علی صالح‌آبادی تشریح کرد:
موج تحولات در دوران نخستین رئیس سازمان
صالح‌آبادی این دانش‌آموخته دانشگاه امام صادق در سال ۸۴ همزمان با انتخاب محمود احمدی‌نژاد به‌عنوان رئیس‌جمهوری اسلامی ایران، دبیرکل سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار شد. او که جوان‌ترین سکاندار بورس در تاریخ ۵۰ ساله بازار سرمایه است، در حالی دبیرکل شد که تنها ۲۷ سال داشت. البته انتصاب این مدیر جوان به سمت دبیر کلی سازمان بورس و اوراق بهادار انتقادات زیادی را به دنبال داشت. چرا که او تا قبل از این سمت، مدیریت تالار بورس کرج را بر عهده داشت. اما صالح‌آبادی چند ماه بعد از انتصابش به‌عنوان مهم‌ترین مقام در بورس، اقدامات مهمی را عملی کرد که بیشتر این مخالفت‌ها منتفی شد. در نخستین گام در سال ۸۴ شاهد تصویب قانون جدید بازار اوراق بهادار در مجلس بودیم. به موجب این قانون تفکیک بین ناظر و مجری بازار سرمایه ایجاد شد و سازمان بورس و اوراق بهادار رسما بنیان‌گذاری شد.
در طول ۱۰ سال فعالیت نخستین رئیس سازمان بورس شاهد به ثبت رسیدن بزرگ‌ترین تحولات در بازار سرمایه بودیم؛ ارتقای کیفیت گزارش‌گیری از شرکت‌های بورسی در قالب راه‌اندازی سامانه کدال، ایجاد سامانه معاملات آنلاین سهام موسوم به معاملات برخط، گردآوری و تدوین قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی که موجب معامله اوراق مسکن، اوراق صکوک و انواع اوراق مشارکت در بازار سهام شد، تهیه و تدوین قوانین و مقررات لازم جهت راه‌اندازی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و اجرای مناسب قانون اصل ۴۴ در بورس از طریق عرضه مناسب شرکت‌هایی همچون ملی مس و فولاد مبارکه از جمله دیگر اقدامات مهم صورت گرفته در این دوره بود.
«بورس»؛ بازاری هوشمند و زنده
در این راستا علی صالح‌آبادی به ارائه دیدگاه خود درخصوص بازار سرمایه پرداخت و توضیحاتی در راستای اقدامات توسعه‌ای برای داشتن بازار سرمایه‌ای مطلوب ارائه کرد. وی معتقد است بورس به‌عنوان کوچه خلوت و بی‌سروصدای سالیان نه چندان دور، این روزها به جایگاهی رسیده که در اغلب محافل اقتصادی از آن یاد می‌کنند. صالح‌آبادی رشد و توسعه کنونی را مرهون زحمات و فعالیت‌های صورت گرفته از سوی تمامی مسوولان و مدیران طی ۵۰ سال اخیر می‌داند و معتقد است بی‌شک ابلاغ سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی از سوی رهبر معظم انقلاب، هدیه‌ای ارزشمند به بازار سرمایه بود که رشد بورس را تسریع و جایگاه بازار سرمایه در اقتصاد ایران را پررنگ‌تر از گذشته کرد.
