«دنیای اقتصاد» سند جدید امنیت ملی آمریکا را تحلیل می‌کند
استراتژی فشار‌های غیر‌برجامی علیه ایران
در راهبرد جدید امنیت ملی آمریکا مدعی شده‌اند که ایران حامی گروه‌های تروریستی است و آمریکا درحال استقرار سامانه‌های لایه‌بندی شده موشکی متمرکز بر کره‌شمالی و ایران به منظور دفاع از سرزمین آمریکا در برابر حملات موشکی است. همچنین در این سند به همکاری واشنگتن با متحدان و شرکایش به منظور ارعاب و ایجاد اختلال در فعالیت‌های گروه‌های تروریستی از جمله گروه‌های مورد حمایت ایران مانند حزب‌الله لبنان اشاره شده است. توسعه توان موشک‌های بالستیک ایران از دیگر مواردی است که در راهبرد امنیت ملی آمریکا بدان پرداخته و ادعا شده است که جمهوری اسلامی ایران فعالیت‌های سایبری شرورانه‌ای را صورت می‌دهد.
از سوی دیگر همچنانکه تاکنون بارها در صحبت‌های بی‌پایه و اساس مقامات آمریکایی نسبت به نقش منطقه‌ای ایران ادعاهایی مطرح شده است در این سند نیز آمده است که ایران همچنان به ایجاد پایدار چرخه خشونت در منطقه ادامه می‌دهد و موجب آسیب‌های شدید به غیرنظامیان می‌شود. در ادامه نیز نتیجه‌گیری کرده‌اند که امروز دیگر اسرائیل عامل مشکلات منطقه نیست! در نهایت نیز در راهبرد جدید امنیت ملی آمریکا تاکید شده است که آمریکا با شرکای خود به منظور بستن همه راه‌های منتهی به سلاح هسته‌ای، خنثی‌سازی نفوذ ایران و خنثی کردن فعالیت‌های ایران در منطقه همکاری خواهد کرد. پیش از این نیز در لایحه بودجه دفاعی، موسوم به «قانون اختیارات دفاع ملی آمریکا» که سیاست‌های دفاعی این کشور را نیز تعیین می‌کند، به مواردی همچون گزارش‌دهی درباره فعالیت‌های ایران در سوریه، گزارش‌دهی درباره قدرت نظامی ایران، نظارت بر فعالیت هواپیماهای تجاری ایران، نظارت بر همکاری‌های نظامی ایران، نظارت بر همکاری بخش هواپیمایی تجاری با سپاه و تمدید نظارت بر فعالیت‌های موشکی ایران و تحریم‌ها اشاره شده بود.
نظارت و پیشگیری
با در نظر گرفتن مواردی که واشنگتن در لایحه بودجه دفاعی و راهبرد جدید امنیت ملی درخصوص ایران بدان اشاره داشته میتوان گفت به‌نظر می‌رسد واشنگتن بیشتر نظارت و پیشگیری را به جای مقابله و درگیری نظامی با ایران در دستور کار قرار داده است. در واقع با در نظر گرفتن مجموعه سیاست‌های اعلامی آمریکا میتوان این‌گونه نتیجه‌گیری کرد که اتفاق خاص و جدیدی در سیاست‌های این کشور در قبال ایران رخ نداده است. در واقع سیاست این کشور طی ۴۰ سال گذشته مبتنی بر مهار جمهوری اسلامی ایران و تلاش برای تغییر رفتار این کشور چه درون مرزهای آن و چه خارج از مرزها بوده است. این سیاست کلی ایالات‌متحده آمریکا است که به شیوه‌های مختلف اجرا شده است.
برجام حفظ می‌شود
از سوی دیگر ترامپ روز دوشنبه پس از انتشار راهبرد جدید امنیت ملی آمریکا، ایران را به انحراف از برجام متهم کرد. این در حالی است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون ۹ بار پایبندی ایران به برجام را تایید کرده است. با وجود لفاظی‌های مقامات واشنگتن درخصوص برجام اما درحال‌حاضر تمام شواهد و قرائن بیانگر آن است که ایالات‌متحده آمریکا نه مایل است تغییری در موضوع برجام ایجاد کند و نه توان چنین کاری را دارد. امیرعلی ابوالفتح، کارشناس مسائل آمریکا در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد» معتقد است با توجه به چنین محدودیتی میتوان در نظر گرفت که آمریکا در دیگر حوزه‌‌ها برای تحت فشار قرار دادن ایران فعال شود که در این زمینه اخیرا موضوعات موشکی و نقش‌آفرینی ایران در منطقه غرب آسیا بارها از سوی آنها مطرح شده است.
