آبخیزداری ناجی سرزمین‌ تشنه

«جم» از شهرستان‌هایی است که در چند سال اخیر به‌دلیل برداشت‌های بی‌رویه، با بحران کم‌آبی مواجه شده است. در ماه‌های اخیر، کمبود آب سفره‌های زیرزمینی این شهر تا اندازه‌ای بوده که برخی از چاه‌های آب که هرسال مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند خشک‌شده‌اند.

به گزارش خبرگزاری «مهر» با هدف توسعه منابع آب زیرزمینی منطقه جم و ریز اجرای طرح آبخیزداری جم، ریز و باغان در دستور کار قرار گرفته است و وزارت نفت مطالعات این طرح را در سال‌های قبل انجام داده است. گرچه این طرح حیاتی چند سال است در رسانه‌ها و در قول‌های مسوولان مطرح می‌شود اما هیچ‌وقت اجرایی نشد تا اینکه با تلاش نماینده جنوب بوشهر در مجلس شورای اسلامی تشریفات آن انجام شد. با رایزنی‌های انجام‌شده، این طرح به‌عنوان یکی از مصوبات سفر رئیس‌جمهوری به استان در دستور کار قرار گرفت و در سفر هیات دولت به بوشهر، طرح آبخیزداری جم با اعتبار ۵۷ میلیارد تومان از محل اعتبارات وزارت نفت مصوب شد.

آبخیزداری با اعتبار۵۷۰ میلیارد ریال

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری بوشهر گفت: طرح‌های آبخیزداری سبب تقویت سفره‌های زیرزمینی می‌شود.

هوشنگ شریفی اظهار کرد: دشت جم یکی از دشت‌هایی است که به سبب خشکسالی‌های پی‌درپی و برداشت بی‌رویه آب از چاه‌های آب آن در معرض نابودی قرار گرفته است که اجرای طرح آبخیزداری سبب تقویت سفره‌های زیرزمینی و ایجاد تحولی عظیم در حوزه کشاورزی و سرسبزی منطقه می‌شود.

وی با اشاره به اینکه آبخیزداری جم با اعتبار ۵۷۰ میلیارد ریال اجرا می‌شود، اعلام کرد: اکنون با اتمام مناقصه پیمانکار این طرح انتخاب شده است و با تجهیز کارگاه عملیات اجرایی آغاز می‌شود. شریفی اهداف طرح‌ آبخیزداری را تشریح کرد و گفت: کاهش فرسایش خاک و رسوب‌دهی، کنترل هرز آب‌ها، کاهش سیل‌خیزی و بهره‌وری بهینه از نزولات آسمانی و تقویت سفره‌های زیرزمینی از اهداف طرح‌های آبخیزداری است.

اجرای 2هزار سازه در جم، ریز و باغان

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان بوشهر‌ با اشاره به اجرای ۲هزار سازه‌ در طرح آبخیزداری جم افزود: سالانه بیش از ۸۴ میلیون مترمکعب روان‌ آب در دشت جم هدر می‌رود که با اجرای طرح‌آبخیزداری بیش از ۲۸ میلیون مترمکعب آن استحصال می‌شود.

وی از تخصیص ۲۰۰ میلیارد ریال برای طرح آبخیزداری جم خبر داد و اضافه کرد: اجرای این طرح با مشارکت وزارت نفت انجام می‌شود که به این منظور امسال ۲۰۰ میلیارد ریال برای اجرای این طرح تخصیص یافت.

شریفی با اشاره به ویژگی‌های طرح‌های آبخیزداری گفت: با اجرای هر هکتار آبخیزداری می‌توان ۵۰۰ مترمکعب آب جدید تولید کرد ضمن آنکه اجرای هر هکتار عملیات آبخیزداری از ۵/ ۶ تن فرسایش خاکی و رسوب جلوگیری می‌کند.

شریفی با اشاره به نقش مهم طرح‌های آبخیزداری تاکید کرد: سدهایی که برای آبخیزداری ساخته می‌شود سبب تقویت سفره‌های زیرزمینی و ایجاد تحولی عظیم در کشاورزی و سرسبزی منطقه می‌شود.

وی با اشاره به اهمیت اجرای طرح‌های آبخیزداری در مقابله با خشکسالی افزود: اجرای طرح‌های آبخیزداری، آبخوان‌داری و آبیاری نوین می‌تواند در تامین آب اراضی منابع طبیعی و کشاورزی موثر باشد.

ترک تشریفات آبخیزداری جم انجام شد

نماینده شهرستان‌های دیر، کنگان، جم و عسلویه در مجلس نیز گفت: تقویت منابع زیرزمینی آب و توسعه کشاورزی در شهرستان جم از دغدغه‌های جدی است.

حجت‌الاسلام موسی احمدی با بیان اینکه سفره‌های زیرزمینی جم به‌شدت فقیر شده است، تصریح کرد: اجرای طرح آبخیزداری جم و ریز می‌تواند کمک اساسی به حل مشکل کند.

وی گفت: با پیگیری‌های انجام‌شده مسائل حقوقی مربوط به ترک تشریفات طرح آبخیزداری جم حل شد.

احمدی با بیان اینکه این طرح در سفر رئیس‌جمهوری به استان تصویب شد، اظهار کرد: با پیگیری‌های صورت گرفته در سفر رئیس‌جمهوری به استان، اعتبار ۵۷ میلیارد تومان برای اجرای آبخیزداری جم مصوب شد.

رئیس مجمع نمایندگان استان بوشهر در مجلس گفت: برای اجرای بخشی از طرح آبخیزداری در سال جاری، ۲۰۰ میلیارد ریال اختصاص یافته است.

احمدی گفت: این طرح مهم کلنگ‌زنی شده است و همچنان به‌عنوان موضوع مهم پیگیر تسریع در اجرای آن هستم.

۳۰۸ بند سنگی ملاتی اجرا می‌شود

مجری طرح آبخیزداری جم نیز در این باره گفت: آبخیزداری جم در هفته دولت با حضور استاندار بوشهر کلنگ‌زنی شد.

پرویز دشتی شجاع اظهار کرد: این طرح به‌منظور کنترل سیل و تغذیه مصنوعی در شهرستان جم اجرا می‌شود و در فاز اول شامل ۳۰۸ بند سنگی ملاتی است که با اجرای آن در طول یکسال حدود ۱۲ میلیون مترمکعب استحصال می‌شود.

وی اضافه کرد: این طرح با اعتبار ۲۰۰ میلیاردریال اجرا می‌شود.

دشتی‌شجاع خاطرنشان کرد: با توجه به کمبود منابع آبی و برای استفاده بهینه از آب، باید صرفه‌جویی را ملاک عمل قرار دهیم.

منابع آبی جم احیا شود

هرچند که مشکلات بی‌آبی و کم‌آبی تنها مربوط به جم نیست و تقریبا همه کشور با آن مواجه هستند، ولی برای شهرستان جم که روزگاری سرزمین دشت‌های پر آب بوده است، سخت‌تر است.

در سال‌های اخیر منابع آبی شهرستان جم به‌شدت افت داشته و این موضوع زندگی را برای مردم و امرارمعاش را برای کشاورزان سخت و سخت‌تر کرده است.

اجرای طرح‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری می‌تواند نقش مهمی در احیا یا حداقل بهبود وضعیت داشته باشد که باید به‌صورت جدی پیگیری و سریعا اجرا شود.