اقتصاد ایران

دنیای‌اقتصاد: رئیس کمیسیون صنعت و معدن اتاق بازرگانی تهران در دیدار با رئیس اتاق بازرگانی بارسلونا ضمن تاکید بر توانمندی‌های اقتصادی و صنعتی جمهوری‌اسلامی ایران بر توسعه مناسبات دو طرفه تاکید کرد و افزود: حوزه‌های مختلف اقتصادی و همچنین فرصت‌های تجاری ایران، بستری مناسب برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های اسپانیایی است.

الگوی تامین مالی در اقتصاد ایران دچار مشکل است و از همین ناحیه، اثرات جانبی بسیاری به اقتصاد تحمیل می‌شود. نگاه دولت به‌عنوان مالک و صاحب اقتصاد در نخستین گام موجب شده است تا بخش عظیمی از منابع بانکی به سمت واحدهایی هدایت شود که تحت عنوان هدایت اعتبار، عایدی چندانی نداشته است. در نتیجه، پافشاری بر این رویکرد برخلاف ادعای بانیان این الگوی اعتباری، نه‌تنها به ارتقای بخش صنعت منتج نشده، بلکه فضا را برای دسترسی بنگاه‌‌‌های صادرات‌‌‌محور و بهره‌‌‌ور سخت کرده و در عین حال شرایط را برای تخصیص منابع…

باتوجه به افزایش نرخ سود در بازار پول که به علت اجازه‌ی انتشار گواهی‌های سپرده، اتفاق افتاد، نرخ تامین مالی به شدت افزایش یافته و دچار نوسان شده‌است.

تحریم (لااقل دیگر امروز) تعبیر مناسبی برای توصیف آنچه ملاحظات اقتصاد سیاسی در عرصه بین‌الملل بر سر تولید و تجارت ایران آورده است، نیست. تحریم منع یا محدودیتی است که با اتکا به وضع مجازات از سوی نهادها و ساختارهایی به مبادله میان کشور و طرف‌های تجاری بین‌المللی آن اعمال می‌شود. آنچه این روزها زنجیره ارزش تولید و تجارت ایران در مواجهه با فرصت‌های بین‌المللی تجربه می‌کند، باید با تعابیری همچون «نادیده‌انگاری بین‌المللی» در چارچوب ریسک‌پرهیزی بازیگران این عرصه فهمید و توصیف کرد.

اقتصاد ایران پس از انقلاب دو دهه از دست رفته داشته است؛ دهه شصت به خاطر حمله نظامی عراق به کشور و دهه نود به خاطر جنگ اقتصادی آمریکا. در مقابل در دو دهه هفتاد و هشتاد، با وجود تمام مشکلات و ناکارآمدی‌ها، عملکرد اقتصادی کشور با متوسط رشد اقتصادی در حدود ۵ درصد از متوسط جهانی بالاتر بود‌(متوسط رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه در همین دوره ۴.۱ و کشورهای پیشرفته ۱.۶ درصد بود)‌. در این دو دهه صادرات غیرنفتی کشور از کمتر از ۵۰۰ میلیون دلار در سال ۱۳۷۰ به بیش از ۳۰ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۰ رسید و…

دنیای اقتصاد -گروه بازرگانی: تحریم‌های اقتصادی علیه ایران، تجارت را با پیچیدگی مواجه کرده‌است، با این‌حال ایران فرصتی دارد که بسیاری از کشورها از آن برخوردار نیستند؛ داشتن ۱۵ همسایه به ایران کمک می‌کند تا حدی آثار تحریم‌ها بر اقتصاد کشور کاهش یابد. ایران با بیشتر همسایگان خود پیشینه تاریخی و فرهنگی مشترک دارد و همین مساله می‌تواند فرآیند تجارت را تسهیل کند. البته طبیعی است که بدون داشتن یک استراتژی مشخص نمی‌توان از این فرصت ژئوپلیتیکی بهره‌برداری کرد. به‌طور کلی ایران برای تجارت با همسایگان با دو دسته مشکل مواجه است.

حداقل یک دهه ‌است که تمامی سران کشور بر این اصل تاکید دارند که اداره امور اقتصادی کشور باید به بخش ‌‌‌‌‌خصوصی واگذار شود و دولت در جایگاه نظارت بنشیند.

