نمایشگاه گردشگری تهران برای چه گروهی برگزار می‌شود؟ علامت دیگری از بازار دولتی
رویداد توریستی در ساعت اداری
به علاوه ساعت برگزاری نمایشگاه هم به شکلی بود که بسیاری از علاقه‌مندان یا ناچار به گرفتن مرخصی برای حضور در نمایشگاه شدند یا از آن جاماندند. در بخش صنایع دستی هم، صنعتگران و هنرمندان از فروش پایین کالاهایشان گله‌مند بودند و دلیل آن را در گفتوگو با خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» به دو عامل تورم و کاهش هزینه خرید صنایع دستی در سبد خانوار و ساعت نامناسب نمایشگاه که از ساعت ۹ صبح شروع شده و ساعت ۱۷ پایان می‌‌‌یافت، نسبت دادند. در کنار آن، بخش بین‌الملل نمایشگاه هم مشابه سال‌های گذشته از استقبال چندانی برخوردار نبود و این بخش یکی از خلوت‌ترین بخش‌های نمایشگاه را تشکیل می‌‌‌داد، ضمن آنکه در این بخش تنها دو کشور آفریقایی و ۹ کشور آسیایی حضور داشتند.
بازار کم‌فروغ صنایع دستی
محمدامین زراعت‌جو که در یکی از استانها غرفه صنایع دستی دارد یکی از این ناراضیان است. او که تا آخرین ساعات روز دوم نمایشگاه توانسته بود تنها هزینه اجاره غرفه را تامین کند به «دنیای‌اقتصاد» میگوید: نسبت به سایر نمایشگاه‌هایی که شرکت کرده بودیم جمعیت کمتر از حد انتظار بود. به گفته این هنرمند صنایع دستی ساعت نامناسب نمایشگاه یکی از دلایل این حضور اندک بود. او اضافه می‌کند: شاغلان معمولا پس از ساعت کاری، امکان شرکت در نمایشگاه را دارند از این رو عملا ساعت پایان کار روزانه نمایشگاه با زمان تعطیلی ادارات و شرکت‌ها همزمان شده و امکان حضور آنها از دست رفت.
سردرگمی به واسطه اطلاع‌رسانی محدود
حکیم پادبان صاحب یک اقامتگاه بوم‌گردی حوالی چابهار برای اولین بار در نمایشگاه بین‌المللی گردشگری شرکت می‌‌‌کرد. او هم مشابه سایر صاحب بومگردیها در غرفه استان سیستان و بلوچستان حضور داشت و به مراجعان پاسخ می‌‌‌گفت. از نظر پادبان استقبال از نمایشگاه خوب بود. او اضافه می‌کند: ما تنها با ساعت نمایشگاه مشکل داریم؛ بسیاری از افرادی که اقامتگاه و مجموعه ما را می‌‌‌شناختند امکان فرصت در نمایشگاه را پیدا نکردند یا ناچار به گرفتن مرخصی برای حضور شدند.
این فعال حوزه گردشگری اطلاع‌رسانی نامناسب را چالش دیگر این نمایشگاه می‌داند و اضافه می‌کند: پیدا کردن غرفهها در نمایشگاه به سختی انجام می‌شد و همین سردرگمی‌‌‌هایی را برای شرکت‌کنندگان به وجود آورد. او به این پرسش که آیا رزرو نوروزی در این نمایشگاه انجام شده، پاسخ می‌دهد: نمایشگاه فرصتی برای انجام این کار را فراهم کرد، هر چند که به شکل قطعی نمی‌توان رزروها را انجام داد.
زمان‌بندی نامناسب نمایشگاه
فرحناز کمالیان هم در غرفه اردبیل صنایع دستی این استان را عرضه می‌‌‌کرد. او به «دنیای‌اقتصاد» درباره مقایسه این نمایشگاه با سایر نمایشگاه‌‌‌ها میگوید: تورم باعث کاهش قدرت خرید مردم و به تبع آن کاهش فروش صنایع دستی شده است و این موضوع کسب‌و‌کارهای مرتبط را با مشکلات جدی مواجه کرده است. او می‌افزاید: با وجود آنکه توانستیم غرفه رایگان در این نمایشگاه داشته باشیم اما با پایان روز دوم هنوز نتوانسته‌ایم هزینه حمل‌ونقل کالاهایمان را هم تامین کنیم که دلیل این موضوع هم فراتر از تورم، به ساعت کار نمایشگاه برمی‌گردد. کمالیان ادامه می‌دهد: ۱۵ سال است که در نمایشگاه شرکت می‌کنم و اولین بار است که شاهد انتخاب چنین ساعتی برای نمایشگاه هستم. همزمان با تعطیلی شاغلان نمایشگاه هم پایان می‌یابد و همین موضوع بخش بزرگی از مخاطبان را از امکان حضور محروم می‌کند.
