راهکارهای نوین برای حفظ محیطزیست و سرمایه‌گذاری پایدار بررسی شد
چتر سبز «بیمه» برای «محیطزیست»
یکی از حوزه‌‌های کلیدی که شرکت‌های بیمه در آن تاثیر چشمگیری دارند، توسعه محصولات «بیمه سبز» به‌عنوان یک راهکار نوین است. این محصولات در زمینه‌‌هایی همچون حمایت از کسب‌وکارهای حافظ محیطزیست از طریق مشوق‌‌های بیمه‌‌ای، سرمایه‌گذاری در کسب‌وکارهای حامی محیطزیست، پوشش بیمه‌‌ای پروژه‌‌های زیست محیطی و حمایت‌‌های بیمه‌‌ای برای شهروندان حامی محیطزیست، تولید و ارائه می‌‌شوند. محصولات بیمه سبز برای مقابله با چالش‌‌های خاص ناشی از تغییرات آب و هوا موثر هستند و به کسب و کارها و افراد نیز کمک می‌کنند تا با یک محیط به سرعت در حال تغییر سازگار شوند.
از سوی دیگر در همین راستا، استراتژیهای ESG به عنوان راهکارهای نوین برای حفظ محیطزیست و سرمایه‌گذاری پایدار، به شکل چشمگیری توجه صنایع جهانی از جمله صنعت بیمه را به خود اختصاص داده است. این مقاله ضمن پرداختن به مفاهیم ابتکارات سبز و استراتژیهای ESG در صنعت بیمه و اهمیت و نقش رو به رشد آنها در حفظ محیطزیست و سرمایه‌گذاری پایدار، تلاش دارد راه‌‌حل‌‌های نوآورانه‌‌ای را که در این زمینه در حال اجرا هستند، معرفی کند.
بیمه سبز و استراتژیهای ESG
بیمه سبز که عموما با اصطلاح «ابتکارات سبز» گره خورده، یک مفهوم نسبتا جدید در صنعت بیمه است که به حفاظت از محیطزیست و مبارزه با تغییرات آب و هوایی و کاهش اثرات منفی بر آن تاکید دارد. بیمه سبز عموما به محصولات و خدماتی اشاره دارد که به طور پایدارتری در مقایسه با محصولات و خدمات معمولی عرضه می‌‌شوند و در کاهش آلاینده‌‌ها، مصرف انرژی، مدیریت پسماند و محافظت از محیطزیست موثرتر هستند. همچنین به عنوان بیمه دوستدار محیطزیست شناخته می‌شود که اصولا این یک انگیزه اقتصادی برای تشویق تغییر رفتاری است؛ چرا که هر چه بیشتر مردم تاثیرات خود را روی محیطزیست می‌‌فهمند، آنها به شیوه‌‌های دوستانه با محیطزیست روی می‌‌آورند. به‌طور کلی می‌توان گفت، شرکت‌های بیمه محصولات و خدمات نوآورانه‌‌ای را برای تشویق به شیوه‌‌ها و فناوری‌‌های پایدار ایجاد می‌کنند که دربرگیرنده مفهوم «بیمه سبز» است.
علاوه بر ارائه محصولات خاص، شرکت‌های بیمه، پایداری را نیز در استراتژیهای تجاری خود ادغام می‌کنند. بسیاری از شرکت‌های بیمه اصول زیست محیطی، اجتماعی و حاکمیت را تحت عنوان «استراتژیهای ESG» برای هدایت فرآیندهای تصمیم‌گیری خود اتخاذ می‌کنند. شرکت‌های بیمه با در نظر گرفتن اثرات زیست محیطی و اجتماعی سرمایه‌گذاری و عملیات خود، می‌توانند فعالیت‌‌های خود را با اهداف پایدار همسو کنند. استراتژیهای شرکت‌های آینده‌‌نگر ESG را با تعریف، پیاده‌سازی و اصلاح مجموعه‌ای از ابتکارات در استراتژی خود، درونی می‌کنند. استراتژیهای ESG مجموعه‌ای از ملاحظات زیست محیطی، اجتماعی و حاکمیتی است که می‌تواند در سرمایه‌گذاری، مدنظر قرار گیرد.
