چانه‌زنی‌های ریاض جواب داد
حضور نماینده جیش‌الاسلام در مذاکرات ژنو
هیات دولت سوریه نیز یک ساعت پس از کنفرانس مخالفان کنفرانس مطبوعاتی داشت.
هیات دولت سوریه نیز یک ساعت پس از کنفرانس مخالفان کنفرانس مطبوعاتی داشت. به گزارش الجزیره، سالم المسلط، سخنگوی کمیته عالی مذاکره‌کنندگان، به خبرنگاران گفت که این کمیته تا پیش از اجرای درخواست‌های بشردوستانه‌اش به مذاکرات نخواهد پیوست. وی در کنفرانس خود گفت: «آرزو داریم آب و غذا به مردمانی که محاصره شده‌اند و به زنان و کودکان برسد. ما خواهان آزادی زنان از بند و توقف بمباران روسیه هستیم.» در همین حال محمد علوش، نماینده جیش‌الاسلام هم اعلام کرد که به هیات مخالفان سوریه در ژنو خواهد پیوست.این اقدام احتمالا با رایزنی میان ریاض و واشنگتن صورت گرفته است و مخالفت ایران و روسیه را در پی خواهد داشت. منابعی در هیات دولت سوریه پیش‌بینی می‌کنند که هیات ریاض بر سر مذاکرات مانع تراشی کرده و بهانه‌هایی را برای عقب‌نشینی و به شکست کشاندن مذاکرات بیاورد. در همین راستا، گفته می‌شود دیپلمات‌ها و نظامیان عربستانی و ترکیه‌ای نیز به ژنو رسیده و در همان هتلی که مخالفان هستند، اقامت دارند. «بسما‌کودمانی»، یکی از اعضای اپوزیسیون سوری، به الجزیره گفت که هیات اپوزیسیون به این دلیل موافقت کرد که در ژنو حضور یابد که وعده‌هایی از سوی جان‌کری، وزیر خارجه آمریکا و برخی سیاستمداران اروپایی دریافت کرده است. به گزارش الجزیره، جان‌کری، وزیر خارجه آمریکا در یک مصاحبه تلویزیونی اعلام کرد که بحران سوریه راه‌حل نظامی ندارد. او افزود: «با توجه به اهمیت مذاکرات ژنو من از طرف‌های سوری می‌خواهم تا به بهترین شکل ممکن فرصت پیش آمده را غنیمت بشمارند.» وی گفت: «اگر بحران سوریه از طریق مذاکرات حل و فصل نشود درگیری‌ها به راحتی در خاورمیانه گسترش خواهد یافت و در نهایت باید بگویم هیچ‌گونه راهکار نظامی برای بحران سوریه وجود ندارد.» وزیر خارجه آمریکا که به مرد«دائم السفر» معروف شده و یکبار ولادیمیر‌پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، به طعنه به او گفته بود: «شما دائم در سفر هستید. وقت آن است اندکی استراحت کنید» در این مصاحبه تلویزیونی تاکید کرد: «موفقیت در ژنو تضمین نشده است. اما آمریکا از تمام طرف‌ها می‌خواهد تا فرصت را غنیمت شمارند... سازمان ملل چارچوبی برای پایان دادن به جنگ طراحی کرده است... فرصت واقعی و در دسترس است... ما از تمام طرف‌ها می‌خواهیم گام اول را بردارند و فرصت را از دست ندهند.»
