دست‌انداز جدید استفاده از لوازم خانگی هوشمند در ایران
بازیگران کلیدی همواره تلاش می‌کنند تا بر ابتکارات استراتژیک مانند استفاده از قابلیت‌ها و تکنولوژی‌های روز، افزایش خدمات پس از فروش، مشارکت در رویدادها و کمک به گسترش فضای کسب و کار تمرکز داشته باشند تا رشد درآمد را افزایش داده و موقعیت کمپانی خود را در صنعت جهانی تقویت نمایند. به عنوان مثال در اکتبر ۲۰۲۱ شرکت پاناسونیک اعلام کرد ۴۳ مدل جدید یخچال و ۲۴ مدل جدید ماشین لباسشویی را در آستانه فصل تعطیلات عرضه می‌کند و بازار لوازم خانگی خود را گسترش می‌دهد که آخرین نسخه‌ها دارای ویژگی‌هایی با تکنولوژی بالا هستند و راحتی بیشتری را در زندگی روزمره برای مصرف‌کنندگان فراهم می‌کنند.
در همین راستا در دنیا چند سالی است که مفهوم اینترنت اشیا یا همان IOT با سرعت در حال رشد است. این مفهوم به‌طور ساده به معنی ارتباط با دستگاه‌های مختلف از طریق شبکه و اینترنت بوده یعنی کار با هر ابزار الکترونیکی بدون نیاز به اینکه به صورت فیزیکی از آن استفاده شود. شاید اگر ۲۰ سال پیش به شما می‌گفتند که قرار است روزی از طریق تلفن همراه و لپ‌تاپ فعالیت‌های داخل خانه را از راه دور کنترل کنید و حتی غذا بپزید و ظرف‌ها و لباس‌ها را بشویید این موضوع برایتان کمی دور از ذهن می‌آمد. اما اکنون با کمک لوازم خانگی هوشمند، تکنولوژی هوش مصنوعی و نرم‌افزارهایی که روی دستگاه‌ها نصب می‌شود می‌توانید قسمت اعظمی از فعالیت‌های آشپزخانه، سیستم روشنایی و حتی کنترل تلویزیون خود را هر کجا که هستید در دست بگیرید. البته موضوع اینترنت اشیا با تولید لوازم خانگی هوشمند دو مقوله متفاوت هستند اما در عین حال لوازم خانگی هوشمند در آینده وابستگی بیشتری به موضوع اینترنت اشیا خواهند داشت.
به همین دلیل تقاضای محصولات لوازم خانگی هوشمند توسط عواملی مانند پیشرفت سریع در فناوری اطلاعات و ارتباطات بی‌سیمی و نفوذ روزافزون خانه‌های هوشمند به زندگی خانواده‌ها، افزایش تمایل مصرف‌کنندگان به استفاده از لوازم خانگی هوشمند و همچنین بالا رفتن قدرت خرید آنها هدایت شده است. به‌طوری که بر اساس محصولات نهایی، لوازمی مانند ماشینهای لباسشویی هوشمند در سال ۲۰۲۱ بیشترین سهم را با بیش از ۳۱/۴۵ درصد از درآمد جهانی به خود اختصاص داده است. پیش‌‌بینی می‌شود تا پایان سال ۲۰۲۴ ماشینهای لباسشویی هوشمند، با رشد ۶/۱۳ درصدی «نرخ رشد مرکب سالانه» همراه شوند و تا پایان این دوره تحلیل، ارزش بازار آن به ۲/۲۵ میلیارد دلار برسد.
امروزه نیز، ورود فناوری‌های هوشمند به حوزه لوازم خانگی، تقریبا شباهت به دوران آغاز استفاده از موبایل دارد. از قهوه‌سازهای هوشمند که می‌توانند یک فنجان قهوه تازه را به‌طور خودکار در زمان برنامه‌ریزی‌شده دم کنند تا یخچال‌‌های هوشمندی که تاریخ انقضای مواد غذایی را پیگیری، فهرست‌‌های خرید را تهیه یا حتی دستور آشپزی بر اساس مواد موجود را پیشنهاد می‌کنند همگی شاید «لاکچری» به نظر برسند اما سرعت تحولات در جهان و تندترشدن سرسام‌‌آور ریتم زندگی، این ویژگی‌های نه چندان اساسی را در کمتر از یک دهه به «ضروریات» بدل خواهد کرد.
اما حالا سوال این است که تکنولوژی استفاده از اینترنت اشیا در لوازم خانگی چه زمانی در ایران قابل دسترس و استفاده است؟ امروزه شرکت‌‌های زیادی در دنیا در حال گسترش اینترنت اشیا و رسوخ به بازار هستند. در چند سال اخیر برخی شرکت‌‌ها در ایران نیز اقدام به واردکردن تجهیزات مربوطه کرده‌‌اند تا محصولات خود را با تکنولوژی روز اینترنت اشیا هماهنگ کنند و تعداد خیلی کمی نیز از این محصولات با تکنولوژی یادشده در ایران استفاده می‌کنند. اما اگر واقع‌بینانه به ماجرا نگاه کنیم با توجه به شرایط فعلی موجود در کشور و زیر‌ساخت‌ها و به‌ویژه وضعیت اینترنت، باید گفت ورود این تکنولوژی به ایران و استفاده گسترده از آن در زمان فعلی چیزی شبیه خواب و رویا خواهد بود هر چند که تحقق چنین موضوعی می‌تواند فواید بسیاری برای کسب‌‌وکارهای دانش‌‌بنیان در کشور داشته باشد.
ناامیدی از ورود این تکنولوژی به کشور و استفاده مصرفکننده ایرانی از لوازم خانگی هوشمند زمانی بیشتر می‌شود که متوجه می‌شویم اخیرا شرکت «کویکتل» که بخش زیادی از فناوری اینترنت اشیا در جهان را در اختیار دارد تصمیم گرفته مانع فعال‌‌شدن ماژول‌‌هایش(مدارهای الکترونیکی) در ایران و روسیه شود. اما تبعات این تصمیم چیست؟ باید در نظر داشت که برای تولید محصولات و کالاهایی که به دست مصرفکننده نهایی می‌‌رسد به استفاده از این ماژول‌‌ها نیاز مبرمی وجود دارد. بنابراین تحقق چنین موضوعی می‌تواند تبعات بسیاری برای کسب‌‌وکارهای دانش‌‌بنیان و آینده IoT در کشور داشته باشد. اما تداوم این تحریم‌ها می‌تواند حتی بازار موبایل در ایران را نیز با مشکل مواجه کند. البته اگر قرار بود تکنولوژی اینترنت اشیا و کنترل لوازم خانگی از راه دور نیز در ایران عملی شود با وجود چنین تحریمی مانع بسیار بزرگی بر سر راه تولیدکنندگان ایرانی قرار می‌گرفت.
بی‌‌شک این مدل تحریم، مدل جدیدی از تحریم خواهد بود که تابه‌‌حال نمونه‌‌ای برای آن وجود نداشته و می‌تواند تولیدکنندگان در سطوح مختلف را دچار چالش کند و گستردگی آن می‌تواند متوقف‌‌شدن پروژه‌های فعال در حوزه IoT در ایران را رقم بزند. واقعیت این است که در صورت اجرا‌‌شدن این تحریم، ابعاد تبعات این موضوع به‌‌شکل روشن مشخص نیست.