اصول «زیست محیطی»، نحوه حفاظت شرکت از محیطزیست را مورد بررسی قرار می‌دهد؛ از جمله سیاست‌‌های شرکت در خصوص تغییرات آب و هوا. اصول «اجتماعی»، نحوه مدیریت روابط با کارمندان، تامین‌‌کنندگان، مشتریان و جوامعی را که در آن فعالیت می‌کند، بررسی می‌کند. اصول «حاکمیتی » به‌رهبری شرکت، پرداخت‌‌های اجرایی، حسابرسی، کنترل‌‌های داخلی و حقوق سهامداران شرکت می‌‌پردازد. شرکت‌های بیمه از طریق ابتکارات سبز و محصولات بیمه سبز تلاش می‌کنند ردپای خود را در استراتژیهای ESG تقویت کنند.
محصولات بیمه سبز
محصولات پایدار، آن دسته از محصولاتی هستند که ضمن حفظ سلامت عمومی و محیطزیست در طول چرخه عمر خود، از استخراج مواد خام مورد استفاده برای تولید محصول تا دفع نهایی، مزایای زیست‌‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی را ارائه می‌کنند؛ به طور مشابه، محصولات بیمه پایدار و سبز آنهایی هستند که طراحی، تولید و استفاده از این محصولات پایدار یا مسوولیت مرتبط با تولید و استفاده از آنها را پوشش می‌دهند. به عبارتی، محصولات بیمه سبز، روش‌های سرمایه‌گذاری هستند که ضمن پایدار بودن، خطرات را کاهش می‌دهند. این محصولات سبز بر پایه راهکارهای نوآورانه استوار هستند که عملکرد خود را در طول چرخه‌‌های عمرشان افزایش می‌دهند. در حال حاضر، تعداد زیادی محصول بیمه سبز وجود دارد که به ترویج روش‌های پایدار و افزایش مقاومت در برابر خطرات کمک می‌کنند.
به طور کلی، محصولات بیمه‌‌ای پایدار و سبز شامل طیف وسیعی از محصولات بیمه‌‌ای در گروه بیمه‌‌های اشخاص یا بیمه‌‌های بازرگانی است. به‌‌رغم اینکه معاملات بیمه و روش‌های سرمایه‌گذاری از کشوری به کشور دیگر و از یک کسب‌وکار به کسب‌وکار دیگر متفاوت است؛ اما با بررسی کلی محصولات بیمه سبز در دنیا، دسته‌‌بندی‌‌های مختلفی در این زمینه وجود دارد که به صورت کلی به آن اشاره می‌شود.
انرژی تجدیدپذیر: محصولات بیمه‌‌ای این گروه شامل بیمه‌‌های مربوط به نیروگاه‌‌های خورشیدی، بادی، هیدروپاور و سایر منابع انرژی تجدیدپذیر است.
حمل‌ونقل پایدار: بیمه مربوط به وسایل حمل‌ونقل پایدار شامل خودروهای الکتریکی، دوچرخه‌‌های برقی و سایر وسایل حمل‌ونقل پایدار است.
مسکن پایدار و ساختمان‌‌های سبز: بیمه مربوط به ساخت‌وساز مسکن پایدار از جمله ساختمان‌‌های سبز و مدارس اکولوژیکی.
کشاورزی پایدار: بیمه مربوط به کشاورزی پایدار، مانند کشت زراعی بدون سموم و فعالیت‌‌های حفاظت از زمین.
فناوری محیطزیستی: بیمه‌‌های مرتبط با فناوری‌‌های محیطزیستی مانند بازیافت، تصفیه آب، مدیریت پسماند و…
حفاظت از حیات وحش: بیمه مرتبط با حفاظت از حیات وحش و زیستگاه‌‌های طبیعی.
بیمه مسوولیت زیست محیطی ELI: در سال‌های اخیر میزان آسیب‌‌های زیست محیطی به سرعت در حال افزایش بوده است. در نتیجه، منجر به تدوین بیمه مسوولیت زیست محیطی یا معمولا «بیمه سبز» برای آلاینده‌‌ها شد. ELI اساسا مکانیزمی‌‌است که هزینه‌‌های بازسازی مناطق آلوده و تنوع زیستی را پوشش می‌دهد. افرادی که به طور تصادفی یا عمدی تحت‌تاثیر قرار می‌‌گیرند نیز نوعی غرامت دریافت می‌کنند. ELI نقش مهمی در تنظیم آلودگی و در نتیجه حفاظت از محیطزیست دارد. این محورها تنها چند نمونه از مواردی هستند که بیمه سبز می‌تواند در آنها محصول بیمه‌‌ای ارائه کند. این نوع بیمه‌‌ها به توسعه پایدار، کاهش آلودگی محیطزیست، مدیریت منابع طبیعی و حفاظت از محیطزیست کمک می‌کنند.
