کشف ۳۷میلیارد تن ذخیره قطعی در ۴۸ سال
براساس آنچه که آخرین آمارهای رسمی وزارت صنایع و معادن نشان می‌دهد ایران در حال حاضر ۵۵میلیارد تن ذخیره معدنی دارد که از این رقم ۳۷میلیارد تن قطعی و ۱۸میلیارد تن باقیمانده احتمالی است.
در تعریف ذخایر مواد معدنی به ذخایری قطعی گفته می‌شود که احتمال وجود آن 70درصد به بالاست. اما ذخایر ممکن تعریفی عکس قطعی دارد ضمن اینکه احتمال وجود ماده معدنی به 30درصد می‌رسد
. از ذخایر احتمالی، احتمال ماده معدنی ۵درصد است بنابراین تعاریفی همچون «ذخایر قطعی و احتمالی» با «احتمالی و ممکن» تفاوت بسیاری دارد. اما دیده می‌شود برخی مسئولان در گفت‌وگو با خبرنگاران این واژه‌ها را مترادف یکدیگر قرار می‌دهند.
نکته حائز اهمیت در ارزیابی ذخایر معدنی ایران اینکه، اعداد گفته شده نتیجه مطالعاتی است که از بدو بنیان‌گذاری سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور صورت گرفته بنابراین می‌توان گفت: رقم 55میلیارد تن، نقطه پایان ذخایر معادن کشور نیست و تنها ذخایری است که تا اعماق کم مورد شناسایی قرار گرفته است.
منبع این اعداد کجاست
عدد 55میلیارد تن از کجا آمده است؟ علیرضا خزایی، مدیرکل بهره‌برداری معادن وزارت صنایع و معادن در این رابطه می‌گوید: وقتی که عملیات اکتشاف در معدنی پایان می‌یابد، شخص حقیقی یا حقوقی که معدنی را کشف کرده باید برای ادامه فعالیت خود گواهی کشف از سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی دریافت کند که در این گواهی میزان ذخیره قطعی و احتمالی مشخص می‌شود. بنابراین می‌توان با جمع ذخایر آورده شده در گواهی‌ها میزان ذخایر قطعی و احتمالی کشور را تعیین کرد.
وی می‌افزاید: عدد ۵۵میلیارد تن حاصل جمع گواهی کشف‌های صادر شده از گذشته تا به حال است و ذخایر را نشان می‌دهد که کار کارشناسی بر روی آن شده است.
خزایی تصریح می‌کند: علاوه بر گواهی کشف از روی پروانه بهره‌برداری که پس از صدور گواهی کشف به نام بهره‌بردار معدن صادر می‌شود می‌توان میزان ذخایر معادن کشور را پیگیری کرد.
وی در عین حال معتقد است، این گواهی‌ها باید دوباره مورد بررسی قرار گیرد تا میزان ذخایری که به نام بخش‌خصوصی و دولتی ثبت شده، مشخص شود و رقم دقیق‌تری به‌دست آید چرا که به نظر می‌رسد میزان ذخایر کشف شده کشور بیش از ۵۵میلیارد تن باشد. مدیرکل دفتر بهره‌برداری معادن وزارت صنایع و معادن می‌افزاید: رقم ۳۷میلیارد تن که از آن به‌عنوان ذخایر قطعی یاد می‌شود نیز قابل مطالعه است و به اعتقاد من با بررسی گواهی کشف و پروانه بهره‌برداری صادر شده از ابتدا تاکنون این رقم نیز افزایش خواهد یافت.
خزایی تصریح می‌کند، در ذخایر قطعی طول، عرض و ارتفاع ماده معدنی به‌طور دقیق محاسبه می‌شود، در ذخایر احتمالی تنها طول و عرض این مواد مورد بررسی قرار می‌گیرد.
۴۸ سال فعالیت
بهروز برنا، مدیر اکتشاف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، با بیان اینکه ارقام 37 و 55میلیارد تن مورد تایید این سازمان است، می‌گوید: این ارقام حاصل 48 سال فعالیت اکتشافی اصولی و مورد تایید رسمی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور است.
وی می‌گوید: میزان ذخایر قطعی کشور خیلی بیشتر از این ارقام است اما آنچه که تاکنون شناسایی شده رقم ۳۷میلیارد تن برای ذخایر قطعی و ۱۸میلیارد تن ذخایر احتمالی را تایید می‌کند.
