جراحی بزرگ در دوران بی‌ثباتی به صلاح نیست

دنیای اقتصاد - جلسه مناظره اقتصادی جمشید پژویان رییس شورای رقابت و نماینده دولت و محسن رنانی پیرامون طرح تحول اقتصادی دولت در دانشگاه اصفهان در حالی برگزار شد که در این جلسه با وجود آنکه رنانی، اجرای جراحی بزرگ در دوران بی‌ثباتی اقتصادی را به صلاح ندانست و تبعات تورم‌های حاصل از اجرای طرح را موجب فروپاشی اخلاقی جامعه عنوان کرد، اما پژویان رییس شورای رقابت با بیان اینکه من طرح را طراحی کرده‌ام و پای آن ایستاده‌ام و آماده پاسخ به همه سوالات مطروحه هستم، بار دیگر از اجرای این طرح به شدت دفاع کرد و گفت‌: جای نگرانی از این نیست که طرح آغاز شود بلکه باید نگران باشیم که برخی مسائل حاشیه‌ای جلوی این کار عظیم اقتصادی را بگیرد زیرا اجرای این طرح، یک باید اقتصادی است. به گزارش ایلنا، در این مراسم ابتدا پژویان با اشاره به سابقه مواضع فعلی و تفکر خود اظهار کرد: طی ۷۰ سال گذشته دولت‌های زیادی بودند که خواستند قدم مثبتی بردارند و کارنامه‌ای برای افتخار داشته باشند، ولی با کمال تاسف کم اطلاعی آنان از دانش اقتصاد باعث شد نتوانند مسیر درست را انتخاب کنند.

پول نفت صرف ناکارآمدی می‌شود

پژویان با اشاره به آسیب‌هایی که از مشکلات ساختاری اقتصاد ایران ناشی می‌شود، گفت: متاسفانه امروزه درآمد نفت را جمع‌آوری می‌کنیم و صرف ناکارآمدی می‌کنیم و به راستی تا کی می‌تواند این اتفاق رخ دهد و چنین نرخ فزاینده‌ای وجود داشته باشد؟ تا کی می‌توانیم فقط بخریم و به این اقتصاد بدهیم؟ خطر تبدیل شدن به وضعی شبیه کشورهای آفریقایی که برای غذای خود به دنبال کامیون‌های سازمان ملل می‌دوند بیخ گوش ماست و باید به فکر اصلاح این اقتصاد بیمار باشیم. وی با بیان اینکه امروزه ضرورت اصلاح قیمت‌های نسبی برای اقتصاد ما یک باید است، افزود: سیاست‌های دولتی بودن را به یک جامعه با هفتاد میلیون نفر تحمیل کرده‌ایم و این سیاست‌ها، حرکت بخش خصوصی را هم به سمت بهره‌وری پایین برده است باید این موانع شکسته شود و برای این کار چاره‌ای جز اجرای طرح تحول اقتصادی نداریم.

اجرای جراحی بزرگ به صلاح نیست

در ادامه جلسه محسن رنانی، طرح هدفمندسازی یارانه‌ها را یکی از حساس‌ترین طرح‌های تاریخ اقتصاد ایران دانست و افزود: شاید حساسیت این جراحی از اصلاحات ارضی رژیم گذشته بیشتر است و طرح هدفمندسازی یارانه‌ها اگر پیروز شود گام‌ بسیار بسیار بزرگی برداشته است و اگر شکست بخورد باعث ایجاد خسارتی می‌شود که جبرانش روزگار می‌برد.

وی تصریح کرد: این اقتصاد ما بعد از زدن تیغ جراحی واکنش خود را آغاز می‌کند و ما را در ادامه راه با مشکل مواجه می‌کند و نگرانی بزرگ ما این است که این طرح پس از اجرا وقتی واکنش موجود زنده اقتصاد آغاز شد، متوقف شود.

طرح تحول اقتصادی مکمل طرح تعدیل

این عضو هیات علمی‌دانشگاه اصفهان ابراز عقیده کرد: طرح تحول اقتصادی دنباله و مکمل طرح تعدیل اقتصادی است که در دولت هشت ساله ریاست جمهوری آیت اله هاشمی‌رفسنجانی آغاز شده و در میانه راه متوقف شد. وی تصریح کرد: طرح تعدیل اقتصادی دولت سازندگی در با ثبات‌ترین وضعیت اقتصادی ایران پس از انقلاب اسلامی ‌اجرا شده و با این حال پس از چند سال متوقف شد و اکنون این طرح قرار است در بی ثبات‌ترین وضعیت اقتصادی ایران پس از انقلاب اجرا شود. رنانی خاطر نشان کرد: در سال‌های اخیر طرح‌های زیادی مانند طرح بنگاه‌های زودبازده و مالیات بر ارزش افزوده و غیره را دیده‌ایم که آغاز شده‌اند و پس از مدتی به آرامی ‌و پنهانی رها شده‌اند و امروز مساله ما این است که اگر چنین جراحی بزرگی آغاز شود و در میانه راه متوقف شود چه خواهد شد.

