«دنیای‌اقتصاد» یکی از شرکت‌های قطعه‌ساز بورسی را بررسی می‌کند

اما و اگرهای «خزر»

دنیای‌اقتصاد - عباس بیات : شرکت فنرسازی زر که در حوزه صنعت قطعه‌سازی و در زمینه تولید و فروش فنرهای تخت و فنرهای پارابولیک سبک، نیمه‌سنگین و سنگین -که در سیستم‌های تعلیق خودروهای تجاری و صنایع ریلی کاربرد دارند- فعالیت می‌کند، در تاریخ ۸شهریور سال۱۳۴۳ در کیلومتر ۱۵جاده قدیم کرج تاسیس شد. مالکان اصلی «خزر» شرکت سازه‌گستر سایپا با ۴۷درصد، سیدمحمد سادات با ۱۰درصد و سرمایه‌گذاری گروه صنعتی رنا با ۶درصد سهام هستند. شاخص‌‌‌های سودآوری «خزر» حکایت از این دارد که در چهارسال گذشته حاشیه سود ناخالص آن ثابت و حاشیه سودهای عملیاتی و خالص آن در حال رشد بوده‌‌‌ است. با این تفاسیر پیش‌بینی می‌شود که این روند در ۶ماه دوم سال ۱۴۰۱ ادامه داشته باشد و شرکت مذکور بتواند حاشیه سود ناخالص خود را در عدد ۲۹درصد نگه ‌‌‌دارد و به‌ترتیب حاشیه سود عملیاتی و خالص خود را به ۲۳درصد و ۲۷درصد برساند. با بررسی میزان تولیدات شرکت فنرسازی زر درمی‌‌‌یابیم که به‌‌‌طور میانگین هرسال ۱۳درصد به مجموع تولیدات آن افزوده شده که نشانه رشد حقیقی آن است. از طرفی میزان فروش «خزر» ظرف سه‌سال گذشته ۷۱درصد افزایش را به ثبت رسانده است. مجموع عوامل ذکرشده موجب می‌شود که برای سال ۱۴۰۱ به میزان ۸۳درصد افزایش درآمد فروش و ۱۶درصد رشد میزان تولید نسبت به سال ۱۴۰۰ پیش‌بینی شود. در نتیجه، این امر سبب تحقق ۶۰تومان سود به ازای هر سهم شرکت می‌شود.

معرفی شرکت

شرکت فنرسازی زر در 22اسفند سال 1375 در بازار اول بورس ایران تحت نماد «خزر» مورد معامله قرار گرفت. واکاوی صورت‌های مالی این شرکت از این واقعیت حکایت دارد که «خزر» با ظرفیت یک‌هزار تن از انواع فنر شروع به‌‌‌کار کرد و در حال حاضر سالانه به ظرفیت تولید6هزار تن انواع محصولات در یک‌شیفت کاری رسیده است.  طبق اساسنامه، موضوع فعالیت شرکت اصلی «خزر» عبارت است از قطعه‌سازی در حوزه خودروهای تجاری شامل وانت، کامیونت، کامیون، تریلی و واگن‌‌‌های راه‌آهن و تولید و فروش فنرهای تخت و پارابولیک. موضوع فعالیت شرکت فرعی زر گلپایگان هم قطعه‌سازی خودروهای سواری، تولید و فروش قطعات میل موج‌گیر، فنرلول، تنشن‌راد، تورشن‌بار و یوبولت است. شرکت فرعی زر سیستان نیز در زمینه تولید قطعات ریلی و قطعه‌سازی خودرو شامل تولید و فروش پابند فنری تراورس راه‌آهن و انواع کرژی جهت دست‌فنرهای خودروها فعالیت می‌کند.

