راه‌اندازی نخستین پایانه ریلی خصوصی حمل‌ونقل محصولات نفتی

یادآوری می‌شود تاکنون به علت وجود چالش‌های زیرساختی، زیربنایی و نبود ناوگان حمل‌ونقل جاده‌ای با کیفیت این امر مهم دچار غفلت شده است. مجموعه «پترو پالایش کاسپین شیمی‌پاسارگاد» که با ۸ کارخانه مختلف در زمینه نفت وگاز و روغن موتور و مشتقات نفتی فعال است در نظر دارد نخستین پایانه حمل‌ونقل ریلی را با هزینه‌های خود شرکت و سرمایه‌گذار خارجی احداث کند. در همین راستا مدیر عامل شرکت پترو پالایش کاسپین شیمی‌پاسارگاد در گفت‌وگویی اختصاصی با «دنیای‌اقتصاد» به تشریح فعالیت‌های این مجموعه و جزئیات احداث پایانه مزبور پرداخت و گفت: حمل‌ونقل یکی از مهم‌ترین بخش‌های مربوط به پتروپالایشگاه‌ها است و این شرکت‌ها برای حمل مواد اولیه به پالایشگاه و حمل محصول نهایی به مقصد به ناوگان نیاز دارند.

حمزه وارثی با اشاره به اینکه در حال حاضر بیشتر شرکت‌های پتروپالایشگاهی بزرگ در جنوب کشور مستقر هستند در خصوص ضرورت ایجاد حمل‌ونقل پایدار افزود: شرکت‌های دولتی به واسطه اینکه دارای خط لوله اختصاصی دولتی هستند برای انتقال محصولات مشکل حمل‌ونقل ندارند. این درحالی است که مهم‌ترین و اصلی‌ترین شرکت‌های پتروپالایشگاهی بخش‌خصوصی در مرکز و نیمه شمالی کشور در سلفچگان، گرمسار، قزوین و ... مستقر هستند و باید مواد اولیه را از جنوب به مرکز منتقل و پس از تولید، محصولات خود را از شمال به ترکیه، ارمنستان، افغانستان و ... صادر کنند و از آنجا که اجازه استفاده از خطوط لوله بخش دولتی را ندارند، نیازمند احداث پایانه خصوصی هستند.

وی با یادآوری این ضرورت در ادامه در خصوص ظرفیت شرکت‌های خصوصی هیدروکربنی گفت: هر هزار بشکه مواد اولیه به ۵۰ تریلی حمل مواد نیاز دارد و به همین اندازه هم تریلی حمل محصول لازم است که در مجموع این   جابه‌جایی‌ها با ۱۰۰ تریلی انجام می‌شود.

وارثی افزود: به‌طور مثال با افزایش ظرفیت ۱۰ هزار بشکه‌ای مجموعه «پتروپالایش کاسپین شیمی‌پاسارگاد» ۵۰ هزار بشکه معادل ۵۰۰ تریلی برای حمل مواد اولیه و محصول لازم است، با در نظر گرفتن اینکه هر تریلی یک هفته در مسیر است و سه هزار و ۵۰۰ تریلی درگیر جابه‌جایی این ۵۰ هزار بشکه خواهد بود تصمیم گرفتیم حمل‌ونقل را از طریق راه‌آهن انجام دهیم.

وی با تاکید بر اینکه اکثر مرزهای کشور به راه‌آهن متصل هستند، گفت: اکنون تا نزدیک هرات افغانستان که بزرگ‌ترین بازار هدف ماست خط راه‌آهن وجود دارد. وارثی گفت: متاسفانه به‌رغم این ضرورت هم‌اکنون  زیرساخت‌های لازم برای این حجم از حمل‌ونقل از طریق تریلی در کشور وجود ندارد  و وضعیت جاده‌ها مناسب چنین حمل‌ونقلی نیست.وی تصریح کرد: اگر ۱۰ مجموعه مانند ما در کشور وجود داشته باشد ۳۵ هزار تریلی برای حمل مواد و محصولات آنها لازم است. وارثی  ادامه داد: نبود زیرساخت‌های لازم و ناوگان باعث می‌شود که مجموعه‌های هیدروکربنی بخش‌خصوصی رشد نکنند.

وی گفت: به دلیل همین مشکلات، همه ظرفیت‌هایی که بخش‌خصوصی در آن وارد می‌شود یک تا دو هزار بشکه است که آن هم در نهایت مقرون‌به‌صرفه نیست و توجیه اقتصادی ندارد، به طوری که شرکت‌ها برای جبران هزینه‌ها رو به خلاف می‌آورند. مدیرعامل پتروپالایشگاه کاسپین شیمی‌ پاسارگاد  بار دیگر با اشاره به احداث پایانه حمل‌ونقل ریلی تخصصی نفت گفت: تاکنون چنین پایانه‌ای حتی در سطح دولتی هم نداشتیم و تنها ایستگاه‌های تخلیه و بارگیری داشتیم که شرکت پخش و پالایش در این ایستگاه‌ها ترکیبی بارگیری می‌کند. ایستگاه‌های فعلی عمومی‌ نیستند و همه نمی‌توانند به آنها دسترسی داشته باشند. از طرفی در مرکز کشور چنین ایستگاه‌هایی نداریم و همه در جنوب هستند.

