توسعه فاز ۱۱ تعلیق می‌شود؟

گروه انرژی- موقعیت چین در صنعت نفت ایران به تعلیق و بلاتکلیفی رسیده است؟

ظاهرا محدودیت‌های بین‌المللی باعث شده چین هم مانند شرکت‌های اروپایی رویکرد دوگانه‌ای را با ایران داشته باشد. به گزارش خبرنگار ما، وضعیت قراردادهای سال‌های اخیر در حوزه نفت و گاز کشور نشان می‌دهد که «چین» در غیاب شرکت‌های اروپایی حضور خود را در ایران بسیار پررنگ کرده است. اما این حضور یا در سطح توافق تثبیت شده و اگر هم به امضای قرارداد رسیده، توسعه آن بلاتکلیف مانده است. وضعیت قراردادهای این کشور با ایران به حدی است که یک مقام نفتی ایران روز گذشته در این مورد اعلام کرد: «چین‌از‌برنامه عقب است.»«احمد قلعه‌بانی»، مدیرعامل شرکت ملی نفت با اشاره به عقب‌ماندگی حدود ۱۰ درصدی چین در طرح توسعه فاز ۱۱ پارس‌جنوبی به «مهر» می‌گوید: «در صورت ادامه روند فعلی توسعه این فاز پارس‌جنوبی، امکان واگذاری کل قرارداد به پیمانکاران توانمند داخلی وجود دارد.»به گزارش خبرنگار ما، به دنبال وقت‌کشی شرکت «توتال» فرانسه برای حضور در پارس جنوبی، امضای این قرارداد در خرداد ماه سال ۸۸ چینی‌ها را جایگزین «توتال» کرد، پروژه‌ای که هم اکنون با تاخیر در اجرا روبه رو است.امضای قرارداد میدان نفتی «یادآوران» به عنوان یکی از بزرگ‌ترین میدان‌های کشور میان ایران و شرکت «سینوپک» چین، یکی دیگر از قراردادهایی است که بازتاب وسیعی در رسانه‌های جهان داشت. این قرارداد که به ارزش دو میلیارد دلار در پاییز ۸۶ به امضا رسید، زمانی صورت گرفت که آمریکا از شرکت‌های اروپایی و آسیایی خواسته بود به منظور افزایش فشار بر ایران، معاملات خود را با ایران قطع کنند. در این قرارداد که به صورت بیع متقابل انجام می‌شود، شرکت چینی متعهد است که تمام مراحل سرمایه‌گذاری و توسعه این میدان را انجام دهد. مجموع هیدروکربن مایع میدان «یادآوران» نیز بیش از ۳/۲۰ میلیارد بشکه برآورد شده که ۶/۳ میلیارد بشکه آن قابل استحصال است. اما روند توسعه این پروژه بعد از گذشت چهار سال از امضای قرارداد هنوز به طور کامل اعلام نشده است. شرکت «سینوپک» چین همچنین یک توافق ۵/۶میلیارد دلاری نیز با شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در ساخت و توسعه پالایشگاه‌های نفت در سال جاری داشته است. قرارداد توسعه میدان «آزادگان شمالی» یکی دیگر از قراردادهایی است که بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت چینی «سی.ان.پی.سی» در زمستان سال ۸۷ امضا شد.

ارزش قرارداد طرح توسعه این میدان در دو فاز حدود ۵/۳تا۴ میلیارد دلار است. اما میزان پیشرفت توسعه این میدان نیز به طور کامل از سوی چینی‌ها اعلام نشده است.سرمایه گذاری چین در ایران محدود به مواردی که ذکر شد نمی‌شود. براساس پیش نویس قراردادی که تهیه شده است قرار است شرکت چینی «سینوک» در مناطق پارس شمالی، پارس ۲(تنبک) و پارس ۳ (منطقه کنگان)، ۲۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری کند.قرارداد توسعه میدان گازی پارس شمالی، اواخر سال ۸۷ با این شرکت چینی به ارزش ۱۶میلیارد دلار امضا شد. به گزارش خبرنگار ما، در سال‌های اخیر چین سهم قراردادهای بسته شده یا در حال انعقاد در ایران را به شدت افزایش داده است. این در حالی است که تا سال ۲۰۰۷ میلادی شرکت‌های اروپایی بیشترین سهم را در حجم قراردادهای صنعت نفت و گاز ایران داشته‌اند.اما عملا رویکرد آنها در صنعت نفت ایران مشخص نیست. به نظر کارشناسان، چین رفتارهای دوگانه‌ای را در صنعت نفت ایران دارد. از یک طرف این کشور تفاهم نامه‌ها و قراردادهای مختلفی را با ایران امضا کرده‌است، ولی به تعهدات زمانی خود در این قراردادها عمل نمی‌کند. در طرف مقابل ایران نیز واکنش سریعی را به رفتارهای چین نشان نمی‌دهد و به نظر می‌رسد که رویکرد ایران نیز در مقابل شرکت‌های چینی دوگانه است. از آن طرف چین نیز یک بار از تحریم ایران حمایت می‌کند و یک بار مخالفت. اما به نظر کارشناسان در مجموع این کشور روند تحریم را در پیش گرفته و از سیاست‌های تحریم علیه ایران استفاده می‌کند. سیاستی که صنعت نفت ایران را در حالت تعلیق نگه داشته است.