برنا تصریح می‌کند: با توجه به رخنمون مواد معدنی کشور در سطح هنوز ذخایر پنهان کشور به این ارقام اضافه نشده است.
وی می‌گوید: شرایط ذخایر مواد معدنی در کشور به گونه‌ای است که دسترسی به آن آسان است و مثل کشورهای اروپایی در جنگل‌ها یا استرالیا در اعماق زمین و کانادا زیر یخ‌ها نیست.
ذخایر پنهان
برنا می‌افزاید: با توجه به پیشرفت علم اکتشاف معادن ذخایر پنهان که تاکنون بر روی آن کار نشده است از طریق ژئوفیزیک هوایی و زمینی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
وی 10 سال گذشته را بهار اکتشافات مواد معدنی در کشور می‌داند و می‌افزاید: قبل از انقلاب کشورهای غربی به‌ویژه بلوک شرق اروپا مانند چک و یوگسلاوی سابق در کشور عملیات اکتشاف را انجام دادند اما هیچ‌گاه اطلاعات را به ایران ندادند که پس از انقلاب اکتشافات شتاب بیشتری گرفت و می‌توان گفت سال‌های اخیر بهترین سال‌ها برای اکتشافات مواد معدنی در کشور است.
۱۱میلیارد تن ذخایر فلزات
سنگ مس، سنگ‌آهن، نفلین سینیت، بوکسیت، سنگ طلا، کرومیت، منیزیت، منگنز، مولیبدن، آنتیموان، سرب و روی، تیتان، کبالت و زئولیت ذخایر معدنی ایران هستند که براساس برآوردهای صورت گرفته مجموع ذخایر آنها به 11میلیارد تن می‌رسد.
ذخایر مس
براساس آمار اعلام شده از سوی شرکت ملی مس ایران ذخایر مس ایران 2میلیارد تن، سنگ معدن با عیار متوسط 73/0درصد مس تخمین زده شده است. علاوه بر این 3/1میلیارد تن سنگ معدن مس با عیار متوسط 4/0درصد ذخایر احتمالی مس کشور را تشکیل داده است تا مجموع ذخایر قطعی و احتمالی مس ایران به بیش از 3/3میلیارد تن برسد.
براساس این گزارش کل ذخایر کشف شده مس دنیا ۴۲میلیارد تن برآورد شده که عیار متوسط آن ۸/۰درصد مس است.
بنابراین می‌توان گفت: میزان ذخایر قطعی ایران نسبت به ذخایر جهانی حدود 4درصد است.
هم‌اکنون ۳۱ معدن مس در کشور شناخته شده است که از این تعداد ۲۰ معدن فعال، ۴ معدن غیرفعال و ۷ معدن در حال تجهیز است. از این تعداد معادن ۶ معدن توسط دولت، ۳ معدن توسط بخش تعاونی و ۲۲ معدن توسط بخش‌خصوصی به بهره‌برداری می‌رسد.
در این معادن حدود 7 هزار نفر معدنچی مشغول به کارند که سالانه بیش از 21 میلیون تن سنگ مس از آن استخراج می‌شود.
۱۴۵ سال ذخیره سنگ‌آهن
آمارهای وزارت صنایع و معادن نشان می‌دهد، ایران 2/3میلیارد تن ذخایر قطعی سنگ‌آهن دارد و دارای 64 معدن سنگ‌آهن در نقاط مختلف کشور است.
از این تعداد ۵۴ معدن فعال، ۷ معدن غیرفعال و ۳ معدن در حال تجهیز است. ۵۱ فقره از معادن سنگ‌آهن کشور توسط بخش‌خصوصی، ۱۰ معدن توسط بخش تعاونی و ۳ معدن توسط دولت در حال بهره‌برداری است که این سه معدن دولتی جزو معادن بزرگ به‌شمار می‌آیند و عمده ذخایر سنگ‌آهن کشور در این معادن جای گرفته است. در حال حاضر بیش از ۶هزار نفر در معادن سنگ‌آهن کشور مشغول کار هستند و سالانه ۲۲میلیون تن از این نوع ماده معدنی استخراج می‌شود که با این میزان استخراج می‌توان گفت تا ۱۴۵ سال ذخایر فعلی سنگ‌آهن قابل بهره‌برداری هستند. به عبارت بهتر سالانه ۷/۰ ذخایر سنگ‌آهن کشور به استخراج می‌رسد.
ارسال نظر