دنیای‌اقتصاد: در دی‌ماه سال ۱۴۰۲، شاخص تولید شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۱.۹درصدی و شاخص فروش کاهش ۱.۷درصدی را تجربه کرده است. همچنین نسبت به ماه قبل شاخص تولید و فروش افزایش ۴.۵درصدی و یک‌درصدی داشته است.به گزارش مرکز پژوهش‌‌‌های مجلس، در دی‌ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید و فروش رشته فعالیت خودرو و قطعات کاهش ۶.۴درصدی و ۸.۵درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۴.۸درصدی و ۳.۱درصدی داشته است. همچنین، شاخص تولید رشته فعالیت شیمیایی به‌جز دارو افزایش ۶.۱درصدی…

دنیای اقتصاد -گروه سیاستگذاری: روز گذشته داود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه به استناد یک آمار بین‌المللی تاکید کرد که اقتصاد ایران در رتبه۱۹ قرار دارد. این آمار ارائه‌شده با واکنش بسیاری از مخاطبان روبه‌رو شد و حتی برخی این آمار را غیرواقعی تلقی کردند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در این مقایسه از برابری قدرت خرید استفاده شده و رتبه‌بندی با این آمار می‌تواند صحیح باشد؛ اما لزوما این آمار منعکس‌کننده رفاه شهروندان آن کشور نخواهد بود. «دنیای‌اقتصاد» با ارائه برخی زوایای موجود در ارائه گزارش‌های این‌چنینی توضیح می‌دهد که چرا…

تنش‌زدایی در روابط داخلی و خارجی به دلایل متعددی بسیار مهم و شرط لازم برای توسعه و پیشرفت است. این یادداشت به نفت و اثر تنش‌زدایی بر سیاستگذاری در خصوص آن پرداخته است.

گروه محتوا: جلو بودن استهلاک از سرمایه‌گذاری، ناگزیر تبعاتی مانند کاهش تولید، نزول درآمد سرانه واقعی، کاهش رفاه، کاهش پس‌انداز ملی، کاهش درآمدهای دولت و در نهایت واگرایی اقتصاد ایران نسبت به اقتصاد جهان را به دنبال دارد. از سوی دیگر یکی از اهداف برنامه هفتم توسعه دستیابی به رشد ۸ درصدی اقتصاد در کشور است که برای دستیابی به آن ابزار مختلفی مورد نیاز است.

دنیای‌اقتصاد: در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته، حوزه فعالیت اقتصاد بخش خصوصی و بخش دولتی مشخص است. وقتی زمین مساعد برای حضور بخش خصوصی فراهم باشد، بخش دولتی عموما شرایط را برای فعالیت بخش خصوصی مهیا می‌کند تا اهداف خود را دنبال کند؛ اما اگر زمین برای حضور بخش خصوصی فعال نباشد، خود شرکت‌های دولتی و شبه‌دولتی وارد بازی می‌شوند و به رقیبی برای شرکت‌های خصوصی تبدیل می‌شوند. اما چه عواملی باعث شده است که زمین بازی برای بنگاه‌های خصوصی آماده نباشد؟ می‌توان از چند عامل بنیادی نام برد که به مثابه پابند عمل می‌کنند…

مهر: رئیس شورای اطلاع رسانی دولت گفت: هدف دشمن اقتصاد ایران بوده و بار انبوهی از مشکلات بر دوش دولت است و باید پروژه به پروژه به سمت جلو حرکت و مشکلات حل شود.

دنیای اقتصاد-گروه سیاستگذاری: در دهه‌های اخیر، حمایت از تولید، یکی از دغدغه‌های سیاستگذاران بوده است. اما این نیت خیر، همیشه با سیاست مناسب همراه نبوده و در برخی مواقع سیاست‌ها با عنوان حمایت از تولید، خود به یکی از موارد ضد تولید تبدیل شده‌اند. اعطای نهاده‌های ارزان بدون هدف‌گذاری مشخص، سیاست‌های سلیقه‌ای در واردات و صادرات کالاها، نبود ثبات اقتصادی و عدم پیش‌بینی‌پذیری برای فعالان اقتصادی در کنار محدود شدن تعاملات با اقتصادهای جهان باعث اختلال در مسیر تولید شده است. در نتیجه این موارد، به جای رشد اقتصادی مداوم ناشی از…