نمایندگان دولت سوریه چه می‌گویند؟
بشار جعفری، نماینده سوریه در سازمان ملل و رئیس هیات سوری در مذاکرات، می‌گوید: دمشق هیچ پیش شرطی را برای مذاکرات نخواهد پذیرفت. او نمایندگان اپوزیسیون را «تروریست‌های مورد حمایت خارجی‌ها» نامید اما در عین حال افزود:دولت متبوعش گام‌هایی برای اقدامات بشردوستانه اتخاذ کرده است. او در میان خبرنگاران گفت: «ما با تروریست‌ها معامله نمی‌کنیم. قدرت‌های خارجی حامی آنها هستند و دستور کار خود را از زبان تروریست‌ها پیش می‌برند. آنها با فشار بر دولت سوریه می‌خواهند به اهداف خود برسند. آنها از تروریسم به‌عنوان ابزاری سیاسی برای فشار بر دولت استفاده می‌کنند.» به نظر می‌رسد اشاره جعفری به منطقه‌ای شیعه نشین در دمشق باشد که روز یکشنبه مورد حمله تروریست‌ها قرار گرفت. به گزارش گاردین، رسانه‌های سوری اعلام کردند که یک خودروی بمب‌گذاری شده منفجر شد و سپس دو بمب‌گذار انتحاری به میان مردم آمده و با انفجار کمربند خود تعدادی را کشته و زخمی کردند. این عملیات در محله مسکونی «کوع السودان» در منطقه سیده زینب (س) رخ داد. آمار اولیه حاکی از شهادت بیش از 50 شهروند و زخمی شدن بیش از 105 نفر دیگر بود و آسیب‌‌هایی نیز به ساختمان‌ها و زیرساخت‌ها وارد شده است. وزارت خارجه سوریه در نامه خود به سازمان ملل اعلام کرده که گروه‌های تروریستی با این حملات خونین تلاش می‌کنند مانع آغاز مذاکرات سوری-سوری شوند. در این نامه آمده است که آنها تلاش می‌کنند با به وحشت انداختن مردم روحیه عوامل خود را بالا ببرند؛ عواملی که در میدان جنگ با ارتش سوریه هر روز متحمل شکست می‌شوند. فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز گفت که این بمب‌گذاری‌ها آشکارا با هدف مختل کردن تلاش‌ها برای شروع فرآیند سیاسی و تلاش برای تاثیرگذاری منفی بر این مذاکرات صورت گرفته است. گاردین به نقل از بیانیه داعش می‌افزاید: «دو سرباز داعش در عملیاتی حدود 50 تن را کشته و حدود 120 تن دیگر را زخمی کردند.» برخی گزارش‌ها حاکی است که نیروهای اپوزیسیون برای بالا بردن هزینه دولت سوریه می‌کوشند جهت انجام عملیات، خود را در میان مردم مخفی کنند تا به این ترتیب هنگام درگیری با نیروهای دولتی غیرنظامیان متحمل آسیب شوند و به این وسیله اعلام کنند که دولت سوریه به کشتار غیرنظامیان می‌پردازد. بدیهی است در هر جنگی، تلفات غیرنظامیان - حتی به مقدار بسیار اندک- جزو جدایی ناپذیر هر جنگ تمام عیار است. اپوزیسیون سوری با علم کردن کشته شدن 34 غیرنظامی از جمله سه زن و 6 کودک، آن را در مذاکرات ژنو به پیراهن عثمان تبدیل کردند.