محصولات شرکت

بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد که محصولات اصلی شرکت فنرسازی زر در 6ماه‌اول سال مالی1401 شامل محصولات سبک، نیمه‌سنگین و سنگین بوده است. بر همین اساس با نگاهی به صورت‌های مالی گذشته شرکت درمی‌‌‌‌یابیم که از چهار سال گذشته تاکنون از فروش صادراتی «خزر» کاسته و به فروش داخلی آن افزوده شده، به‌‌‌طوری که نسبت آن به کل فروش از 15درصد در سال 1397 به 3درصد در 6ماه1401 کاهش پیدا کرده است. با بررسی مواد مصرفی شرکت درمی‌‌‌یابیم که یک‌نوع ماده اصلی به نام شمش فنر و متعلقات آن در این کارخانه مورد استفاده قرار می‌‌‌گیرد. بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد که ماده مصرفی شرکت از طریق بازار داخلی تامین می‌شود و با توجه به این امر می‌‌‌توان گفت شرکت مذکور در زمینه تامین ماده اولیه که حدود 71درصد از بهای تمام‌شده را شامل می‌شود، با ریسک مواجه نیست.  بررسی آمار تولید، فروش و سودآوری «خزر» می‌‌‌تواند نقشه‌ای از عملکرد آن در گذشته به تحلیلگران ارائه دهد. بر این اساس در بخش تولیدات بررسی آمارها نشان می‌دهد که از سه‌سال گذشته به‌طور میانگین 13درصد به تولیدات شرکت افزوده شده است. در این میان، شرکت مذکور در 6ماه نخست سال 1401 نسبت به مدت مشابه سال گذشته 35درصد به تولیدات خود افزوده است. بر این اساس می‌‌‌توان گفت رشد حقیقی در «خزر» اتفاق افتاده و صرفا افزایش میزان درآمد آن به دلیل تورم و رشد دلار نبوده است.  بررسی روند میزان تولید و فروش شرکت فنرسازی زر نشان می‌دهد که تا سال 1399 «خزر» از موجودی انبار خود فروش داشته و همواره روند آن افزایشی بوده، به‌‌‌طوری که میزان فروش شرکت از موجودی انبار از 132تن در سال1397 به 664تن در سال 1400 رسیده است. این در حالی است که از سال 1400 این شرکت کمتر از میزان تولید خود فروش داشته و به موجودی انبار خود افزوده، به‌‌‌طوری که در 6ماه اول سال 1401 نسبت به دوره مشابه سال گذشته این میزان 20درصد رشد داشته و به 224تن رسیده است.

یکی دیگر از آمارهای مهم شرکت فنرسازی زر، مبلغ فروش است. بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد که «خزر» در سه‌سال اخیر رشد خوبی را در مبلغ فروش به ثبت رسانده و به‌طور میانگین 71درصد به این مبلغ افزوده شده است. بر همین اساس در 6ماه نخست 1401 شرکت مذکور موفق شده است نسبت به دوره مشابه سال قبل 94درصد به مبلغ فروش خود بیفزاید که این امر در واقع رشد درآمدی بسیار خوب این شرکت را نشان می‌دهد. بررسی‌‌‌ها حاکی از آن است که دلیل عمده افزایش درآمد فروش «خزر» رشد میزان تولید در کنار افزایش نرخ قطعه‌ساز‌‌‌ها بوده است.

آخرین موردی که باید در «خزر» به بررسی آن بپردازیم، حاشیه سودهای ناخالص، عملیاتی و خالص است. در چهارسال اخیر میانگین حاشیه سودهای شرکت مذکور به‌ترتیب برابر با 27درصد، 16درصد و 17درصد بوده، این در حالی است که در دوره 6ماه اول 1401 حاشیه سودها به 30درصد، 25درصد و 21درصد رسیده است. بررسی روند حاشیه سود شرکت از این واقعیت حکایت دارد که حاشیه سود ناخالص «خزر» همواره روند ثابتی داشته و حدود 30درصد بوده، با این حال حاشیه سود عملیاتی و خالص روند افزایشی داشته است، به‌‌‌طوری که هردو به‌‌‌طور میانگین 2درصد رشد را به ثبت رسانده‌‌‌اند. این موضوع نشان می‌دهد که شرکت به‌خوبی توانسته است با کنترل هزینه‌‌‌ها، ثبات در بهای تمام‌شده را حفظ کند و در عین حال با رشد درآمد سرمایه‌گذاری‌‌‌ها و کنترل هزینه‌‌‌های مالی و مالیات توانسته است روند رو به رشدی در حاشیه سودهای عملیاتی و خالص ایجاد کند و در نتیجه سودآوری خود را افزایش دهد.