وی گفت: پایانه‌ای که قرار است ایجاد شود شامل سه فاز است که فاز اول آن مربوط به حمل‌ونقل عمومی ‌است که بار شرکت‌های غیرنفتی از جمله سیمان، آهن، فولاد و ... را حمل می‌کند. وارثی در خصوص فاز ۲  افزود: این فاز پایانه تخصصی نفتی است که در آن مخازنی با ظرفیت یک‌میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه ایجاد می‌شود و قابلیت تخلیه بارگیری این محصولات را دارد. وی اضافه کرد: این طرح برای ظرفیت حمل‌ونقل مجتمع کاسپین پاسارگاد کافی است و  می‌تواند جوابگوی حمل‌ونقل  شرکت‌های دیگر منطقه و استان‌های مجاور باشد.

وی ادامه داد: فاز سوم هم احداث پالایشگاه در همان منطقه سلفچگان است که با وجود آن مسیرهای فرعی را هم حذف می‌کنیم و می‌توانیم تولید محصول جدید غیر از مجموعه قبلی را هم اضافه کنیم. وی با اشاره به موافقت راه‌آهن با این طرح گفت: درخواست خرید ۳۰۰ واگن را هم به راه‌آهن دادیم و در حال بستن قرارداد با شرکت واگن‌ساز هستیم. افزون بر این راه‌آهن موافقت کرده که خط فرعی را هم تا داخل مجموعه بکشیم که قطار داخل مجموعه بیاید و واگن‌ها را تخلیه و بارگیری کند.

وی سرمایه‌گذار اصلی این طرح را شرکت پتروپالایش کاسپین شیمی ‌پاسارگاد به همراه سرمایه‌گذار خارجی عنوان‌کرد و افزود: برای ۳فاز این طرح ۲۰۰ میلیون دلار و ۵ هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری پیش‌بینی کرده ایم. وارثی زمان تکمیل فاز اول این طرح را ۱۸ ماه، فاز دوم را ۲۴ ماه و فاز سوم را ۳۶ ماه اعلام کرد و افزود: در صورتی که بتوانیم همزمان موافقت‌های لازم را بگیریم و سه فاز را با هم شروع کنیم طی ۴۸ ماه به نتیجه خواهیم رسید. وی درباره فواید دیگر این پایانه گفت: با حذف تعداد زیادی تریلی به دنبال این طرح هم از آلودگی ناشی از سوخت جلوگیری می‌شود و هم مصرف گازوئیل کاهش می‌یابد. از سویی به لحاظ امنیتی هم حمل‌ونقل ریلی قوی‌تر هست به ویژه با بار قابل اشتعال این تریلی‌ها که از جاده‌ها گذر می‌کنند.

وی در بخش دیگر سخنانش با اشاره به مشکلات سال گذشته نیروگاه‌ها که به دلیل کمبود سوخت ایجاد شد گفت: عدم چشم پوشی شرکت نفت از صادرات گازوئیل و ارز آوری این محصول باعث شد که نیروگاه‌ها به جای گازوئیل مازوت بسوزانند که آلایندگی بالایی به دنبال داشت. وی اضافه کرد: در همین راستا ما درخواست دادیم تا هیدروکربن سنگین که معادل گازوئیل است تولید کنیم و در اختیار دولت بگذاریم. در واقع مواد اولیه را از دولت بخریم و محصول را هم به دولت بفروشیم تا دولت بتواند سوخت نیروگاه‌ها را تامین کند. وی افزود: در نظر داریم این طرح را با ظرفیت ۱۵۰ هزار بشکه در محل پایانه ایجاد کنیم و معتقدیم این طرح در تامین سوخت نیروگاه‌ها به دولت کمک زیادی خواهد کرد.

وی همچنین با اشاره به  فعالیت‌های تخصصی مجموعه «پترو پالایش کاسپین شیمی‌پاسارگاد» یادآور  شد: اواخر سال گذشته فاز نخست پتروپالایشگاه این مجتمع با ظرفیت ۱۰ هزار بشکه در روز برای تولید خوراک میعانات گازی و محصول بنزین و گازوئیل به بهره‌برداری رسید. فازهای ۲ و ۳ این پتروپالایشگاه نیز تا پایان امسال به بهره‌برداری می‌رسد که بر اساس آن ظرفیت تولید فعلی به ۵۰ هزار بشکه افزایش می‌یابد. این مجموعه ۹۸ درصد تولیدات خود را صادر می‌کند و در حال ایجاد دو مجموعه پالایشگاهی در آفریقا و شرق اروپاست. به گفته مدیرعامل این مجموعه پالایشگاه آفریقا با مشارکت دولت احداث خواهد شد و نخستین پالایشگاه آن کشور محسوب می‌شود. وی در پایان گفت: واحد سلفچگان این مجتمع روغن موتور، روانکارهای صنعتی، روانکارهای تخصصی راه‌آهن و لکوموتیو و صنایع مختلف تولید می‌کند.