در بحران مالی جهانی، به دلیل سیاست‌‌‌های پولی انقباضی اتخاذ شده، بازارهای تامین مالی دلاری دچار کمبود نقدینگی شدند. این کمبود، به حدی بود که در اواخر سال ۲۰۰۸، بانک‌های مرکزی بازارهای نوظهور حتی قادر به تامین مالی دلاری بانک‌های داخلی خود نبودند. این بحران، اختلالی جدی در مبادلات ارزی خارجی ایجاد کرد و خطرات ناشی از اتکای بیش از حد به یک ارز ذخیره (دلار) را برجسته کرد. مجموعه این شرایط موجب افزایش استفاده از ارزهای بازارهای نوظهور در تجارت و پرداخت‌‌‌های بین‌المللی و تقویت به‌کارگیری ارزهای…

آیا گسترش تسهیلات برای کسب‌وکار یک بنگاه باعث بهبود کسب‌وکار آن می‌شود؟ بدون تردید. آیا گسترش تسهیلات برای کسب‌وکارها باعث بهبود رونق کسب‌وکار و رشد اقتصادی می‌شود؟ مطلقا خیر.

دنیای اقتصاد-ترجمه: برزین جعفرتاش: یکی از مهم‌ترین مشکلات اقتصادهای در حال توسعه، نبود کارخانه‌‌‌های بزرگ مقیاس است. بدون وجود کارخانه‌‌‌های بزرگ امکان بهره‌‌‌گیری از اقتصاد مقیاس، سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه و بازاریابی خارجی نیست. اقتصاد ایران هم از نبود بنگاه‌‌‌های بزرگ و رقابت‌‌‌پذیر رنج می‌‌‌برد و در عمده صنایع شاهد رقابت تعداد بسیار زیادی بنگاه کوچک و متوسط غیررقابتی هستیم. به‌ویژه با تشدید تحریم‌‌‌ها و محدودیت ارتباط تولیدکنندگان داخل با بازارهای جهانی، مشکل مقیاس دوچندان شد. به این معنی که بنگاه‌‌‌های داخلی حالا صرفا…

دنیای اقتصاد -گروه بازرگانی: هفته گذشته رئیس‌جمهور در صدر هیاتی به ترکیه سفر کرد. در این سفر رئیس اتاق ایران تنها چند روز پس از پیروزی در انتخابات اتاق در اولین اقدام خود رئیس‌جمهور را همراهی کرد. فراهم‌کردن بسترها برای افزایش حجم تجارت میان دو کشور از مهم‌ترین اهداف سفر هیات ایرانی است. روابط اقتصادی با ترکیه همواره برای ایران اهمیت بالایی داشته‌است. در سال‌های اخیر و پس از اعمال تحریم‌ها علیه ایران این کشور نقش پررنگ‌تری در اقتصاد ایران ایفا کرده‌است. حجم مبادلات تجاری ایران و ترکیه از سال‌۹۱ همواره در حال افزایش بوده و…

دنیای اقتصاد-گروه صنعت و معدن: اقتصاد ایران همچنان نفتی است. نگاهی به فهرست شرکت‌های برگزیده کشور که در همایش ۵۰۰شرکت برتر ایران معرفی شدند، نشان می‌دهد که پنج‌شرکت از ۱۰شرکت برتر ایران، ۱۹شرکت از ۵۰شرکت برتر ایران و ۳۰شرکت از ۱۰۰شرکت اول فهرست IMI۵۰۰ در زمره صنایعی هستند که در بخش‌‌‌های نفت، فرآورده‌‌‌های نفتی و پتروشیمی به فعالیت مشغولند؛ موضوعی که در جریان برگزاری بیست‌وششمین دوره انتخاب شرکت‌های برتر سال به پرسش اصلی همایش بدل شد و پاسخ‌‌‌های جالبی هم از سوی وزیران اقتصاد و صمت به آنها داده شد. جالب‌‌‌ترین پاسخ را عباس…

اخیرا به دنبال کاهش رفاه مادی و معنوی و امید به آینده، شاهد مهاجرت گسترده پزشکان هستیم. از آنجا که پزشکان جزو بخش‌های اقتصادی و اجتماعی نخبه و دارا و طبعا مقاوم‌‌‌ جامعه ایران محسوب می‌شوند، این امر بیش از سیستم بهداشت و درمان، نشانگر وضعیت نابسامان اجتماعی و اقتصادی در فضای عمومی ایران است. کاهش امید به آینده به صورت ساختاری به حدی است که حتی پزشکان را نیز به‌عنوان یکی از ‌‌بخش‌‌‌های قوی اجتماعی- اقتصادی کشورمان به زانو درآورده است.

