باز شدن گره نقدینگی صنعت کابل در دستان وزارت نیرو
کلاف درهم پیچیده نقدینگی
شش‌شرکت، گروه تجهیزات صنعتی در بازار سرمایه ایران را تشکیل می‌دهند که به ترتیب ارزش بازار شامل گروه شرکت کارخانه‌های شهید قندی، سیم و کابل ابهر، شرکت کابل البرز، کارخانه‌های کابل‌سازی ایران، صنایع جوشکاب یزد و کارخانه‌های کابل‌سازی تک هستند. ارزش بازار این گروه در مجموع حدود 9همت است که آن را در دسته گروه‌های خیلی کوچک در بازار سرمایه
قرار می‌دهد. در یک سال منتهی به 23اردیبهشت‌ماه سال‌جاری، بازدهی این صنعت برابر با منفی 25.59درصد بوده است که در مقایسه با عملکرد منفی 4.92درصدی بورس ایران نشان‌دهنده عملکرد بسیار ضعیف گروه در حال بررسی است.
تولید کابل
یکی از زیرمجموعه‌های گروه تجهیزات صنعتی، یعنی شرکت کارخانه‌های تولیدی شهید قندی که در تابلوی معاملاتی بورس با نام «بکام» فعالیت می‌کند، بیشترین ارزش بازار این گروه در تالار شیشه‌ای بورس ایران را دارد. محصولات اصلی این شرکت شامل کابلهای مخابراتی نوری، کابل برق، کابل شبکه و سیم دوبل برق است. رشد چشمگیر 130درصدی تولیدات «بکام» در سال گذشته و در قیاس با سال 1401 نویدبخش آغاز روندی نویدبخش برای این شرکت است. البته در شروع سال جدید، در مقایسه با فروردین‌ماه سال گذشته، این نماد روند بسیار بهتری داشته، به‌طوری که با 33درصد رشد در تولید به مرز تولید 856کیلومتر انواع کابل در بازه ماهانه رسیده است. صنایع جوشکاب یزد در رتبه بعدی قرار دارد که در تابلوی بازار با نماد معاملاتی «بکاب» به ثبت رسیده است. این نماد به طور میانگین 18درصد رشد سالانه را به ثبت رسانده و در پایان سال گذشته 427تن کابل شامل کابل برق و سیلیکون، کابل جوش و سایر کابل‌ها را تولید کرده که در قیاس با تولید 362تن از محصولات فوق در سال 1401 کارنامه به‌مراتب بهتری داشته است. شرکت سیم و کابل ابهر با نماد معلاملاتی «بکابل» نیز در رتبه سوم رشد تولید در سال گذشته قرار می‌گیرد. این شرکت در سال 1402، با وجود مشکلات ساختاری در تولید که تمام فعالان این صنعت با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، بیش از 17هزار و 400تن انواع سیم و کابل فشار قوی و فشار متوسط تولید کرده است که این آمار‌ها از عملکرد نسبتا مناسب این شرکت حکایت دارد. در شروع سال‌جاری اما تردید‌هایی برای تحلیلگران بازار به وجود آمده است و مهم‌ترین عامل این تردید را می‌توان کاهش 60درصدی تولیدات این شرکت نسبت به فروردین‌ماه سال 1402 دانست.
درآمد
نماد معاملاتی «بکام» مانند بخش تولید در بخش درآمد نیز رشد بیش از 100درصدی داشته است. تحلیل آمار‌های منتشرشده در صورت‌های مالی این شرکت طی سال‌های 1400 تا 1402، نشان می‌دهد که درآمد‌های این شرکت طی بازه زمانی ذکرشده بیش از 190درصد رشد داشته است. در بازه زمانی سالانه و در سال 1402 نیز درآمد‌های مستقیم این نماد نسبت به سال 1401، 118درصد افزایش پیدا کرده است. با شروع سال جدید و در پایان اولین ماه از سال‌جاری نیز حدود 500میلیارد تومان درآمد در دفاتر مالی این شرکت به ثبت رسیده است که نسبت به مدت مشابه در سال 1402حدود دوبرابر افزایش نشان می‌دهد. نماد معاملاتی «بکابل» از درآمد‌های گروه سیم و کابل بازار سرمایه ایران سهم 63درصدی دارد. به بیان دیگر از حدود 7همت درآمد این گروه در سال گذشته، 4.4همت به این نماد تعلق گرفته است. درآمد‌های این گروه در سال گذشته نسبت به سال 1401، 57درصد رشد داشته است سهم بیشتری از این افزایش درآمد را می‌توان به افزایش نرخ نسبت داد.