آیا ژنو محکوم به شکست است؟
در روزی که مذاکرات ژنو آغاز شد، دولت فرانسه اعلام کرد که قصد دارد دور جدیدی از مذاکرات اسلو را در مورد فلسطین آغاز کند. «مروان بشاره»، تحلیلگر الجزیره، در یادداشتی برای این شبکه خبری به تفاوت‌ها و شباهت‌های اسلو با مذاکرات ژنو پرداخته و می‌نویسد «وسعت خشونت» و «ناکارآمدی دیپلماسی» مشخصه مذاکرات ژنو و اسلو است. او معتقد است مذاکرات ژنو محصول شکست آمریکا در عراق و مداخله متحدان سوریه در این کشور به نفع اسد است که باعث شده توازن قوا به هم بخورد. او می‌افزاید؛ همدستی واشنگتن با مسکو در سوریه مانع تصویب قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت شده است. بشاره بدون اینکه اشاره‌ای به نقش ویرانگر عربستان، ترکیه، قطر و سایر کشورها در تجهیز مالی- تسلیحاتی تروریست‌ها در سوریه داشته باشد، توپ را به زمین دولت دمشق انداخته و اسد را به برخی اقدامات متهم می‌کند. به هر روی، به نظر می‌رسد یکی از دلایلی که بشاره آن را «همدستی» واشنگتن- مسکو در سوریه می‌خواند تا حدودی به رویکرد مشترک دو طرف درقبال کردهای سوری اشاره دارد. مسکو یکی از حامیان جدی کردها برای ورود به مذاکرات بود. از سوی دیگر، واشنگتن هم به کردها به چشم متحدی در نبرد با داعش می‌نگرد. اگرچه کردها در مذاکرات ژنو کنار گذاشته شدند اما «ماجد حبو»، عضو شورای اتحاد دموکراتیک سوریه گفت که مقام‌های آمریکایی به کردها تاکید کرده‌اند که نقش‌شان در ژنو محفوظ است و ارتباطشان با ژنو قطع نخواهد شد. حبو افزود: «کردها در مرحله آینده مذاکرات نقش خواهند داشت و ما حق خود را در انتخاب هیاتمان حفظ می‌کنیم.» در همین راستا، دولت آمریکا دست به اقدامی مخاطره‌آمیز زده است که حاکی از اهمیت دادن به کردها است. به گزارش رای الیوم، یک هیات نظامی عالی‌رتبه از ائتلاف ضد داعش با رهبران «نیروهای دموکرات سوریه» در شهر کوبانی سوریه دیدار کرد. ریاست این هیات بر عهده «برت مک گورک» نماینده ویژه رئیس‌جمهوری آمریکا در ائتلاف ضدداعش بود. این نخستین بار است که چنین مسوول عالی‌رتبه آمریکایی به سوریه سفر می‌کند. برخی مسوولان فرانسوی و انگلیسی نیز در این سفر مک گورک را همراهی می‌کردند.
تشکیلات «نیروهای دموکرات سوریه» یگانی شبه‌نظامی است که از گروه‌ها و طوایف مختلف سوری از جمله کردها، مسیحیان، آشوری‌ها و اعراب تشکیل شده که البته بیشتر نیروهای آن را کردها تشکیل می‌دهند و ماموریت اصلی آنها مقابله با داعش و النصره است. این نیروها به‌طور مستقیم از سوی آمریکا و هم‌پیمانانش آموزش می‌بینند و تسلیحات آنها را آمریکا تامین می‌کند. یک منبع کرد در شمال سوریه اعلام کرد که هیات مذکور روز شنبه با سه بالگرد به شهر کوبانی رفته و با رهبران کرد دیدار کردند. این هیات پس از دیدارهای محرمانه خود تحت تدابیر امنیتی شدید، سوریه را ترک کرده است. این منبع کرد اعلام کرد که در این نشست درباره تحولات اخیر سوریه و مذاکرات ژنو۳ و مشارکت کردها در این مذاکرات نیز گفت‌وگو شده است.
خلاصه‌ای از حواشی مذاکرات ژنو
1 - محمد علوش، نماینده جیش‌الاسلام روز یکشنبه اعلام کرد که به هیات مخالفان سوریه در ژنو خواهد پیوست.
2- ریاض حجاب، هماهنگ‌کننده کمیته عالی مذاکرات، از هتل محل اقامت مخالفان سوری که عربستان برای آنها اجاره کرده بر این نشست نظارت داشت. وی باز هم ادعا کرد در صورتی که دولت و هم‌پیمانانش به حملات ادامه دهند، شاید از مذاکرات عقب‌نشینی کند.
3- ناظران، دیپلمات‌ها و نظامیان عربستانی و ترکیه‌ای به ژنو رسیده و در همان هتلی که مخالفان هستند، اقامت کردند.
4- استفان دی میستورا در دیدار روز گذشته خود با هیات مخالفان سوریه نسبت به ادامه مذاکرات سوری - سوری در ژنو ابراز خوش‌بینی کرد.
ارسال نظر