مدل کاربردی صندوق‌های سرمایه‌گذاری ارزی

کورش شمس

مدیرعامل شرکت سبدگردان پاداش سرمایه

صندوق سرمایه‌گذاری ارزی یک نمونه از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که سپرده‌های سرمایه‌گذاری ارزی، انتشار اوراق بدهی ارزی و تامین مالی پروژه‌های ارزی را در بستر فعالیت خود داراست.

هدف از ایجاد این صندو ق‌ها عموما تامین مالی ارزی بنگاه‌های اقتصادی است که به‌منظور تکمیل ابزارهای مدیریت مالی در بازار سرمایه شکل گرفته‌اند.

البته ایجاد فرهنگ انتشار اوراق بدهی ارزی و صندوق پروژه ارزی، تکمیل زنجیره انتشار اوراق ارزی از سوی شرکت‌های تامین سرمایه در کشور و پوشش ریسک ارزی افراد و بنگاه‌ها اقتصادی از دیگر اهداف شکل‌گیری این صندوق به شمار می‌رود.

اما مدل کاربردی صندوق‌های سرمایه‌گذاری ارزی در بازار سرمایه‌، صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل مبادله (ETF) ارزی هستند.

صندوق سرمایه‌گذاری قابل مبادله (ETF) ارزی، مدلی نوین از ETF‌ها در بازار سرمایه است. هدف اولیه این صندوق جمع‌آوری منابع سرمایه‌گذاران و سرمایه‌گذاری این منابع به صورت سپرده ارزی در بانک عنوان شده است. سود (زیان) سرمایه‌گذاران در این صندوق از دو بخش نرخ سود ثابت تعلق گرفته و تغییرات نرخ ارز حاصل می‌شود. منابع این صندوق، عبارت است از وجوه دریافت شده از سرمایه‌گذاران به صورت ریالی و تبدیل آن به ارز. مصارف این صندوق عبارت است از سرمایه‌گذاری وجوه ارزی در سپرده‌های ارزی (۹۰ تا ۹۵ درصد دارایی‌های صندوق) و مابقی وجوه (۵ تا ۱۰ درصد دارایی‌های صندوق) در سپرده‌های ریالی.

دلیل سپرده‌گذاری در وجوه ریالی، قابلیت نقدشوندگی بالای صندوق برای بازپرداخت وجوه به سرمایه‌گذاران و همچنین بالا بردن نرخ بازدهی صندوق به‌منظور جبران هزینه‌های مدیریت صندوق است. سپرده‌های ریالی دارای سودی بالاتر از سپرده‌های ارزی بوده (مثلا سپرده دلاری دارای سود ۵ درصدی می‌باشد) و به صورت میانگین وزنی، بازدهی صندوق را افزایش می‌دهد تا بتوان حداقل بازدهی ممکن را برای سرمایه‌گذاران به همراه داشته باشد. مدل این صندوق، در ابتدای کار بسیار ساده طراحی شده است. منابع سرمایه‌گذاران به صورت ریالی توسط خریداران واحدهای سرمایه از بازارگردان وارد صندوق شده و صندوق، این وجوه ریالی دریافت شده را با نرخ ارزی که به صورت روزانه توسط ضامن نقدشوندگی (صرافی‌ها) اعلام می‌شود، تبدیل به ارز می‌کند.

مبنای محاسبه نرخ تبدیل ارز، نرخ اعلامی روزانه صرافی است. به عبارتی دیگر، نحوه خرید سهام این صندوق به صورت ریالی بوده و این وجوه در داخل صندوق با توجه به نرخ اعلامی ضامن نقدشوندگی (صرافی(تبدیل به ارز می‌شود. قیمت سهام این صندوق بر اساس ارزش ریالی دارایی‌های صندوق که عموما به صورت سپرده ارزی است، تعیین می‌شود.

ازجمله ریسک‌های مرتبط با این صندوق می‌توان به موارد زیر به صورت کلی اشاره کرد:

۱- با توجه به برطرف شدن تحریم‌های سیاسی و در صورت ثبات نسبی نرخ ارز و عدم نوسانات غیرمنتظره، سرمایه‌گذاری در ارز برای افراد جامعه، جذابیت خود را از دست می‌دهد و در نتیجه ممکن است در آینده بلندمدت، صندوق دچار مشکلاتی در زمینه جذب منابع شود.

۲- در صورت تلاطم نرخ ارز، ممکن است بانک‌های سپرده‌پذیر در هنگام بازپرداخت اصل و سود سپرده ارزی، معادل ریالی را بپردازند و در نتیجه ممکن است صندوق با مشکلاتی در این زمینه روبه‌رو شود.

۳- با توجه به عدم ارائه تضمین به دارندگان واحدهای سرمایه‌گذاری در خصوص بازپرداخت وجوه آنان به صورت ارز، احتمال عدم استقبال مناسب از این صندوق دور از ذهن نمی‌باشد.

ازجمله مزایای اصلی مرتبط با این صندوق می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱- جدید بودن و نوآوری مدل این صندوق برای بازار سرمایه می‌تواند منجر به جلب توجه افراد و جذب سرمایه شود.

۲- مبالغ بسیار بالایی به صورت ارزی در دست مردم در جامعه است که این صندوق می‌تواند به آنها در زمینه یافتن مکانی امن برای کسب سود علاوه‌بر تغییرات نرخ ارز و همچنین کاهش ریسک نگهداری فیزیکی ارز، کمک شایانی کند.

۳- با توجه به چشم‌انداز صندوق ارزی، این صندوق می‌تواند نقش بسیار بااهمیتی در تامین مالی ارزی بنگاه‌های اقتصادی و کاهش بهای تمام شده تامین مالی برای آنها ایفا کند. در نتیجه وجود این صندوق می‌تواند برای کمک به توسعه اقتصادی کشور و در نتیجه فعال‌سازی بنگاه‌های اقتصادی مورد استفاده قرار گیرد.

مدل کاربردی صندوق‌های سرمایه‌گذاری ارزی

مدل کاربردی صندوق‌های سرمایه‌گذاری ارزی