ریسک مرموز بازار نفت

دنیای اقتصاد: اداره اطلاعات انرژی آمریکا در تازه‌ترین گزارش ماهانه‌اش که با عنوان «چشم‌انداز کوتاه‌مدت بازار انرژی» منتشر می‌شود، تغییرات عمده‌ای در پیش‌بینی‌های قبلی خود لحاظ کرده است. در این گزارش قیمت نفت برنت در سال جاری ۵۵ دلار بر بشکه پیش‌بینی شده که ۲ دلار بیشتر از برآورد قبلی این سازمان است. اداره اطلاعات انرژی آمریکا همچنین بر این باور است که با کاهش روزانه ۱۰۰ هزار بشکه‌ای موجودی انبارهای نفتی جهان، بازار نفت زودتر از آنچه گمان می‌رفت به تعادل خواهد رسید.

اما بخش مهمی از گزارش این سازمان به تولید نفت آمریکا باز‌می‌گردد. در این گزارش، میزان تولید نفت آمریکا در سال جاری میلادی ۹ میلیون بشکه و بدون تغییر نسبت به برآورد قبلی این سازمان پیش‌بینی شده، اما برآورد اداره اطلاعات انرژی آمریکا از تولید نفت این کشور در سال ۲۰۱۸ حدود ۵۳/ ۹ میلیون بشکه و بیش از ۲۰۰ هزار بشکه از برآورد قبلی این سازمان بیشتر است، این مقدار همچنین بیشترین متوسط سالانه تولید نفت آمریکا از سال ۱۹۷۰ خواهد بود. اداره اطلاعات انرژی آمریکا در حالی رشد تولید نفت آمریکا در سال جاری را ۱۰۰ هزار بشکه و میزان تولید را ۹ میلیون بشکه اعلام کرده که تولید نفت آمریکا در ماه ژانویه به مرز ۹ میلیون بشکه در روز رسیده است و از سویی با توجه به روند سریع افزایش تعداد دکل‌ها احتمال می‌رود رشد تولید نفت این کشور در سال ۲۰۱۷ ادامه یافته و میزان تولید نفت آمریکا به بیشتر از مقدار برآورد‌شده از سوی اداره اطلاعات انرژی آمریکا برسد. برآورد دیگر موسسات و کارشناسان از رشد تولید نفت آمریکا نیز این نظر را تایید می‌کند؛ به‌طور مثال آژانس بین‌المللی انرژی رشد ۳۰۰ هزار بشکه‌ای را برای تولیدات آمریکا پیش‌بینی کرده و حتی برخی از کارشناسان از احتمال رشد یک میلیون بشکه‌ای تولید نفت شیل سخن گفته‌اند. اما همان‌طور که «جان کمپ»، تحلیلگر بازار نفت خبرگزاری رویترز پیش‌ از این تاکید کرده بود، رشد ۲۰۰ یا ۳۰۰ هزار بشکه‎‌ای تولیدات آمریکا مشکلی برای بازار نفت ایجاد نمی‎کند و بازار نفت می‌تواند به سمت متعادل شدن حرکت کند. اما آنچه موجب نگرانی است سابقه و روند تولید نفت شیل است. به گفته کمپ، نفت شیل بارها بازار نفت را غافلگیر کرده است و حال نیز می‌توان انتظار داشت که در سال جاری میلادی تا بیش‌از ۵۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یابد.

بازار نفت به تعادل نزدیک شده

اداره اطلاعات انرژی آمریکا با اشاره به نوسانات اندک قیمت نفت در ماه ژانویه، اعلام کرد که قیمت نفت برنت ۰۹/ ۱ دلار بر بشکه نسبت به ماه دسامبر افزایش یافته و به‌طور متوسط ۵۶/ ۵۶ دلار بر بشکه معامله شده است. قیمت نفت خام آمریکا نیز با ۲۱/ ۱ دلار افزایش به ۵۴/ ۵۳ دلار بر بشکه رسیده است. بر این اساس به‌طور متوسط قیمت نفت در ژانویه سال جاری حدود ۲۴ دلار بیشتر از متوسط قیمت نفت در مدت مشابه سال قبل بوده است. EIA اخبار منتشر شده از پایبندی کشورهای تولیدکننده نفت به توافق اخیر بر سر کاهش ۸/ ۱ میلیون بشکه‌ای تولید را مهم‌ترین عامل پایداری و ثبات در بازار نفت در ماه ژانویه می‌داند.

اداره اطلاعات انرژی آمریکا در ادامه با بیان اینکه میزان تقاضای نفت بیشتر از برآوردهای قبلی بوده است، اعلام می‌کند که در حال حاضر بازار نفت بیش از هر زمان دیگری به تعادل نزدیک شده است. بر اساس این گزارش، حجم موجودی انبارهای نفتی به‌طور متوسط در سال ۲۰۱۶ روزانه ۸۰۰ هزار بشکه افزایش یافته که از برآورد قبلی ۱۰۰ هزار بشکه کمتر است. همچنین پیش‌بینی شده در سال ۲۰۱۷ موجودی انبارهای نفتی روزانه ۱۰۰ هزار بشکه کاهش یابد اما در سال ۲۰۱۸ مجددا شاهد افزایش ۲۰۰ هزار بشکه‌ای موجودی انبارهای نفتی به‌طور روزانه خواهیم بود. این در حالی است که در گزارش ماه قبل، اداره اطلاعات انرژی آمریکا پیش‌بینی کرده بود که در هر دو سال ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ حجم موجودی انبارهای نفتی مقداری افزایش یابد.

