اکثر قیمت سهم‌ها مناسب است و هر کسی با دید سهامداری و با سیاست بلند‌مدت و نه کوتاه‌مدت وارد بازار شود، می‌تواند عایدی قابل قبول و منطقی را از بازار سرمایه در میان و بلند‌مدت کسب کند. نصر‌الله برزنی، مدیر‌عامل کارگزاری اقتصاد نوین در گفت‌و‌گو با «سنا» با بیان مطلب فوق درباره شرایط فعلی بازار گفت: در روزهای خوب، بازار برای همه خوب است اما در روزهای بد بازار برای غیر‌حرفه‌ای‌ها بدتر است و سرمایه‌گذاران بورس باید به این اصل توجه داشته باشند که اگر سهامدار حرفه‌ای بازار نیستند در روزهایی که شرایط بازار نوسانی است بهتر است یا با نگاه بلند‌مدت در بازار بمانند یا در زمان رسیدن ثبات، از بازار خارج شوند.

وی درباره اهمیت این سیاست گفت: ماندن در بازار با دید بلندمدت یا خروج بهنگام، نه تنها به نفع خودشان است بلکه عامل مؤثری در برگشت سریع‌تر بازار به دوران ثبات و تعادل می‌شود.

این کارشناس بازار سرمایه خاطر نشان کرد: هیجان سهامداران تازه کار و غیرحرفه‌ای در بازار مانع تعادل در بازه زمانی منطقی در بازار می‌شود. خرید و فروش‌های هیجانی و غالب شدن جو نوسان گیری در بازار عامل از بین رفتن ثبات در بازار می‌شود.

برزنی با بیان مطالب فوق درباره اینکه چه عواملی باعث شد شیب نوسان بازار بعد از گذشت ۷ ماه هنوز به اتمام نرسد، اظهار کرد: شاخص از ابتدای سال ۹۲ تا نیمه دی ماه حدود ۱۳۷ درصد رشد نشان داد که رشدی فراتر از رشد اقتصاد بود. ما رشد منفی اقتصادی داشتیم اما شاخص بورس رشد بالایی داشت و همین امر توهمی بین کارشناسان و تحلیلگرهای بازار ایجاد کرد که این قیمت‌ها

غیر منطقی است و حتی این توهم را به معامله گران و سرمایه‌گذاران دیگر نیز انتقال دادند.

وی با بیان اینکه در آن زمان هم به هیچ عنوان با حبابی بودن قیمت‌ها موافق نبوده است، اظهار کرد: قیمت‌ها در سال ۹۲ قبل از شروع ریزش نه تنها حبابی نبود بلکه حتی از قیمت‌های واقعی سال ۹۰ کمتر بود چون در‌حالی‌که شاخص در دی ماه به ۸۹ هزار و ۵۰۰ واحد رسیده بود از شاخص واقعی ریالی در سال ۹۰ کمتر بود.

برزنی با اشاره به کاهش ۳ و نیم برابری ارزش پول ملی در جریان آغاز تحریم ها، گفت: عده‌ای بدون توجه به کاهش ارزش پول ملی دچار پدیده‌ای شدند به‌عنوان توهم پولی و در بوق و کرنا می‌کردند شاخص رشد بی‌رویه داشته؛ در حالی‌که رشدی در قیمت‌های واقعی اتفاق نیفتاده بود و حتی برخی قانون‌گذاران در مجلس و تحلیلگران بنام بازار بدون توجه به این نکته مهم می‌گفتند قیمت سهام با سرعت غیر‌قابل قبولی رشد کرده و همین امر زنگ خطری برای برخی از معامله‌گران بود که شاید گران خریدند و شروع به فروختن کردند.

وی ادامه داد: حتی برخی در مجلس گفتند نباید مواد اولیه ارزان در اختیار یک عده‌ای قرار بگیرد و آنها سود سرشار ۱۳۷ درصدی ببرند باید اقدامی کرد که اینها سود باد آورده نبرند؛ درحالی‌که اصلا سودی در مقایسه با کاهش ارزش پول ملی در کار نبوده است. برزنی همین تفکر را دلیل پیشنهاد افزایش خوراک پتروشیمی‌ها و افزایش ۳۰ درصدی عوارض مالکانه معادن خواند و گفت: این دومین شوکی بود که به بازار وارد شد به گونه‌ای که سازمان بورس برای روشن شدن اثر این تصمیم روی سودآوری شرکت‌های پتروشیمی نماد این گروه را برای مدتی متوقف کرد.

