نوسازی مسیر ورود بخشخصوصی به پروژههای پایتخت
قفل سرمایه‌گذاری در شهر باز می‌شود؟
گفتوگوی «دنیای‌اقتصاد» با مدیرعامل جدید سازمان نوسازی شهر تهران
نوید خاصه‌باف، مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری شهرداری تهران در مورد وضعیت این سازمان با بیان اینکه فلسفه وجود سازمان سرمایه‌گذاری به ۲۰ سال گذشته برمی‌‌‌گردد، چراکه در مدل‌‌‌های مدیریتی موفق شهری و حاکمیتی دنیا، استفاده از ظرفیت مردم و بخش خصوصی، یک اصل است و بر همین اساس سال‌هاست که ما نیز به دنبال استفاده حداکثری از توان بخش خصوصی و بهره‌‌‌مندی از ظرفیت‌‌‌های مردمی برای مدیریت بهتر شهر هستیم گفت: نتیجه به کارگیری این مدل نیز بارها تجربه شده و ما موفقیت‌‌‌های بسیاری را از به کارگیری ظرفیت بخش خصوصی و توان مردمی به دست آورده‌‌‌ایم؛ البته مواردی نیز وجود داشته که تجربه واگذاری کارها به بخش خصوصی چندان هم موفق نبوده ولی بعدتر مشخص شده که یا در واگذاری کارها واقعا به بخش خصوصی سپرده نشده یا در مراحل واگذاری، اهلیت‌سنجی به درستی انجام نگرفته است؛ بنابراین مستمسک کردن این تجارب تلخ، برای زیرسوال بردن سپردن کارها به بخش خصوصی و مردم، درست نیست چراکه واگذاری به بخش خصوصی نیازمند مراتبی است که اهلیت‌سنجی، تنظیم قرارداد دقیق و...، بخشی از این مراتب و الزامات است.
خاصه‌باف با تاکید بر اینکه مدیریت کلان‌شهری مثل تهران و به سرانجام رساندن پروژههای عظیم آن، قطعا نیازمند به‌کارگیری ظرفیت مردمی است گفت: مدیران شهری از سال‌های گذشته، برای مدیریت هرچه بهتر شهر و به سرانجام رساندن پروژههای عظیم آن به دنبال استفاده از منابع بخش خصوصی و مردم در کنار منابع شهر بودند و بر همین اساس سازمان سرمایه‌گذاری شهر تهران شکل گرفت تا پروژههای شهری در حوزه‌‌‌های مختلف اعم از عمرانی، گردشگری، رفاهی، اجتماعی و... را به مردم و بخش خصوصی معرفی کند و با دعوت از بخش خصوصی، آنها را در این پروژهها شریک کند.
وی با بیان اینکه با این مدل، آورده مالی بخش خصوصی و مردم و همچنین توان اجرایی آنها در انجام پروژه، برای مدیریت هرچه بهتر شهر به‌کارگرفته می‌شود، افزود: مشارکت‌‌‌های ما در قالب‌‌‌های متنوعی با مردم و بخش خصوصی تعریف می‌شود و قالب‌‌‌هایی از جمله «بی او تی»، «مدنی» «بی او ال تی» و... از این قراردادهاست. دریاچه خلیج فارس، بام لند، پروژههای عمرانی، هایپر استار و... با همین روش‌ها توسط سازمان سرمایه‌گذاری و با مشارکت بخش خصوصی اجرایی شده و امروز شاهد نتایج آنها برای شهر تهران هستیم.
وی در تشریح رویکرد سازمان سرمایه‌گذاری شهرداری تهران در دوره جدید مدیریت شهری گفت: رویکرد ما در سازمان سرمایه‌گذاری شهرداری تهران بر اساس اهداف عالیه ذکر‌شده، از گذشته بر همین منوال بوده ولی در دوره‌‌‌های گذشته به چند دلیل بسیاری از کارها در سازمان سرمایه‌گذاری قفل شده بود و پیشرفتی نداشت که یکی از این دلایل عدم‌اهلیت‌سنجی دقیق در برخی از پروژهها بود که باعث شده بود اجرای پروژه متوقف یا با چالش‌‌‌هایی جدی مواجه شود. یکی دیگر از این دلایل، ضعف جدی در تنظیم قراردادها بود و نکته سوم این بود که به نظر می‌رسد در دوره‌‌‌های قبلی مدیریت شهری در تهران، چندان اعتقادی به استفاده از ظرفیت‌‌‌های بخش خصوصی و مردم نداشته و خیلی به سمت و سوی تعریف پروژههای جدید نرفته بود.
وی ادامه داد: اما در دوره مدیریت جدید شهری، شرایط تغییر کرد و دو موضوع در دستور کار قرار گرفت؛ نخست احیای پروژههای قبلی که حدود 45 پروژه را شامل می‌‌‌شد و ما در این بخش به دنبال حل و فصل چالش‌‌‌های هریک از این پروژهها با تدبیر مدیریتی بودیم و موضوع دوم، شناسایی فرصتهای کلان‌شهر تهران بود تا با بهره‌‌‌مندی از این فرصت‌‌‌ها، پروژههای جدید تعریف کنیم و سرمایه‌گذاران جدید جذب کنیم که خوشبختانه در هر دو بخش، کارهای جدی انجام شده و ما به دنبال تسریع کار در این دو بخش هستیم.