جزئیات بیشتر از دیدگاه و نظرات علی صالح‌آبادی، نخستین رئیس سازمان بورس را در ادامه می‌خوانیم:
می‌گویند بورس نبض و ویترین اقتصاد است، گروهی هم آن را «دماسنج اقتصاد» لقب داده‌اند. هر یک از این القاب و نام‌ها که باشد، بورس بازاری است هوشمند و زنده، بازاری که در آن حرف‌ها و خبرها، به سرعت برق و باد می‌پیچد و کوچک‌ترین تغییرات در حوزه‌های مختلف، به تندبادی بدل می‌شود. توفان‌هایی که مسوولیت فعالان بازار و متولیان را سنگین کرده تا به فکر ذی‌نفعان باشند و از آنها و سرمایه‌هایشان در برابر این تلاطم‌های گاه و بیگاه مراقبت کنند. کوچه خلوت و بی‌سروصدای سالیان نه‌چندان دور بورس، این روزها به جایگاهی رسیده که در اغلب محافل اقتصادی از آن یاد می‌کنند. بازاری که طی این سال‌ها رشد خوبی تجربه کرده و فقط هم با تابلوی بورس تهران شناخته نمی‌شود؛ این بازار امروز از تنهایی درآمده و معاملات شرکت‌های کوچک‌تر، برندها و اختراعات و ابزارهای متنوع و جدید مالی را در فرابورس، در خود جای داده است. بورس کالا که از بزرگی چیزی کم ندارد و گاهی معاملاتش یک سر و گردن از بورس تهران هم بالاتر می‌ایستد و بورس انرژی که یگانه راه خروج دولت از تصدی‌گری بخش نفت و برق است و حالا پس از یک دهه انتظار به وجود آمده است.
آغاز به کار همزمان با تصویب قانون
اول آذر سال ۸۴، نخستین روز فعالیت من به‌عنوان دبیرکل سازمان کارگزاران، با یکی از مهم‌ترین نقاط عطف بازار سرمایه که تصویب نهایی قانون بازار اوراق بهادار بود، همزمان شد. قانون قبلی که مصوب سال ۴۵ بود با رویکردی مبنی بر بورسی کوچک و با ابعاد بسیار کم در اقتصاد ملی تعریف شده بود و دیگر پاسخگوی نیاز بازار نبود. به این ترتیب قانون جدید بازار سرمایه در اول آذرماه سال ۸۴ به تصویب نهایی مجلس و شورای نگهبان رسید. به این ترتیب همزمان با تصویب این قانون نه تنها فعالیت من در بورس آغاز شد، بلکه تغییر و تحولات زیادی نیز به دنبال این امر شروع شد.
این قانون جدید نقش نهادها و بازار سرمایه را تصویب کرد. بر این اساس تنها ظرف ۶ ماه از تصویب این قانون، سازمان بورس و اوراق بهادار به‌عنوان نهاد ناظر بازار سرمایه و جایگرین شدن آن با سازمان کارگزاران بورس، تاسیس شد. بعد از اتمام تاسیس سازمان بورس به‌عنوان نهاد ناظر بازار سرمایه، چون هنوز شرکت بورس تاسیس نشده بود تا وظایف حوزه عملیاتی و اجرایی بازار را بر عهده گیرد، سازمان کارگزاران را از بین نبردیم تا مسوولیت‌های کارهای اجرایی بازار را انجام دهد. به این ترتیب وظایف دبیرکلی سازمان کارگزاران و وظایف رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار را انجام دادم. پس از این موضوع شرکت بورس و دیگر بورس‌ها به‌عنوان شرکت‌های سهامی تاسیس شدند. به‌طوری‌که به موجب قانون مزبور موفق به راه‌اندازی بورس کالا با ادغام بورس فلزات و کشاورزی و همچنین بورس انرژی و فرابورس شدیم.
تنوع در ابزارهای مالی
وجود و پیدایش نهادهای مالی و ابزارهای مالی نیز یکی دیگر از ارکان مهم بوده است. به‌طوری‌که توسعه ابزارهای مالی در چارچوب قانون جدید صورت گرفت. ابزارهای قبلی که تنها مربوط به سهام شرکت‌ها، حق‌تقدم آنها و چند مورد اوراق مشارکت بود، با تحول عظیمی همراه شد. به‌طوری‌که برای پوشش هر سلیقه‌ای، ابزار مالی جدید و خاصی طراحی و اجرا شد. به این ترتیب در دوره مزبور انواع صکوک ایجاد، معرفی و به بازار وارد شد. از جمله این موارد انتشار اوراق صکوک، صکوک اجاره، صکوک مرابحه و صکوک استصناع بود. ضمن اینکه دیگر ابزارها از جمله ابزار مشتقه، قراردادهای آتی و اوراق آتی، اوراق اختیار معامله، اوراق رهنی و اسناد خزانه اسلامی در بورس تهران و کالا پذیرش شد.