احتمال اندک گزینه نظامی
همچنین بعد از صحبت‌های اخیر نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل و برخی اظهارنظرهای دیگر در آمریکا این پرسش مطرح شده که آیا ایالات‌متحده به سمت تقابل نظامی با ایران حرکت خواهد کرد یا خیر. ابوالفتح در این خصوص گفت: «باید توجه داشت که از یک سو همواره این تهدید وجود داشته و در مقاطع مختلفی عنوان شده که احتمال برخورد نظامی علیه ایران رو به افزایش بوده است. اما از سوی دیگر طی ۴ دهه گذشته و حداقل پس از پایان جنگ تحمیلی و اتفاقاتی که برای سکوهای نفتی ایران رخ داد یا شلیک موشک به سمت هواپیمای مسافربری ایرباس، دیگر گزینه رویارویی نظامی مطرح نبوده است. درحال‌حاضر نیز به لحاظ تبلیغاتی و روانی احتمال برخورد نظامی مطرح است اما به نظر نمی‌رسد واشنگتن چنین نیتی داشته باشد.» باید توجه داشت جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا که پست بسیار کلیدی دارد در این باره رسما اعلام کرد که رویکرد ایالات‌متحده در قبال ایران، رویکرد دیپلماتیک و تشکیل ائتلاف علیه این کشور است و صراحتا گفت که آمریکا تصمیم و قصدی برای برخورد نظامی ندارد. ضمن اینکه هم توان دفاعی ایران به‌گونه‌ای است که ایالات‌متحده آمریکا را از رودررویی بازدارد و هم سابقه جنگ عراق و میراث نامطلوبی که از این جنگ باقی ماند آنها را برای یک جنگ نظامی دیگر محدود می‌کند. ضمن آنکه اصولا در قرن بیست و یکم آمریکایی‌ها از ورود به جنگ‌های بزرگ، پرتلفات و پرهزینه پرهیز می‌کنند اما بدون شک راه‌های دیگری برای تقابل را در دستور کار قرار خواهند داد.
اجماع‌سازی علیه ایران
شاید یکی از جدی‌ترین گزینه‌هایی که از سوی واشنگتن در دستور کار قرار دارد، اجماع‌سازی علیه ایران است. اما به‌نظر نمی‌رسد که آمریکا در این زمینه بتواند به نتایج مثبتی دست یابد. نخست آنکه به‌دلیل برخی پیمان‌شکنی‌ها ترامپ و همچنین تصمیم‌های شتابزده‌اش حتی برخی از متحدان غربی آمریکا نیز امروز آنها را همراهی نمی‌کنند. همچنانکه در مساله شناسایی قدس به‌عنوان پایتخت اسرائیل و انتقال سفارت آمریکا به این منطقه نه تنها شاهد موضع‌گیری کشورهای مختلف از جمله کشورهای اروپایی بودیم بلکه حتی ۱۴ عضو شورای امنیت سازمان ملل در رای‌گیری اخیر علیه موضوعی رای دادند که شخص رئیس‌جمهوری آمریکا در مورد آن نظر داده بود. نیکی هیلی این اقدام اعضا به‌ویژه از سوی کشورهایی همچون فرانسه و بریتانیا را توهین به آمریکا توصیف کرد. از سوی دیگر ادعاهایی که علیه ایران مطرح می‌شود در نظر جامعه جهانی تخلف یا جرم محرز بین‌المللی نیست که آنها را وارد یک ائتلاف علیه تهران کند. درخصوص فعالیت‌های منطقه‌ای و موشکی ایران اختلاف‌نظرهایی میان کشورها وجود دارد و هنوز تهدید مشترکی مانند آنچه درباره برنامه‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران و ادعاهای مطرح شده شکل گرفته بود، ایجاد نشده است. بنابراین به نظر نمی‌رسد با توجه به رقابت‌ها و اختلاف‌نظرهای دیرینه‌ای که بین کشورهای منطقه وجود دارد، واشنگتن بتواند این پروژه را پیش ببرد.
ارسال نظر