به طور میانگین در سال گذشته نرخ فروش نماد‌های فعال در این صنعت 46درصد افزایش پیدا کرده است. بیشترین سهم از این افزایش نرخ متعلق به نماد «بکابل» با افزایش 175درصدی میانگین نرخ فروش محصولات خود نسبت سال قبل از آن است. در سال‌جاری اما افزایش نرخ فروش در مقایسه با فروردین ماه سال 1402 به‌طور میانگین تنها یک‌‌درصد است. با استناد به گزارش‌های سازمان گمرک می‌توان اضافه کرد که روند صادرات این محصولات طی سال‌های گذشته افزایش پیدا کرده است. مهم‌ترین مقاصد صادرات این گروه طی سال‌های اخیر عراق و افغانستان بوده است.
مشکلات
مس و آلومینیوم دو نهاده اصلی در تولید کابل هستند و عرضه این دو کالا مشکلات فراوانی را بر گرده بازیگران این صنعت قرار داده است. سیاست‌های عرضه مس در بورس‌کالا، بزرگ‌ترین چالش شرکت‌های تولیدی کابل در ایران است. وجود واسطه‌هایی که با توجه منابع مالی خود توانایی خرید در بورس‌کالا را دارند باعث شده است تا صنایع کابل در ایران که با مشکلات نقدینگی مواجه هستند، نتوانند مس موردنیاز خود را تامین کنند. نوسانات قیمت مس در بورس‌کالا نیز مزید بر علت شده تا شرکت‌ها در برنامه‌ریزی تولید خود با اختلال مواجه شوند. اوضاع آلومینیوم در بورس‌کالا نیز تفاوت چندانی با مس ندارد. اصلی‌ترین عامل کاهش نقدینگی را می‌توان در نوع قرارداد‌ها و مشتری اصلی این گروه جست‌وجو کرد. اصلی‌ترین مشتری کابل در ایران وزارت نیروست و طبق گفته فعالان این صنعت با توجه به عدم‌تامین نقدینگی از جانب دولت، هزینه کابلهای خریداری‌شده توسط پیمانکاران وزارت نیرو معمولا با تاخیر زیادی پرداخت می‌شود که عاملی برای اختلال در جریان نقدینگی این گروه است، به نحوی که ترازنامه تجمیعی این صنعت در پایان سال 1402 نسبت به سال 1398 حدود هزار درصد رشد را در حساب‌های دریافتنی (به مجموعه‌‌‌ای از مبالغ گفته می‌شود که شرکت‌ها از افراد و شرکت‌ها دیگر طلب دارند) نشان می‌دهد.
«دنیای‌اقتصاد» پیش‌تر در گزارشی با عنوان «گره کور صنعت سیم و کابل» به شرایط قرارداد وزارت نیرو و تولیدکنندگان کابل اشاره کرده بود: «سهرابی، عضو هیات‌رئیسه کمیته سازندگان سیم و کابل سندیکای صنعت برق ایران در این خصوص گفته است که قراردادهای وزارت نیرو با تامین‌کنندگان کابل، در قالب اسناد مناقصه تهیه می‌‌‌شوند، این موضوع باعث شده است هیچ امکانی برای تغییر وجود نداشته باشد. بنابراین اگر در قراردادهای 50 تا 100تنی مطابق قرارداد، مطالبات پیمانکار پرداخت شود، جای بسی امیدواری است. اما نگاهی به وضعیت پروژه‌‌‌ها نشان می‌دهد که در اغلب موارد بودجه موردنیاز پیش‌بینی نشده و از پرداخت به‌موقع در این بخش خبری نیست؛ در نتیجه بین مدت زمان اجرای پروژه با زمانی که پیمانکار برای اتمام پروژه تعریف کرده، اختلاف زمانی بالایی به وجود می‌‌‌آید.»