این کارشناس بازار سرمایه سومین عامل اثر گذار در افت قیمت‌ها را اجرای مرحله دوم قانون هدفمندی یارانه‌ها دانست و گفت: اجرای فاز دوم هدفمندی این برداشت را در بین سرمایه‌گذاران ایجاد کرد که هزینه شرکت‌ها را بالا می‌برد و تاثیر منفی روی سود شرکت‌ها می‌گذارد اما در عمل هدفمندی آن تاثیر را نداشت اما جو روانی و منفی این اقدام در بازار اثرگذار بود.

بازار، چشم انتظار نتیجه مذاکرات

برزنی ادامه داد: عامل دیگری که تاثیر منفی بر حرکت قیمت‌ها گذاشت ابهام در مذاکرات دولت‌های غربی با ایران درخصوص موضوع انرژی هسته‌ای بود. پیش از شروع ریزش‌ها تحریم‌ها پا‌برجا بود اما بازار به دلیل خوش‌بینی در بین فعالان خود، ۹ ماه خوب را با وجود تحریم‌ها تجربه کرد، چون این خوش‌بینی در بین فعالان بود که با روی کار آمدن دولت جدید و دیپلماسی فعال‌تر تحریم‌ها برداشته می‌شود، پول‌هایی که از صادرات قبلی بلوکه شده است به ایران برمی‌گردد، صادرات نفت آزاد می‌شود، سرمایه‌گذاران خارجی وارد کشور می‌شوند و در کل، وضعیت اقتصادی کشور بهتر می‌شود که به تاخیر افتادن تحقق این خوش‌بینی‌ها عامل دیگری بر روند کاهشی بازار شد. مدیر عامل کارگزاری بانک اقتصاد نوین پنجمین عامل در روند کاهشی بازار را سیاست‌های انقباضی دولت خواند و گفت: سیاست انقباضی دولت برای کنترل تورم بر حاشیه سود شرکت‌ها اثر‌گذار بود و رکود حاصل از این سیاست منجر به بی‌اعتمادی به آینده تولید در کشور شد. هر چند در چند هفته اخیر با برنامه‌های جدید دولت برای خروج غیرتورمی از رکود بارقه‌ای از امید در بین سهامداران ایجاد شده است، اما قطعا بازار منتظر خروجی عملی سیاست‌ها و بسته جدید می‌ماند.

مسابقه بانک‌ها برای جذب سپرده‌های مردم

از نظر برزنی خبرهای بد بازار سرمایه به همین جا ختم نمی‌شود بلکه مسابقه بانک‌ها برای جذب سپرده‌های مردمی آن هم به هر قیمتی و بدون هیچ نظارتی (عامل ششم) منجر به کوچ سرمایه‌ها از بازار سرمایه به بازار پول شد. وی خاطر‌نشان کرد: با وجود اینکه از چندی پیش صحبت‌هایی برای بازنگری در نرخ سود سپرده‌های بانکی در بین مسوولان و مدیران اقتصادی کشور صورت گرفته اما کمی دور از ذهن است سپرده‌های کوچ‌کرده به بازار پول حداقل تا پایان سال به بورس برگردد چون بخشی از سپرده‌ها معمولا یکساله سپرده‌گذاری شده‌اند و خروج آن قبل از سررسید یعنی متحمل کردن سپرده‌گذار به پرداخت خسارت که همین عامل مانع برگشت سپرده‌ها به بورس می‌شود. این کارشناس بازار سرمایه به هفتمین عامل اثر‌گذار در کاهش قیمت بازار اشاره کرد و گفت: بحران سیاسی عراق عامل دیگری است که در‌مدت اخیر بر بازار سرمایه اثر گذاشت چون درگیری و جنگی که در عراق شروع شده این نگرانی را در بین سرمایه‌گذاران ایجاد کرده که ممکن است این درگیری‌ها هزینه‌های مالی به اقتصاد ما تحمیل کند.

کوله بورس بر دوش حقیقی‌ها

هشتمین عامل افت شاخص و طولانی شدن روند کاهشی بازار از دیدگاه این کارشناس بازار سرمایه خروج ضمنی سرمایه‌گذاران عمده حقوقی از بازار یا کند شدن فعالیت آنها بود.

برزنی گفت: خیلی از عوامل فوق منجر به خروج سهامداران حقوقی بزرگ و حتی حقیقی بزرگ شد. علاوه بر این حقوقی‌ها پرداخت اقساط و بدهی را به‌عنوان عامل دیگری برای فروش مطرح می‌کردند به‌این ترتیب عملا بار بازار در این‌مدت بر دوش سهامداران خرد قرار گرفت.