باز‌بینی در پیش‌بینی تغییرات حجم موجودی انبارهای نفتی باعث شده که اداره اطلاعات انرژی آمریکا اعلام ‌کند بازار نفت زودتر از آنچه پیش‌بینی می‌کرد به تعادل خواهد رسید. EIA اعلام می‌کند که تغییرات در پیش‌بینی موجودی انبارهای نفتی از آنجا ناشی می‌شود که این سازمان داده‌های تاریخی تقاضا و عرضه نفت و محصولات نفتی را مورد بازبینی قرار داده و مشاهده شده که در سال‌های اخیر کف مصرف نفت رشد قابل توجهی داشته است. اما اداره اطلاعات انرژی آمریکا قیمت‌های کنونی را نزدیک به قیمت‌های تعادلی بازار نفت می‌داند. از این رو این سازمان قیمت نفت برنت در سال ۲۰۱۷ را ۵۵ دلار و در سال ۲۰۱۸ حدود ۵۷ دلار بر بشکه پیش‌بینی کرده که نسبت به برآورد قبلی این سازمان به ترتیب ۲ و یک دلار بیشتر است. همچنین قیمت نفت خام آمریکا یک دلار کمتر از بهای نفت برنت برآورد شده است. اداره اطلاعات انرژی آمریکا با بیان اینکه نوسانات قیمت نفت در دسامبر کاهش یافت و این کاهش نوسانات در ژانویه نیز ادامه یافت، می‌افزاید: در کل ماه ژانویه قیمت نفت در میانه‌های کانال ۵۰ دلار نوسان می‌کرد، به‌طوری‌که نفت برنت کمترین نوسان را از مه ۲۰۱۴ و نفت خام آمریکا کمترین نوسان را از دسامبر ۲۰۰۶ تجربه کردند. نوسانات محدود نشان می‌دهد که خریداران و فروشندگان نفت میانه‌های کانال ۵۰ دلار را قیمت تعادلی بازار نفت می‌دانند.

رشد عرضه ادامه دارد

اما اداره اطلاعات انرژی آمریکا بر این باور است که تولید نفت آمریکا در سال جاری تغییر چندانی نخواهد داشت. تولید نفت این کشور این روزها نگرانی اصلی بازار نفت است و به‌عنوان عامل خنثی‌کننده تاثیر توافق اوپک و غیراوپک بر سرکاهش تولید نفت، معرفی می‌شود. براساس گزارشEIA، تولید نفت آمریکا در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ به ترتیب ۱۰۰ و ۵۰۰ هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت. تولید نفت این کشور در سال ۲۰۱۶ به‌طور متوسط ۹/ ۸ میلیون بشکه در روز بوده که در سال جاری میلادی و سال آینده به ترتیب به ۹ و ۵/ ۹ میلیون بشکه در روز خواهد رسید. برآورد اداره اطلاعات انرژی آمریکا از تولید نفت این کشور در سال ۲۰۱۶ و سال جاری نسبت به گزارش ماه قبل تغییری نداشته، اما پیش‌بینی این سازمان از تولید نفت آمریکا در سال ۲۰۱۸ رشد حدود ۲۰۰ هزار بشکه‌ای داشته است.

بر اساس این گزارش تغییرات قیمت نفت خام آمریکا و کاهش اختلاف آن با قیمت نفت برنت می‌تواند منعکس‌کننده توسعه زیر‌ساخت‌های صادراتی نفت این کشور باشد. به‌طور مثال تولیدکنندگان نفت در تگزاس با راه‌اندازی خط لوله‌ای به نام کاکتوس در حال حاضر می‌توانند نفت خود را به‌طور مستقیم به پایانه صادراتی اینگلساید منتقل کنند. توسعه زیر‌ساخت‌های صادرات نفت آمریکا موجب شده که متوسط ماهانه صادرات نفت این کشور از ابتدای دسامبر ۲۰۰ هزار بشکه افزایش یابد. اداره اطلاعات انرژی آمریکا انتظار دارد تولید نفت اوپک در سال ۲۰۱۷ حدود ۲۰۰ هزار بشکه در روز و در سال ۲۰۱۸ حدود ۵۰۰ هزار بشکه افزایش یابد. رشد تولید کشورهای خارج از توافق می‌تواند یکی از عوامل رشد تولید اوپک باشد، به‌طور مثال تولید نفت لیبی در ماه ژانویه به ۷۰۰ هزار بشکه در روز رسیده که بیشترین مقدار از سال ۲۰۱۴ محسوب می‌شود.

اداره اطلاعات انرژی آمریکا همچنین پیش‌بینی کرده که رشد تقاضا برای نفت و دیگر مایعات سوختی در سال ۲۰۱۷ حدود ۶/ ۱ میلیون بشکه در روز باشد. همچنین رشد تقاضا در سال ۲۰۱۸ نیز در سطح بالایی و نزدیک به ۵/ ۱ میلیون بشکه در روز خواهد بود. افزایش رشد اقتصادی و بهبود اقتصاد کشورهای شرق آسیا موجب رشد تقاضا برای نفت خواهد شد.