خاصه‌باف در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه تجارب کار در گذشته باعث شده تا شهرداری تهران، بعضا شریک خوشنامی برای سرمایه‌گذاران نباشد، برای حل این چالش چه برنامه‌ای در سازمان سرمایه‌گذاری شهرداری وجود دارد؟ گفت: اگر واقع‌بینانه نگاه کنید خواهید دید که ادعای برخی مدعیانی که می‌‌‌گویند شهرداری خوشنام نیست و متضرر شده‌‌‌اند، درست نیست و ارزش پول آنها حفظ شده و در برخی پروژهها منافع بسیار خوبی را کسب کرده‌‌‌اند ولی قفل شدن کارها و عدم‌گردش سرمایه، یک مشکل بوده و شاید کمتر از یک تا 2درصد موارد، ضرر کرده‌‌‌اند و این متضرر شدن هم برای آنها نبوده، بلکه ضرر اصلی را شهرداری تهران کرده است؛ بنابراین من به شخصه اعتقادی به بدنامی شهرداری تهران در اذهان سرمایه‌گذاران ندارم ولی به هرحال یکی از اقدامات اساسی ما این است که ذهنیت‌‌‌های منفی را که بعضا ممکن است برای برخی سرمایه‌گذاران نسبت به شهرداری تهران به وجود آمده باشد برطرف کنیم.
وی در پاسخ به تعداد پروژههای به سرانجام نرسیده در شهرداری تهران گفت: از سنوات گذشته حدود 44 پروژه به سرانجام نرسیده در شهرداری تهران وجود دارد که از این تعداد حدود 12 پروژه کاملا قفل شده بود و روند کار متوقف بود که خوشبختانه به لطف خداوند و تلاش مدیران ارشد شهرداری و همکارانمان، مشکل سه تا چهار پروژه حل شده و ان‌شاءالله سازمان، به ریل اصلی خود بازمی‌گردد.
خاصه‌باف در خصوص ارزش مالی این پروژههای به سرانجام‌نرسیده نیز گفت: ارزش رسمی اعلام‌شده این پروژهها چیزی در حدود 80هزار میلیارد تومان است که اگر این پروژهها امروز مجددا کارشناسی بشوند، ارزش دارایی‌‌‌های شهرداری تهران در این پروژهها به دو برابر این رقم خواهد رسید.
خاصه‌باف درخصوص نمایشگاه سال گذشته که با موضوع فرصتهای سرمایه‌گذاری در شهر تهران برگزار شد و خروجی این نمایشگاه گفت: طبق سند جامع سرمایه‌گذاری، سالانه باید همایش سرمایه‌گذاری با هدف معرفی ظرفیت‌‌‌ها، شناسایی چالش‌‌‌ها و البته نمایشی از دستاوردهای گذشته برگزار کنیم و بر همین اساس، سال گذشته نیز این تکلیف که البته به نظر من، صرفا یک رفع تکلیف بود، انجام شد. چراکه آنقدر وسعت این همایش زیاد بود که بیشتر جنبه برگزاری داشت و خیلی به خروجی آن فکر نشده بود و شاید برای بعد از این همایش، فکری نشده بود.
وی ادامه داد: بنابراین برای همایش بعدی که ان‌شاءالله تا پایان سال برگزار می‌شود، در نظر داریم از سرمایه‌گذاران واقعی حتی در چند بخش و گروه‌های مختلف سرمایه‌گذار برای حضور در این همایش دعوت کنیم؛ البته هنوز تصمیم قطعی برای نحوه تفکیک سرمایه‌گذاران در این همایش گرفته نشده است که این تفکیک بر اساس حوزه فعالیت آنها باشد یا بر اساس حجم سرمایه‌گذاری‌‌‌ها؛ ولی در این همایش به دنبال معرفی فرصت‌‌‌ها و شنیدن نظرات سرمایه‌گذاران با تمرکز بر نتیجه کار هستیم.
خاصه‌باف با بیان اینکه به‌‌‌رغم این انتقادات نمی‌توان گفت که هیچ کاری در همایش سال گذشته انجام نشده، افزود:
اقدامات اطلس جامع سرمایه‌گذاری در این همایش انجام شد و خروجی دیگر آن یک دفترچه فرصتهای تهران بود و همه مناطق، برای شناسایی تمام فرصتهای منطقه خود به خط شدند و کتابچه‌ای به ارزش 500هزار میلیارد تومان از فرصتهای سرمایه‌گذاری تهران به دست آمد. اما در حوزه جذب سرمایه‌گذار نتوانستیم موفق باشیم و امسال تمرکز ما به سمت جذب سرمایه‌گذار است.