ایران ۲۰ مقام اولی در دنیا

رنانی تصریح کرد: رییس جمهور در گفت‌وگوی خود در خصوص این طرح مطرح کردند ایران مصرف کننده بزرگ انرژی در دنیاست که کاملا درست است، ولی ما حدود ۲۰ مقام اولی دیگر مانند فرار مغزها، فضای کسب و کار، تصادفات سالانه، مرگ و میر جاده‌ای و... داریم که باید به فکر اصلاح آنان هم باشیم و چرا باید از نفت آغاز کنیم که حساس‌ترین جراحی است. وی خاطر نشان کرد: طبق آمار صندوق بین‌المللی پول کشور به طور سالانه ۵۰ میلیارد دلار به دلیل فرار مغزها آسیب می‌بیند که برخی آمارها رقم بالاتری را بیان می‌کنند و آیا به راستی انسان‌های ما از انرژی برای ما مهم‌تر نیستند؟

کار فکری اندک

وی تیم جراحی قوی را از الزامات یک جراحی موفق دانست و افزود: آیا در این تیم فعلی از اقتصاددانان بزرگ کشور که دارای کرسی دانشگاهی، تجربه و مقالات کافی باشد به جز پژویان فردی هست؟ با نگاهی به تیم فعلی در می‌یابیم اکثر آنان به تازگی مدرک گرفته‌اند.

وی تصریح کرد: روی چنین جراحی عظیمی‌اگر کار شده چرا در اختیار مردم و کارشناسان قرار نمی‌گیرد؟ اگر کار نشده چنین جراحی بزرگی با کدام کار جدی می‌خواهد صورت گیرد؟ رنانی در ادامه افزود: به نظر می‌رسد کار فکری اندکی برروی طرح صورت گرفته است و ممکن است امسال پژویان در کار فکری همکاری کنند ولی این لایحه سال گذشته به مجلس رفته و ماه گذشته تصویب شده و به شورای نگهبان رفت.

دولت در جراحی‌های کوچک‌تر موفق نبوده

این اقتصاددان خاطر نشان کرد: دولتی که می‌خواهد چنین جراحی عظیمی ‌انجام دهد باید چند جراحی موفق کوچک‌تر داشته باشد، در حالی که کارنامه دولت در مبارزه با فساد، طرح بنگاه‌های زودبازده، مسکن مهر، مالیات بر ارزش افزوده را می‌بینیم و به راستی چگونه به یک تیم اقتصادی که دوست و دشمن آن را در طرح‌های کوچک‌تر موفق نمی‌دانند یا حداقل در میانه راه است و در برخی دیگر متوقف شده است، اعتماد کنیم و به دست جراحی بدهیم که تجربه موفق جراحی ندارد.

طرح تحول نقشه اصلاح ساختار اقتصادی ایران

پژویان در ادامه جلسه به برخی بحث‌های مطرح شده پاسخ گفت و از نظرات و صحبت‌های خود دفاع کرد. وی با بیان اینکه طرح تحول اقتصادی دنباله طرح تعدیل اقتصادی نیست، تصریح کرد: من طرح تعدیل را همان بیست سال پیش رد کردم و از این بابت که طرح بنگاه‌های زودبازده متوقف شد تاسف نمی‌خورم؛ چون این طرح نیز به بدی طرح ضربتی اشتغال بود.

طرح فرم های اطلاعات خانوار غلط بود

پژویان در ادامه افزود: من عضو کارگروه طرح تحول نیستم و در جلسات این کارگروه هم شرکت نکرده‌ام؛ ولی بسته‌ای آماده کرده‌ام و به مجلس، دولت و مجمع تشخیص مصلحت نظام ارائه کرده‌ام. وی با بیان اینکه طرح تحول نقشه اصلاح ساختار اقتصادی ایران است، افزود: از رنانی انتظار دارم اگر قبول دارد با شرایط فعلی، آینده اقتصاد ایران ورشکستگی است، به صورت شفاف بگوید

راه حل چیست.

وی در پایان گفت: من طرح را طراحی کرده‌ام و پای آن ایستاده‌ام و آماده پاسخ به همه سوالات مطروحه هستم. این اقتصاددان حامی‌طرح تحول اقتصادی در پاسخ به صحبت‌های رنانی در خصوص بی‌اعتمادی مردم در پر کردن فرم‌های اطلاعات خانوار گفت: زمانی که مرکز آمار شروع به جمع آوری این فرم‌ها کرد به صراحت گفتم این کار کاملا بیهوده و هدر دادن منابع است و این یکی از ناکارآمدی‌های دولت است و ربطی به اعتماد و بی‌اعتمادی مردم ندارد.