جدال سیما و پرستاران

سال‌ها قبل همزمان با پخش سریال «در حاشیه» به کارگردانی مهران مدیری که روایتگر کمدی یک بیمارستان خصوصی بود، انتقادهای بسیار شدیدی از سوی جامعه پزشکی مطرح شد و کار به جایی رسید که پزشکان از تحریم صداوسیما سخن گفتند. حالا بعد از ۸ سال از این ماجرا، بحران مشابه دیگری شکل گرفته و این بار پرستاران رودرروی یک سریال تلویزیونی قرار گرفته اند. صنف پرستاران از پرچالش‌ترین اصناف کشور است که از زمان شیوع کرونا در ایران تا همین امروز با تنش‌های بسیاری روبه‌رو بوده‌اند؛ از خدمت‌رسانی به بیماران کرونا با کمترین میزان دستمزد و مزایا در دوران اوج کرونا که کمتر کسی شناخت کاملی از بیماری داشت تا دریافتی‌های ناچیز از اضافه‌کاری‌ها و مهاجرت گسترده بسیاری از پرستاران. حالا هم که بازنمایی این متخصصان سلامت در یک سریال تلویزیونی حرف‌وحدیث‌های بسیاری درباره پرستاران ایجاد کرده است.

اصل ماجرا

در جریان پخش یکی از قسمت‌های سریال «هفت سر اژدها» ساخته ابوالقاسم طالبی که به موضوع فساد و صاحبان رانت و اشرافیت می‌پردازد، ادای چند کلمه از سوی یکی از شخصیت‌های سریال باعث شد موجی از انتقادات از سمتِ سازمان نظام پرستاری نسبت به سریال ایجاد شود. گویا در این سریال از زبان یکی از شخصت‌ها اصطلاحاتی همچون «پرستار گری‌گوری»،‌ «سوپروایزر احمق» و... به کار رفته و همچنین یکی از شخصیت‌های قصه در گفت‌وگویی این دیالوگ را بیان کرده است: «این پرستارها هیچی حالیشون نیست.» به دنبال این اتفاق، یک مجادله  بیانیه‌ای میان سازمان نظام پرستاری و سیمافیلم شکل گرفته است که هر دو به نیابت از صنف خود، دیگری را متهم به بی‌انصافی و نادیده انگاشتن خدمات و حمایت‌ها کرده است. پرستاران می‌گویند سیما در حق آنان بی‌انصافی کرده و سیمافیلم هم متقابلا همین اتهام را به پرستاران نسبت داده است.

سازمان نظام پرستاری در بیانیه انتقادی خود در این باره نوشته است: «توهین به جامعه درمانی خصوصا جامعه پرستاری کشور در حالی از رسانه ملی سر درآورد که کارگردان / تهیه‌کننده فیلم «هفت سر اژدها» علاوه بر مقابل هم قرار دادن پزشک و پرستار، با استفاده از الفاظی زشت و توهین‌آمیز، حمله به جامعه خدوم درمان را به نهایت رساندند.  در این میان و در پی تخریب و تهاجم به جامعه درمانی کشور از سوی عوامل این فیلم و صداوسیما، کادر درمان کشور خواهان عذرخواهی رسمی مدیران شبکه سه سیما در زمان پخش این سریال هستند.

سازمان نظام پزشکی به عنوان بزرگ‌ترین نهاد صنفی و براساس وظایف مصرح قانونی در حمایت از مردم شریف و جامعه معزز سلامت، ضمن محکوم کردن عوامل پخش «هفت سر اژدها» از شبکه سوم سیما مبنی بر تخریب کادر درمان، خواستار برخورد جدی با عوامل سازنده این فیلم و نیز خواهان تغییر نگرش سازمان صداوسیما در تولید و پخش برخی از سریال‌ها و فیلم‌ها و تجدید رویه صداوسیما در ساخت برنامه‌هایی با مضمون توهین به جامعه پزشکی شد.»

پرستاران در این بیانیه با مخاطب قرار دادن رئیس صداوسیما، تاکیده کرده‌اند: «فراموش نکنیم که زمان زیادی از روزهای سخت همه‌گیری بیماری کووید که به شهادت عموم جامعه، تصویری از حماسه‌آفرینی پرستاران بود نگذشته است و اسامی پرستاران شهید که جان خود را  تقدیم صیانت از سلامت جامعه کردند از ذهن جامعه پاک نشده است. مطالبه سازمان نظام پرستاری به عنوان نماینده این قشر، از جنابعالی که رویکرد تحول‌آفرینی در مدیریت صداوسیما در پیش گرفته‌اید، عذرخواهی از جامعه پرستاری و جبران این موضوع است.»

پاسخ سیمافیلم

سیما‌فیلم به عنوان مالک حقوقی این سریال، در بیانیه‌ای به انتقادات سازمان نظام پرستاری پاسخ داد. در این بیانیه آمده است: «بدیهی است که اگر ذم و قدح یک انسان از زبان شخصیتی منفی مطرح شود، در واقع آن انسان را مدح کرده‌ایم چون مخاطب نسبت به گوینده آن ذم و قدح احساس نفرت دارد و با سخنان او همراه نیست. در «هفت‌سر اژدها» کسی که به پرستاران عزیز با زبان توهین‌آمیز سخن می‌گوید یکی از منفورترین شخصیت‌های سریال و از شخصیت‌های رانت‌خوار است. اساس این صحنه همین بوده که نشان دهد عده‌ای از دماغ فیل افتاده به مردم زحمتکش ایران با چه چشمی نگاه می‌کنند. آیا اگر شخصیت‌های شمر و یزید در سریالی تاریخی علیه یکی از شخصیت‌های مقدس تاریخی سخنان ناروایی بگویند، وهن آن شخصیت شده است؟»

این کمپانی همچنین در پاسخ به بخش دیگر انتقادات پرستاران نوشته است: «سازمان صداوسیما را متهم کرده‌اند که با وجود مجاهدت‌های جامعه پرستاری کشور در این باره کاری شایسته نکرده است. در جریان همه‌گیری کووید رسانه ملی تولید سه سریال مختلف در زمینه ایثارگری جامعه پرستاری را پیش برد که با صرف میلیاردها بودجه و بدون هیچ کمکی از سوی معترضین فعلی، و فقط بنا به احساس وظیفه ملی سازمان صداوسیما در قبال پرستاران عزیز کشور با نام‌های «آزادی مشروط»، «محرمانه» و «بیست کووید» تولید و پخش شد.» جدال میان سریال‌سازان و اصناف مختلف اجتماعی در دو دهه اخیر حاشیه‌های بسیاری ایجاد کرده و موجب شکل گیری تنش‌های ادامه دار بسیاری  شده است.