دبی؛ شهری که دوباره ساخته می‌شود
نیلوفر قدیری
معماری زیبا در نتیجه پول است که ایجاد می‌شود و پول هم عامل اصلی سازنده و تشکیل‌دهنده کشور امارات است.

در ماه سپتامبر ساختمانی که مدت کوتاهی قبل، از خاک ماسه‌ای شهر دبی پویاترین عمارت کشور امارات، سر به آسمان گذاشت، به عنوان بلندترین سازه جهان نام خود را ثبت کرد. هر سه روز یک طبقه به این سازه غول پیکر اضافه می‌شود و کسی نمی‌داند این ساختمان تا کجا خواهد رفت، اما ارتفاع آن تا 700متر تخمین زده‌شده است. ابر ثروتمندان می‌توانند از فراز این برج سر به فلک کشیده تمام شهر را زیر نظر داشته‌باشند. شهری که چنان ثروتمند شده که اکنون در حال بازسازی جغرافیای خودش است. جزیره دست سازی که انسان می‌سازد و حتی به فکر ساخت مجمع‌الجزایر و کانال 60کیلومتری است که با هزینه 11میلیارد دلار قرار است از ساختمان‌ها و املاک ثروتمندان این شهر تا آب‌های خلیج‌فارس کشیده شود.
در ابوظبی، امارت دیگری که کمتر از ۱۵۰ کیلومتر تا دبی فاصله دارد و آن هم در گذشته صحرایی بیش نبوده، اکنون مسجدی به نام شیخ زاید در حال ساخت است که از نظر وسعت و عظمت، بعد از تکمیل ساخت، سومین سازه بزرگ و عظیم دنیا نام خواهد گرفت. کار آماده‌سازی ساخت مجموعه فرهنگی و مسکونی جدیدی در جزیره شنی در نزدیک ابوظبی درحال ساخت است که هزینه آن تقریبا ۲۷میلیارد دلار برآورد شده است. در این مجموعه ۴ نفر از معماران برتر دنیا یعنی فرانک‌گری، زاها حدید، جین نول و تادائو آندو، ساختمان‌هایی زیبا و خیره‌کننده خواهند ساخت. این‌ها همه ویژگی‌های منحصر به فرد کشوری است که می‌خواهد خود را از نو بسازد و این کار را شروع کرده و با شتاب به پیش می‌رود. امارات و به ویژه شهرهای دبی و ابوظبی در حال دوباره ساختن و تغییر جغرافیای خود هستند.
با عبور از بزرگراه اصلی شهر دبی که همواره هم شاهد ترافیک سنگین است، مجموعه‌ای از آسمان خراش‌ها را می‌بینید که مانند قارچ روییده‌اند. میان این ساختمان‌ها نوعی رقابت شدید جریان دارد تا از نظر ارتفاع از یکدیگر پیشی بگیرند. طراحی این آسمان‌خراش‌ها هم متفاوت و گوناگون است و اشکالی دایره‌شکل یا هرمی ‌را در برمی‌گیرد. این شهر با این آسمان‌خراش‌های متنوع به شهر مجسمه‌ها تبدیل شده‌است. صحبت درباره خرید و فروش ملک در دبی تمامی ‌ندارد. ساختمان‌هایی در این بورس موفق‌ترند و به چشم ‌می‌آیند که معماری متفاوت، بلندی عجیب یا ویژگی قابل توجهی داشته باشند. اصلی‌ترین نمادهای این شهر مجسمه‌های دو ساختمان خاص این شهر یعنی برج العرب و برج‌های امارات است. برج العرب هتلی است با بادبانی عظیم مانند بادبان کشتی که در یک طرف آن ساخته شده است. برج‌های امارات هم دو ساختمان دوقلو هستند که طوری در مقابل هم واقع شده‌اند که گویی یکی آینه دیگری است. در شهری که هنوز یک سوم ساختمان‌هایش بسیار قدیمی ‌و فرسوده هستند و انسان را به یاد گذشته شهر می‌اندازند یا تصویر شهرهایی مانند دهلی و جاکارتا را به یاد می‌آورند، برج العرب و برج‌های امارات یادآور معماری سنتی است. این ساختمان‌ها نماد شهر دبی هستند و در کارت‌ پستال‌های مربوط به این شهر دیده می‌شوند. برج العرب هتل پنج ستاره بسیار مجللی است که اجاره اتاق‌های آن برای یک شب تا 5هزار دلار می‌رسد. این ساختمان تنها زیبایی ظاهری ندارد بلکه دارای معنایی خاص است. بادبانی که در یک بخش از این ساختمان در بدنه طراحی شده طوری باد در خود دارد که گویی قرار است با سرعت دبی را به پیش ببرد. این به معنای پیشرفت اقتصادی دبی است.
در دبی ساخت و ساز سرعت سرسام‌آوری دارد. ساختمان‌ها به سرعت طراحی و ساخته می‌شوند و به همان سرعت هم بازاریابی شده و به فروش می‌رسند. در جولای سال ۲۰۰۴ سازندگان برج دبی ۹۰۰ واحد مسکونی این ساختمان را برای پیش‌فروش ارائه کردند. این واحدها در دو بعدازظهر کاملا به فروش رفت. اکنون سازندگان این برج تنها به فکر بلندتر و بلندتر کردن این ساختمان هستند. برج دبی در قلب منطقه‌ای بالا می‌رود که قرار است در آن رودخانه و جنگلی مصنوعی ساخته شود.
از ویژگی‌های ساختمان سازی در دبی این است که دیگر اصول قدیمی ‌و سنتی معماری در این شهر رعایت نمی‌شود. دیگر این اصل که شکل و کارکرد ساختمان باید با هم همخوانی داشته باشد، خریداری ندارد. ساختمان‌ها حتی گلکاری هم می‌شوند و گاه برای زیبا کردن آنها قطعاتی از بیرون به آنها نصب می‌شود تا نمایشان پیچیده‌تر و زیباتر شود. در شهر ابوظبی طرح معماری شهری در دست تهیه است که این شهر را از حالت سنتی خود به شکلی کاملا مدرن تبدیل کند. این طراحی به شکلی است تا مشکلات دبی برای ابوظبی تکرار نشود. در این شهر هم قرار است جزیره شنی ساخته شود که سعدیات نام دارد. در این جزیره یک سالن اپرا و یک موزه شبیه موزه لوور ساخته می‌شود.
قرار است در دبی منطقه‌ای به نام شهر بین‌المللی ساخته شود که در آن نمادهای فرهنگی و معماری کشورهای مختلف دنیا جمع شود. از جمله طرح‌های ساختمانی این مجموعه، بازسازی شهر ممنوعه پکن در آن است. این شهر بین‌المللی با این هدف ساخته می‌شود تا جوانان برای دیدن معماری‌های زیبای جهان به جای سفر به دور دنیا تنها از این شهر در قلب دبی دیدن کنند. اکنون امارات سرزمین رویایی معماران از سراسر جهان است. این کشور هم فضای کار زیادی برای معماران دارد و هم پول هنگفت. برای کشوری که در حال تغییر جغرافیا و شکل خود است، بهترین نیروی کار نیروی کار معماری است.