تنوع در نهادهای مالی
یکی دیگر از تحولات مهم در این سال‌ها تنوع در نهادهای مالی بود؛ قبل از تصویب قانون بازار، تنها سازمان کارگزاران به‌عنوان نهاد مالی در بورس فعالیت داشت. اما بعد از اجرای قانون در سال ۸۴ و توسعه کانون، نهادهای جدید به بازار پیوستند. در این میان نهادهای مالی از جمله شرکت‌های سبدگردان، مشاوران سرمایه‌گذاری، پردازشگران اطلاعات مالی، کانون کارگزاران و کانون نهادهای مالی تشکیل و راه‌اندازی شد. ضمن اینکه انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز به بازار وارد شدند که در حال حاضر ۱۶۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی از طریق صندوق‌های مزبور در بازار گردش دارد. همچنین تعداد شرکت‌های تامین سرمایه به ۹ عدد رسید.
اقداماتی در زمینه افزایش شفافیت
فناوری اطلاعات یکی دیگر از پایه‌های بورس بوده است؛ بدون فناوری اطلاعات امکان توسعه بازار سرمایه بسیار محدود می‌شد. به این ترتیب طی ۱۰ سال فعالیت زیرساخت‌هایی برای توسعه شفافیت در بازار ایجاد شد. به این ترتیب توانستیم شفافیت را در بازار سرمایه به نحو مطلوبی ارتقا دهیم و در مجموع تحولات بسیار بزرگی را در حوزه IT شاهد بودیم. در این راستا تاسیس سایت اطلاع‌رسانی کدال برای انتشار گزارش‌های عملکرد شرکت‌ها یکی از مهم‌ترین اقدامات در این زمینه بود. همچنین الکترونیکی کردن بازار سرمایه، راه‌اندازی بسترهای جدید در معاملات و ایجاد معاملات برخط (آنلاین) از جمله اقدامات فناوری در زمینه افزایش شفافیت بازار بود. به‌طوری‌که در این میان اجرای معاملات آنلاین تحولی بسیار بزرگ بود و شاید بتوان گفت انقلابی در بازار سرمایه ایجاد کرد. تا به این ترتیب سرمایه‌گذاران بتوانند از هر نقطه کشور بدون نیاز به حضور فیزیکی و با استفاده از بسترهای اینترنتی به خرید و فروش سهام بپردازند.
شناساندن بازار سرمایه
توسعه بازار سرمایه و دستیابی به جایگاه امروز در نظام اقتصادی، قطعا تحت تاثیر حمایت گسترده ارکان نظام و قوای سه‌گانه از این بازار بوده و هست؛ در این بین ابلاغ سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی از سوی رهبر معظم انقلاب، هدیه‌ای ارزشمند به بازار سرمایه بود که رشد بورس را تسریع و جایگاه بازار سرمایه در اقتصاد ایران را پررنگ‌تر از گذشته کرد. به‌طوری‌که شرکت‌های بزرگی در این زمینه وارد بورس شدند و بازار را متحول کردند. ورود بانک‌ها، شرکت‌های بزرگ صنعتی از جمله فولاد مبارکه اصفهان و ملی مس ایران و همچنین مخابرات، توسعه هر چه بیشتر بورس را به دنبال داشت. طی ۱۰ سال دوران مدیریت در سازمان بورس تمام تلاش خود را در راستای بالندگی بازار سرمایه بر مبنای وظایف و اختیارات به کار گرفتم. امیدوارم تمامی این تلاش‌ها در دوران مدیریت دیگر روسای سازمان به نحو مطلوبی ادامه داشته باشد و زمینه رشد و توسعه هر چه بیشتر بازار سرمایه شد.
ارسال نظر