تحلیل سود سال آینده

اگر بخواهیم سهم سود سال1401 «خزر» را تخمین بزنیم، ابتدا باید مفروضات و متغیرهای موثر بر سودآوری شرکت را مشخص کنیم. مهم‌ترین متغیر اثرگذار بر سودآوری این شرکت نرخ محصولات تولیدی آن است. محصولات اصلی فنرسازی زر که بیشترین درآمد شرکت را شامل می‌‌‌شوند، عبارتند از محصولات سبک، نیمه‌سنگین و سنگین که نرخ آنها براساس آخرین گزارش فعالیت ماهانه (آذرماه) به ترتیب 63میلیون و 232هزار تومان، 77میلیون و 568هزار تومان و 78میلیون و 556هزار تومان برای فروش داخلی و 56میلیون و 182هزار تومان، 64میلیون و 144هزار تومان و 58میلیون و 311هزار تومان برای فروش صادراتی در نظر گرفته شده است. از طرفی نرخ‌های مهم دیگر عبارتند از افزایش حقوق و دستمزد، تورم و حمل‌‌‌ونقل که به‌ترتیب 55درصد، 30درصد و 35درصد برآورد شده‌‌‌اند. همچنین نرخ دلار در بازار آزاد برای سال1401 به‌‌‌طور میانگین برابر با 32هزار تومان در نظر گرفته شده است. با فرض این متغیرها، فروش شرکت فنرسازی زر در سال1401 برابر با 556میلیارد و 780میلیون تومان خواهد شد. از این میزان فروش، 192میلیارد تومان سود ناخالص، 164میلیارد تومان سود عملیاتی و 156میلیارد تومان سود خالص برآورد می‌شود. این در حالی است که در 6ماه ابتدایی سال 1401 «خزر» توانسته است به میزان 238میلیارد و 479میلیون تومان فروش به ثبت برساند. با این مفروضات سود خالص به‌ازای هر سهم شرکت فنرسازی زر برای سال 1401 برابر با 47تومان پیش‌بینی می‌شود. همان‌طور که در بخش مبلغ فروش به بررسی روند سالانه پرداخته شد، «خزر» در دوره 6ماه اول 1401 موفق به افزایش درآمد فروش به‌میزان 94درصد شده است. بر همین اساس پیش‌بینی می‌شود برای سال1401 رشد 83درصدی درآمد شرکت نسبت به 1400 حاصل شود. با توجه به آخرین قیمت هر سهم «خزر» که برابر با 544تومان بوده، نسبت قیمت به سود هر سهم شرکت برای سال1401 برابر با 9 می‌شود.

ریسک‌‌‌ها و فرصت‌‌‌های شرکت

اولین ریسکی که می‌‌‌تواند بر سودآوری شرکت فنرسازی زر تاثیر بگذارد، نوسانات و افزایش بی‌‌‌رویه قیمت مواداولیه است. با توجه به اینکه حدود 72درصد بهای تمام‌شده مربوط به مواد اولیه بوده، هرگونه افزایش قیمت جهانی فولاد می‌‌‌تواند بر افزایش نرخ مواد اولیه تاثیر بگذارد و موجب رشد بهای تمام‌شده شرکت شود. افزایش غیرمنطقی تعرفه‌‌‌های گمرکی نیز می‌‌‌تواند موجب رشد بهای تمام‌شده شود و به دنبال آن سودآوری شرکت را کاهش دهد. از طرفی بنابر گفته کارشناسان، مهم‌ترین چالش نیم‌دهه سپری‌شده در صنعت خودرو و قطعه‌سازی، بحران تقاضا بوده است. یکی از مواردی که در «خزر» باید به آن توجه کنیم، حضور این شرکت در بازار خودرو است. با توجه به تکنولوژی‌محور بودن این صنعت باید این موضوع را در نظر بگیریم که عرضه و تولید محصولات مشترک، می‌‌‌تواند باعث کاهش فروش محصولات شرکت شود. از منظر دیگر می‌‌‌توان گفت چون شرکت همواره سهم کمی از بازار صادراتی داشته و بیش از 90درصد محصولات خود را در بازار داخل به فروش می‌‌‌رساند، ریسک تحریم‌‌‌ها از این نظر برای شرکت محدودیت ایجاد نمی‌‌‌کند. همچنین شرکت یک طرح توسعه تحت عنوان نوسازی خط تولید را در پیش دارد که 80درصد آن محقق شده که با توجه به قدمت بالای شرکت، این طرح می‌‌‌تواند موجب کاهش ریسک تولید به دلیل مستهلک شدن خطوط تولیدی شود و در نتیجه پایداری و افزایش تولید را به دنبال داشته باشد.

جمع‌‌‌‌‌‌بندی

اگر به روند سود به ازای هر سهم شرکت فنرسازی زر نگاهی بیندازیم، درمی‌‌‌یابیم که همواره روند آن رو به رشد بوده است. در این میان شرکت مذکور در 6ماه اول 1401 توانسته است 19تومان به‌ازای هر سهم سود شناسایی کند که این عدد نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 148درصدی را به ارمغان آورده است. با این تفاسیر پیش‌بینی می‌شود که برای سال 1401 «خزر» بتواند 60تومان سود برای هر سهم شناسایی کند که این عدد نسبت به سال گذشته رشد 95درصدی را نشان می‌دهد. در نهایت با توجه به مجموع این عوامل می‌توان گفت شرکت از نظر میزان تولید، میزان فروش، مبلغ فروش و همچنین حاشیه سودهای ناخالص، عملیاتی و خالص روند رو به رشدی داشته است. این موضوع از پتانسیل شرکت برای گسترش زیرساخت‌‌‌ها به‌منظور تولید بیشتر و افزایش میزان سودآوری آن حکایت دارد.