ایران در دهه‌‌‌های اخیر همواره پذیرای مهاجران افغانستانی بوده و شرایط سیاسی و اقتصادی دو کشور در شدت این مهاجرت‌‌‌ها بی‌‌‌تاثیر نبوده است. با توجه به حس همبستگی و وجود مشترکات فراوان بین دو ملت، حضور مهاجران با کمترین تنش ادامه داشته و در مقایسه با سایر ملل، ادغام تازه‌‌‌واردان در بازار کار کشور به‌سهولت صورت گرفته است. شرایط کشور ایران نیز بر میزان جذابیت ورود این گروه تاثیر گذاشته است. جنگ هشت‌‌‌ساله و اجرای سفت و سخت قوانین کنترل مبادی ورودی و قوانین به‌کارگیری اتباع خارجی از سوی مجریان…

یک آموزه بسیار مهم در اقتصاد جهان وجود دارد که تاکید می‌کند هر دولت و حکومتی باید به سه موضوع اهمیت بدهد: «آزمودن، آموختن و دور ریختن.» اما وضعیت اقتصاد و جامعه ایران به‌طور کلی با هر سه این کلمات متفاوت و گاهی در تضاد است. تقریبا هفته‌‌‌‌‌ای نیست که به جلسه‌‌‌‌‌ای با چنین مضامینی دعوت نشوم: بررسی چالش‌های کلان حوزه‌های مختلف، اولویت‌های ملی و راه‌‌‌‌‌های تحقق آن، بررسی مشکلات فعالان حوزه‌های متفاوت و هم‌‌‌‌‌اندیشی درخصوص مسائل حوزه‌های اولویت‌‌‌‌‌دار کشور. این جلسات مکرر یعنی نه درست…

دنیای اقتصاد: صنایع و تولیدکنندگان در ایران، برای ادامه حیات و فعالیت خود با مشکلات متعددی مواجه هستند. نگاهی به این موانع نشان می‌دهد قیمت‌گذاری دستوری و تورم مزمن دو رقمی، تبدیل به دو غول بزرگ برای صنعتگران کشور شده‌است. در این میان بحث قیمت‌گذاری دستوری بسیاری از صنایع را شامل شده و باعث سرکوب قیمت‌ها می‌شود که همین موضوع خود عاملی برای کاهش کیفیت محصولات تولیدی شده‌است. کمتر بازاری را می‌توان در کشور یافت که دولت به‌‌‌‌‌‌طور مستقیم یا غیرمستقیم در آن سیاست اشتباه قیمت‌گذاری دستوری را اعمال نکرده باشد.…

اقتصادنیوز: روند صعودی تورم در کشور که این روزها هم درگیر آن هستیم، ۵۰ سال پیش سوژه کاریکاتوری در روزنامه اطلاعات شد.

دنیای اقتصاد: سخنگوی اقتصادی دولت برای توضیح دلایل اصلی افزایش بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در سال جاری، به سه مورد «انتقال سپرده شرکت‌های دولتی به حساب واحد خزانه»، «افزایش نرخ سپرده قانونی بانک‌ها» و «بی‌انضباطی برخی بانک‌ها در جریان نقدی» اشاره کرد. سیداحسان خاندوزی دو مورد اول را قابل‌پیش‌بینی دانست چرا که آنها را جزو سیاست‌های اتخاذی دولت در حوزه پولی دانست. با‌این‌حال بی‌انضباطی برخی بانک‌ها در جریان نقدی را منتسب به گروه خاصی از بانک‌ها دانست که دارای کج‌کارکردی هستند. او اعلام کرد که اصلاح عملکرد…

دنیای اقتصاد-گروه‌سیاستگذاری: چرا باید میان اقدامات اجباری دولت‌ها و اصلاحات سیاستی تفاوت قائل شد؟ در وجه نخست، تثبیت یا تعدیل قیمت‎ها و همچنین جرح و تعدیل سهمیه‌ها از جمله اقداماتی است که از سر ناچاری صورت می‌پذیرد و زمانی در دستور کار دولت‌ها قرار می‌گیرد که تداوم سیاست پیشین ممکن نیست و منابع کفاف پاسخ‌گویی به تقاضا را نمی‌دهد. در مقابل، اصلاحات سیاستی فعالانه انجام می‌شود و داشتن اهداف قابل سنجش و مدت زمان معین از جمله ویژگی‌های آن است. اصلاحات سیاستی به نوعی علاج واقعه قبل از وقوع محسوب می‌شود و تلاش می‌کند با همراهی…