مخالفت ایران با اقدامات یکجانبه درباره رژیم حقوقی خزر

منوچهر متکی، وزیر امور خارجه ایران در اجلاس خزر اعلام کرد: ایران به رعایت اصل اتفاق‌آرا در کلیه تصمیمات مربوط به دریای خزر و بر لزوم اجتناب از اقدامات یک‌جانبه و مغایر با منافع دیگر کشورها تاکید دارد. به گزارش خبرگزاری مهر، متکی که در مراسم افتتاحیه بیست و هفتمین اجلاس گروه کاری ویژه تدوین کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر در تهران سخنرانی می‌کرد، در جمع نمایندگان ویژه کشورهای ساحلی دریای خزر تصریح کرد: اختصاص سهم مناسب و منصفانه برای هر یک از کشورهای ساحلی از اصول مسلم و مبتنی بر موازین بین‌المللی است که تضمین‌کننده صلح و ثبات پایدار در منطقه خواهد بود.وی ادامه داد: جمهوری اسلامی‌ایران با توجه به رعایت اصل اتفاق آرا در کلیه تصمیمات مربوط به دریای خزر بر لزوم اجتناب از اقدامات یک‌جانبه و مغایر با منافع دیگر کشورها و انعطاف در گفتمان مربوط به مسائل رژیم حقوقی دریای خزر تاکید دارد.متکی ابراز امیدواری کرد برای بهره‌گیری بیشتر از فضای مثبت جدید در حل و فصل مسائل خزر، اجلاس تهران فعالیت داشته باشد و در سایه تلاش هیات‌های شرکت‌کننده تفاهمات و توافقات بیشتری در عرصه دریای خزر صورت بگیرد.وزیر خارجه ایران در خصوص شرایط منطقه و دریای خزر تصریح کرد: همکاری و تلاش برای نیل به منافع جمعی از ویژگی‌های بارز حاکم بر جامعه بین‌المللی است که با هدف بهره گرفتن از فرصت‌ها و مقابله با تهدیدات صورت می‌گیرد و امروزه در حوزه دریای خزر نیز میل به همکاری جمعی بیش از پیش خود را نمایان می‌سازد.

وی خاطرنشان کرد: مرور تحولات و مناسبات کشورهای ساحلی دریای خزر نشانگر افزایش روند همکاری و هماهنگی میان کشورهای ساحلی دریای خزر است.متکی با اشاره به برگزاری دومین اجلاس سران کشورهای ساحلی خزر در تهران در سال ۲۰۰۷ عنوان کرد: توافقات آن اجلاس زمینه‌ساز همکاری‌های جدید در خصوص دریای‌خزر بود که آغاز مذاکرات مربوط به تدوین موافقتنامه همکاری‌های امنیتی، تشکیل کنفرانس همکاری‌های اقتصادی و نهایی شدن پروتکل‌های الحاقی به کنوانسیون حفاظت از محیط زیست دریای خزر در این زمینه قابل ذکر است.

وزیر خارجه در خصوص برگزاری اجلاس آتی سران کشورهای ساحلی خزر در هفته آینده در باکو( ۲۷ آبان) این اجلاس را موید عزم و اراده سیاسی کشورهای ساحلی خزر در بهره‌گیری هر چه بیشتر از ظرفیت‌های موجود برای توسعه مناسبات دوستانه تلقی کرد.وی در خصوص مذاکرات کارگروه ویژه تدوین کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر نیز با اشاره به نقش این اجلاس در نزدیک‌تر کردن مواضع کشورهای ساحلی گفت: خوشبختانه بخش‌های زیادی از مفاد پیش‌نویس این کنوانسیون مورد توافق قرار گرفته است و امیدواریم با ادامه مذاکرات در فضای سازنده و درک متقابل و بهره‌گیری از مبانی حقوقی موجود دریای خزر که مبتنی بر معاهدات مورخ ۱۹۲۱ و ۱۹۴۰ ایران و شوروی سابق است به رژیم حقوقی جامعی نائل شویم که در برگیرنده حقوق و تکالیف کلیه کشورهای ساحلی و مبین چگونگی فعالیت در خزر باشد.متکی گفت: نهایی شدن این کنوانسیون زمینه مناسبی برای توسعه همکاری‌های منطقه‌ای در حوزه دریای خزر در ابعاد اقتصادی، سیاسی و امنیتی به ارمغان خواهد آورد.وی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی‌ایران با توجه به اهمیتی که برای دریای خزر قائل است با در نظر گرفتن منافع بلند مدت منطقه و مسوولیت خطیر در قبال نسل‌های آتی همواره از گسترش همکاری‌ها و حل و فصل مسالمت آمیز دریای خزر حمایت کرده است، گفت: از نظر جمهوری اسلامی‌ایران دریای خزر، دریای صلح، تفاهم، دوستی و همکاری است و این دریا همانگونه که در طول تاریخ منشاء بهره‌‌مندی ساحل‌نشینان بوده در شرایط فعلی نیز بایستی عاملی برای پیوند مردمان کشورهای ساحلی و بهره‌مندی آنها از مواهب این دریا باشد.وی خاطر‌نشان کرد: بدیهی است توجه به آزادی و تامین امنیت کشتیرانی تجاری، پرهیز از رقابت‌های نظامی و سیاسی و حفاظت از محیط زیست و بهره‌برداری معقولانه و پایدار از منابع آبزیان دریای خزر از جمله اصولی است که می‌بایست در تکمیل رژیم حقوقی دریای خزر مد نظر قرار گیرد.