هزینههای اولیه هم جبران نشد
صاحب یکی از سیاه‌چادرهای عرضه محصولات غذایی در محوطه نمایشگاه نیز به «دنیای‌اقتصاد» میگوید: ما برای اجاره هر متر از نمایشگاه ۶۰۰هزار تومان پرداخت کردیم که با احتساب ۴۰ متر، بالغ بر ۲۴ میلیون تومان می‌شود. با این حال در پایان دومین روز نمایشگاه حتی هنوز نتوانسته‌ایم هزینههای اجاره و حمل‌ونقل خود را هم تامین کنیم. اگر به این موضوع سختی کار نمایشگاه را هم اضافه کنیم می‌بینید که ما تنها ضرر کرده‌ایم.
او هم از انتخاب چنین ساعتی برای نمایشگاه بسیار ناراضی است و اضافه می‌کند: تعداد شرکت‌کنندگان در این نمایشگاه نسبت به نمایشگاههای مشابه بسیار محدود بود که بخش بزرگی از آن به ساعت برگزاری نمایشگاه برمی‌گشت. همین موضوع باعث شده که جمع بزرگی از کسانی که از شهرهای مختلف به امید معرفی محصول و کسب درآمد در پایان سال در این نمایشگاه شرکت کردند، ناراضی برگردند.
سالنهای شلوغ امکان گفتوگو را می‌گیرد
کاظم کوکرم کارشناس گردشگری نجوم که در میز گردشگری نجوم حضور داشت، از سرو‌صدای زیاد در سالنها ناراضی است. او به «دنیای‌اقتصاد» میگوید: به نظر می‌رسد در این نمایشگاه بازدیدکننده تخصصی زیادی وجود ندارد که یکی از دلایل آن به انتخاب زمان نمایشگاه برمی‌گردد که در طول هفته و در ساعت کاری برگزار شده است. آیا سالنهای نمایشگاههای گردشگری باید پرشور و نشاط و با سر و صدای زیاد باشد؟ کوکرم پاسخ می‌دهد: به نظر می‌رسد باید سالنها تخصصی‌تر باشد. همزمان که ما در حال مذاکره با برخی مراجعان در نمایشگاه هستیم، غرفه کناری ما به مراسم چهارشنبه‌سوری بدل شده که امکان هر گونه گفتوگو را از ما می‌گیرد. از این رو به لحاظ مدیریت برنامه‌ریزی باید موسیقی و... به فضاهای باز منتقل شود تا امکان صحبت افراد در غرفهها به وجود آید.
جای خالی بومگردیها
یکی از فعالان حوزه بوم‌گردی هم به «دنیای‌اقتصاد» میگوید: در این نمایشگاه برخلاف رویه سال‌های قبل که صاحبان بوم‌گردی غرفه‌های مجزای خود را داشتند، آنها در غرفه‌های استانها حضور پیدا کردند. او دلیل حضور اندک بومگردیها را به مسائل اقتصادی مرتبط می‌داند و می‌افزاید: تنها کسانی قادر بودند به نمایشگاه بیایند که امکان پرداخت هزینههای آن را داشته باشند که در شرایط اقتصادی کنونی برای بسیاری از آنها این امکان وجود نداشت.
دورهمی بزرگ
یکی از فعالان حوزه راهنمایان گردشگری هم، نمایشگاه بین‌المللی گردشگری امسال را فضایی بدون برنامه‌ریزی دانست. او میگوید: مشخص نیست که در نمایشگاه قرار است چه اهدافی دنبال شود، همین موضوع سبب شده تا آن را به یک دورهمی بزرگ تشبیه کنیم که افراد امکان دیدار سالانه یکدیگر را دارند.
او می‌افزاید: با این حال همین دورهمی هم به واسطه ساعت نامناسب برگزاری نمایشگاه باعث شده، بسیاری از فعالان حوزه گردشگری که در مشاغل دیگر مشغول به کارند امکان حضور در آن را از دست بدهند. نگاهی به این نمایشگاه بین‌المللی گردشگری نشان می‌دهد بخش خصوصی آنچنان که باید در این نمایشگاه حضور پررنگی نداشته، در غیر‌این صورت شاهد انتخاب چنین ساعت و چنین نحوه برگزاری نبودیم. در حالی که اگر این بخش هم اجازه بیشتری برای حضور داشت و هم شرایط برایش مهیا بود، نمایشگاه بین‌المللی گردشگری می‌توانست به رویدادی مهم در عرصه گردشگری ایران بدل شود.
