زادروز «سای» اقتصاددان فرانسوی

پنجم ژانویه زادروز ژان بی.‌سای، اقتصاد دان فرانسوی است که در سال ۱۷۶۹ به دنیا آمد. تعریف عوامل تولید از او است. این تعاریف شامل: - زمین (لند): همه منابع طبیعی

- کارگر (لیبر): همه نیروی انسانی

- سرمایه (کپیتال): همه ابزار‌های تولید مثلا ماشین‌آلات

«سای» یک رابطه اقتصادی هم مطرح کرده که به قانون «سای» معروف است و می‌گوید: تولید («زمینه» در بازار) سازنده و به‌وجود آورنده (خالق) مصرف‌کننده است. به عبارت دیگر؛ وجود محصول (زمینه) در بازار است که برای آن، مصرف‌کننده می‌سازد («تقاضا» به وجود می‌آورد) و به همین سبب (چون تقاضا زیاد می‌شود)، سطح تولید بالا و بیکاری پایین می‌رود. «سای» برای اقتصاد سیاسی هم تعریف نوشته است و به همین سبب است که او را از بانیان این مبحث خوانند.وی در تالیف خود «درباره نقش کارگزار و کارفرما» به تشریح نقش بسیار مهم کارگزاران (مدیران) در پیشرفت و سعادت جامعه پرداخته و با نگاهی به تاریخ و آوردن مثال از آن، نوشته است که بدون کارگزار شایسته و مدیر واجد شرایط، پیشرفت (اقتصادی، اجتماعی و سیاسی) میسر نخواهد بود و مهم‌ترین و حساس‌ترین وظیفه روسای دولت‌ها و صاحبان سرمایه این است که بروند و بگردند و مدیر لایق بیابند و انجام کارها را به آنان بسپارند که تنها از این طریق است که حصول ثروت، پیشرفت، آسایش و آرامش تضمین می‌شود.

تقسیم ایران به ۱۰ استان

تقسیمات کشوری جدید ایران در دهم دی‌ماه ۱۳۱۶ اعلام شد. در این روز هیات وزیران براساس قانون جدید «تقسیمات کشوری و وظایف فرمانداران و بخشداران»، ایران را به ۱۰ استان، ۴۹ شهرستان و ۲۹۰ بخش تقسیم کرد.ایران به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین مراکز تمدن بشری تابع شرایط سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، همواره در ادوار مختلف تقسیم‌بندی‌هایی داشته است و بر همین اساس در اوایل دوره قاجار ایران به پنج حکمرانی و ۱۲ حاکم‌نشین تقسیم ‌شد.در آغاز قرن سیزدهم قسمتی از این تقسیم‌بندی تغییر یافت؛ به‌‌طوری که در اواسط سلطنت ناصرالدین شاه قاجار، ایران دارای چهار ایالت و ۲۳ ولایت بود. پس از برقراری مشروطه و تاسیس مجلس شورای ملی، طبق قانون اساسی، تغییر سرحد ولایات و ایالات بدون تصویب قانون ممنوع شد. این‌گونه بود که مجلس شورای اسلامی در دی ‌ماه ۱۲۸۶ قانونی با عنوان «قانون ایالات و ولایات» را به تصویب رساند که مطابق آن ایران به چهار ایالت و ۱۲ ولایت تقسیم می‌شد.۳۰ سال بعد یعنی در آبان ماه ۱۳۱۶ که با دوران سلطنت رضاخان همزمان بود، مجلس قانون جدید تقسیمات کشوری را تصویب کرد و اختیار تغییر در آن را به هیات وزیران سپرد. براساس این مصوبه، ایران به شش استان تقسیم شد. هر استان شامل چند شهرستان بود و هر شهرستان به چند بخش و هر بخش به چند دهستان و هر دهستان به چند قصبه و روستا تقسیم می‌شد. این شش استان عبارت بودند از: استان شمال غرب، استان غرب، استان شمال، استان جنوب، استان شمال شرق و استان مکران. با این‌ حال عمر این تقسیم‌بندی شش‌گانه نیز بیش از دو ماه نبود. به این ترتیب در روز دهم دی‌ماه‌‌ همان سال تقسیمات کشور به ۱۰ استان، ۴۹ شهرستان و ۲۹۰ بخش تغییر یافت. این استان‌ها عبارت بودند از:

استان یکم: زنجان، قزوین، ساوه، سلطان آباد، رشت، شهسوار

استان دوم: قم، کاشان، تهران، سمنان، ساری، گرگان

استان سوم: تبریز، اردبیل

استان چهارم: خوی، ارومیه، مهاباد، مراغه، بیجار

استان پنجم: ایلام، شاه‌آباد، کرمانشاه، سنندج، ملایر، همدان

استان ششم: خرم آباد، اهواز، گلپایگان، خرمشهر

استان هفتم: بهبهان، شیراز، بوشهر، فسا، آباده، لار

استان هشتم: کرمان، بم، بندرعباس، خاش، زابل

استان نهم: سبزوار، بیرجند، تربت حیدریه، مشهد، قوچان، بجنورد، گناباد

استان دهم: اصفهان، یزد.

منبع: سامانه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد ملی