امضای توافقنامه امنیتی خزر در باکو

متکی همچنین بعد از حضور در مراسم افتتاحیه بیست و هفتمین اجلاس کارگروه ویژه دریای خزر در جمع خبرنگاران ابراز امیدواری کرد که در اجلاس وزیران خارجه ۵ کشور ساحلی دریای خزر در روز ۲۶ آبان در باکو توافقنامه امنیتی به امضای کشور‌ها برسد. به گزارش خبرگزاری مهر، وزیر خارجه ایران تصریح کرد: در خصوص مسائل دریای خزر در حوزه‌های مختلف از جمله مبارزه با قاچاق، تفاهمات خوبی حاصل شده و در اجلاس تهران توجه‌ها به این معطوف است که در همه حوزه‌های همکاری همراهی میان ۵ کشور صورت بگیرد.وی ابراز امیدواری کرد که در اجلاس تهران تفاهمات خوبی میان کشورهای ساحلی دریای خزر صورت بگیرد.متکی با اشاره به برگزاری اجلاس نمایندگان ویژه دریای خزر در ۲ هفته گذشته در باکو گفت: در این اجلاس پیرامون همکاری امنیتی میان ۵ کشور تبادل نظر شد و این موضوع می‌تواند در اجلاس وزیران خارجه در ۲۶ آبان و پیش از برگزاری اجلاس‌سران( ۲۷ آبان) در باکو مورد تبادل‌نظر قرار بگیرد تا سند دیگری در اجلاس باکو نهایی شود.

اتصال ترانزیتی خلیج فارس و آسیای میانه

متکی در بخش دیگری از این گفت‌وگو با اشاره به برگزاری اجلاس دیگری در تهران با عنوان اجلاس ۴ جانبه ترانزیتی گفت: این اجلاس ۴جانبه یک تصمیم سازی تاریخی و انقلابی در ارتباطات حمل و نقل است.

وی افزود: در مشورت‌هایی که با کشورهای منطقه داشتیم در راستای اتصال ترانزیتی و ریلی میان خلیج فارس و آسیای مرکزی تبادل نظرهایی صورت گرفت و ۴ کشور ایران، ازبکستان، ترکمنستان و عمان در این زمینه مشورت‌هایی داشتند.وزیر خارجه تصریح کرد: این مشورت‌ها به ابتکاری منجر شد که وزیران خارجه و راه ایران مشترکا دعوتی از همتایان خود در این کشورها داشته باشند تا بین کشورهای خلیج فارس و آسیای مرکزی نخستین پایه و ستون اتصال و ارتباط پایه‌گذاری شود.

متکی: صبوری و اجماع‌سازی راه تحقق اتحادیه آسیایی است

متکی همچنین ‌ایده تشکیل اتحادیه آسیا را که از سوی جمهوری اسلامی‌ایران مطرح شده است، هدفی عالی و شریف توصیف و تاکید کرد: اعضای اتحادیه آسیا با صبوری آسیایی و اجماع‌سازی درپی تحقق‌این هدف است. به گزارش خبرگزاری مهر، وزیر خارجه دیروز در پایان نهمین اجلاس گفت‌وگوی همکاری آسیایی(ACD) در تهران در کنفرانسی مطبوعاتی مشترک با حضور مقامات تایلند، کویت و سریلانکا، بنیان‌گذار، رییس آتی و رییس پیشینACD در پاسخ به سوالی درباره راهکارهای تحقق‌ ایده اتحادیه آسیا تصریح کرد: همه کشورهای آسیایی بر اصل‌ این ‌ایده را که ما باید یک اتحادیه تحت عنوان اتحادیه آسیا داشته باشیم، اتفاق‌نظر دارند. مکانیزمی‌ که ما را به‌این وحدت می‌رساند تا تحت عنوانی مانند اتحادیه آسیا یا نام دیگر مورد توافق قرار بگیریم هم‌اکنون مورد بحث است.متکی تاکید کرد: برخی می‌گویند باید برای‌این‌ایده اتصالات را توسعه دهیم و وقتی اتصالات‌ایجاد شد. خود به خود تشکیل اتحادیه خود را نشان می‌دهد. در‌این زمینه اتحادیه اروپا را مطرح می‌کنند که از ده‌ها سال پیش با توافق روی برخی اقلام مانند زغال‌سنگ مسیر را شروع کردند و بعدها به اتحادیه اروپا رسیدند. وی تشکیل اتحادیه آسیا را هدفی عالی و شریف توصیف کرد و گفت: ما همه به دنبال اتحادیه آسیا هستیم و تلاشمان‌این است که با صبوری آسیایی و اجماع سازی مسیر را برای‌ ایجاد اتحادیه آسیا هموار کنیم و ما هم اکنون در‌این مسیر قرار گرفته‌ایم.وی اظهار داشت: توافقات ما در اجلاس تهران مسیرهایی است که ما را به سمت اتحادیه آسیا پیش می‌برد.متکی ابراز امیدواری کرد که در‌ آینده‌ای نه چندان دور شاهد تشکیل اتحادیه آسیا در کهن‌ترین خاستگاه تمدن بشری و در قاره‌ای که محل تولد مهم‌ترین ادیان جهان‌شمول است، باشیم، تا ‌این قاره بتواند بهتر به‌ایفای نقش بپردازد و به صورت مجموعه‌ای با دیگر مناطق همکاری کنیم. وی در عین حال تصریح کرد: وحدت ما به معنای مخالفت با دیگران نیست، بلکه اتحادیه آسیا به معنای هم افزایی، تلاش دسته جمعی برای سعادت و پیشرفت و همگرایی و هم‌اندیشی برای پیشرفت در همه زمینه‌ها است.وزیر خارجه گفت: اتحادیه آسیا به معنی نهایی کردن ثبات، امنیت و آرامش و زندگی مطلوب برای مردمان آسیا و سپس جهان است.