نوسازی و برخی مشکلات حقوقی بابت تملک زمین یا واگذاری آن به انبوه‌ساز است. احمد صادقی پیشنهاد کرده است چنانچه، امتیاز ویژه ملکی یا تسهیلاتی برای انتقال ساکنان بافت‌های فرسوده تهران در نظر گرفته شود، پتانسیل بافت‌های فرسوده برای ساخت انبوه واحدهای مسکونی محقق می‌شود؛ ضمن اینکه، بخش قابل توجهی از جمعیت تهران تخلیه خواهد شد. رییس شرکت عمران و بهسازی شهری ایران گفت: باتوجه به وجود مشکلات عدیده در بافت‌های فرسوده اگر دولت به ساکنان این بافت‌ها مشوق‌های لازم را ارائه دهد، در این صورت قطعا ساکنان این بافت‌ها به خروج از تهران راغب خواهند شد.
وی با اشاره به اظهارنظر رییس‌جمهور مبنی بر خروج ۵ میلیون نفر جمعیت از تهران گفت: این اتفاق در سایر کشورهای دنیا مسبوق به سابقه است و بسیاری از کشورهای دنیا وقتی با سرریز جمعیت در پایتخت مواجه می‌شوند یا اقدام به سبک‌سازی جمعیت یا اینکه اقدام به جابه‌جایی پایتخت کرده‌اند. تاکنون کشورهایی نظیر استرالیا، برزیل، قزاقستان و.. پایتخت کشورهای خود را جابه‌جا کرده‌اند و در این زمینه موفق بوده‌‌اند.
معاون وزیر مسکن افزود: با توجه به اینکه افزایش جمعیت در کلانشهر تهران به مرحله انفجار رسیده است، به طوری که تهران از حالت کلانشهر خارج شده و بیش از هر چیز به یک کشور تبدیل شده است، از این رو برای رفع این معضل باید از این دو راهکار رایج استفاده کرد، از آنجا که جابه‌جایی جمعیت امکان‌پذیر نیست از این رو، سبک‌سازی جمعیت گزینه بهتری برای ساماندهی پایتخت است. به گفته صادقی، برای سبک‌سازی جمعیت باید مشوق‌هایی در نظر بگیریم تا به موجب آن مردم برای خروج از پایتخت راغب شوند. وی اظهار داشت: به عنوان مثال ارائه یارانه‌های دولتی، تسهیلات مسکن، کاهش زمان بازنشستگی و سایر امتیازات دیگر از جمله عواملی است که می‌تواند در کاهش جمعیت تهران موثر واقع شود.
صادقی با اشاره به تاثیر سبک‌سازی جمیعت تهران و تاثیر آن روی کاهش صدمات زلزله احتمالی پایتخت گفت: دولت اگر موفق شود هزار نفر از جمعیت تهران را تخلیه کند بدان معنا است که موفق شده جان هزار نفر را از صدمات ناشی از زلزله نجات دهد از این رو طرح مساله کاهش جمعیت تهران بسیار مفید است.
وی اظهار داشت: متاسفانه زندگی در تهران بهرغم تمام مشکلات عدیده‌ای که دارد با یک جذابیت کاذب همراه شده، این در حالی است که اگر دولت واقعا بخواهد مسیر مهاجرت به تهران را معکوس کند باید این جذابیت‌ها را به سایر مناطق دیگر انتقال دهد و در آن صورت است که مردم زندگی در سایر مناطق را انتخاب خواهند کرد.
معاون وزیر مسکن گفت: اعلام آمار ضرورت خروج ۵ میلیون نفر از جمعیت تهران حاکی از عزم بدنه دولت برای اجرای این طرح است و اگر مشوق‌های لازم را فراهم کند قطعا اجرای آن عملیاتی است. وی تاکید کرد: خروج این میزان جمعیت تهران تاثیر چندانی روی بازار مسکن نخواهد گذاشت؛ چراکه ۵ میلیون تقاضای مسکن در سایر مناطق تهران توزیع خواهد شد.
وی با اشاره به روند نوسازی بافت‌های فرسوده یادآور شد: سبک‌سازی جمعیت تهران می‌تواند از بافت‌های فرسوده آغاز شود و اگر دولت به ساکنان این بافت‌ها اقدام به ارائه تسهیلات لازم کند؛ قطعا آنها به مهاجرت به سایر شهرها راغب خواهند شد.
تخصیص تسهیلات ۱۰۰ درصدی
در همین زمینه، دکتر امیر منصوری، استاد دانشگاه و کارشناس برجسته مطالعات شهری عنوان کرد: اساسا خروج جمعیت از شهر تهران از آنجا که منوط به ایجاد شغل است عملی نیست و اصولا محل سکونت افراد تابع محل فعالیت افراد است.
وی اذعان داشت: اصولا مردم اول شغل پیدا می‌کنند بعد محل سکونت را برمی‌گزینند و با توجه به اینکه اقشار متوسط جامعه بیش از پیش به شغل‌شان وابسته هستند در نتیجه به محل سکونت خود نیز به لحاظ اشتغال وابسته‌تر هستند.
به گفته این استاد دانشگاه، امکان خروج جمعیت فقط در صورتی عملیاتی خواهد شد که برای افراد شغل بهتری با شرایط بهتری ایجاد شود.
منصوری اظهار داشت: در صورت تحقق این مهم مرحله بعدی ایجاد امکانات محیطی مطلوب شامل تسهیلات خدماتی، فرهنگی و همچنین بسترهای زیرساختی است. از این رو، با توجه به اینکه دولت در سایر شهرستان‌ها به مقیاس وسیع شغل و امکانات زیرساختی ایجاد نکرده تخلیه جمعیت از مناطق مختلف تهران امکان‌پذیر نیست. منصوری با بیان اینکه ساکنان بافت‌های فرسوده طبقات فقیر پایتخت هستند که به اجبار در این بافت‌های فرسوده اسکان یافته‌اند، گفت: این عده اگرچه هر لحظه احتمال می‌دهند که مسکن‌شان تبدیل به آوار شود؛ اما در هر حال به دلیل ضعف شدید بنیه مالی قادر به استفاده از تسهیلات شهرداری و دولت برای نوسازی خانه‌های خود نیستند.
وی گفت:حال اگر قرار باشد دولت ساکنان این بافت‌ها را به مهاجرت از تهران ترغیب کند این افراد به دلیل فقدان بضاعت مالی قادر نخواهند بود که در شهرستان‌ها صاحب خانه شوند؛ چراکه اساسا ساکنان بافت‌ها بنیه مالی ضعیفی دارند.
به گفته این استاد دانشگاه در شهرستان‌ها آنقدر کمبود شغل وجود دارد که تکافوی ساکنان شهرستان‌ها را نخواهد داد و بنابراین اگر دولت بخواهد برای ساکنان تهران در بافت‌های فرسوده در سایر شهرستان‌ها شغل ایجاد کند، گویی رانتی را برای تهرانی‌ها ایجاد کرده است و از بودجه ملی به نفع ساکنان تهران استفاده کرده است.
وی گفت: در همین حال اگر قرار باشد حتی دولت به ساکنان بافت‌های فرسوده تسهیلات 100 درصدی برای خرید خانه در شهرستان‌ها بدهد، از آنجا که ساکنان این بافت‌ها اصولا بدهکاری‌های مختلف دارند از این رو بعید به نظر می‌رسد که از این رهگذر نیز توفیقی حاصل شود.
نمایی از شهر جدید پرند
ارسال نظر