برای مثال کمپانی CDL یکی از ارائه‌‌دهندگان برجسته نرم‌‌افزارهای بیمه، در دسامبر ۲۰۲۳ یک شرکت فناوری بیمه سبز به نام «The Green Insurer» را روی پلتفرم «Strata» خود راه‌‌اندازی کرد و با این اقدام، استراتژی محیطی، اجتماعی و حاکمیتی ESG خود را تثبیت کرد. این حرکت نشان‌دهنده تعهد CDL به ترویج پایداری و روش‌های کسب و کار مسوولانه در صنعت بیمه است. انتظار می‌رود که شرکت فناوری بیمه سبز، راهکارهای نوآورانه‌‌ای را ارائه دهد که با اصول ESG همخوانی داشته باشند و یکپارچگی آن با پلتفرم CDL، گامی مهم برای پیشبرد اقدامات پایدار در بخش بیمه باشد. این شرکت اطلاعات مربوط به رفتار رانندگی بیمه‌‌گذاران را از طریق دستگاه‌‌های ردیابی خود جمع‌‌آوری و ارزیابی می‌کند. سپس بیمه‌‌گذارانی که رانندگی دوستانه‌‌تری با محیطزیست داشته‌‌اند، می‌توانند از تخفیف‌‌های تمدید قراردادی بیشتری بهره‌‌مند شوند. همچنین این شرکت اقداماتی برای کاهش اثرات زیست‌‌محیطی مرتبط با رانندگی بیمه‌‌گذاران انجام می‌دهد، مانند خرید اعتبار کربن یا حمایت از پروژه‌‌های محیطی. این رویکرد به عنوان یک پیشنهاد سبز در بازار بیمه شخصی، در نوع خود اولین ابتکار در بازار بیمه محسوب می‌شود.
مزیت‌‌های محصولات بیمه سبز
مزیت‌‌های مختلفی برای بیمهگرانی که محصولات سبز ارائه می‌کنند وجود دارد؛ یکی از این برتری‌‌های مهم این است که این محصولات می‌توانند مزیت‌‌های رقابتی برای شرکت‌های بیمه نسبت به همتایان خود ایجاد کنند. از جمله این مزیت‌‌های رقابتی می‌توان به این موارد اشاره کرد:
افزایش سهم بازار: به عنوان مثال، با ارائه تخفیف در خودروهای هیبریدی/الکتریکی، بیمه‌‌گران می‌توانند نفوذ خود را در این بخش در حال گسترش از بازار بیمه خودرو افزایش دهند.
گسترش به کسب‌وکارهای جدید /تخصصی: با توجه به مشوق‌‌های دولت، منابع تجدیدپذیر بخش انرژی در حال رونق است به دلیل ماهیت نوآورانه آن، به احتمال زیاد بیمه می‌تواند نقش مهمی در هر یک از این پروژه‌‌ها داشته باشد. بیمهگرانی که زودتر وارد این بخش می‌‌شوند، ممکن است بتوانند از پاداش‌‌های این کسب و کارهای جدید بهره ببرند.
بیمه‌‌گذاران دارای ریسک کمتر: ممکن است استدلال شود که مشتریانی که نسبت به اهمیت محیطزیست آگاه هستند، بیشتر به نحوه رانندگی وسایل نقلیه خود یا ویژگی‌‌های امنیتی و ایمنی که در خانه‌‌های خود قرار می‌دهند توجه دارند، از این رو آنها ریسک‌‌های بهتری را برای بیمه‌‌پذیری نشان می‌دهند.
ایجاد نام تجاری سبز: بیمه‌‌گری که در ارائه محصولات نوآورانه پایدار/سبز فعال است، پیش از دیگران به عنوان دوستدار محیطزیست، مسوولیت‌‌پذیر شرکتی شناخته می‌شود. این رویکرد به یقین می‌تواند در فرآیند مدیریت برند و استراتژیهای بازاریابی آن کمک کند. در نتیجه، صنعت بیمه در حال تغییر و تحول به سمت پذیرش ابتکارات سبز و پایداری است. شرکت‌های بیمه از طریق محصولات نوآورانه، استراتژیهای یکپارچه و تلاش‌‌های آموزشی، سهم قابل‌توجهی در مبارزه با تغییرات نامطلوب آب و هوا دارند. همچنین شرکت‌های بیمه با محافظت از کسب و کارها، افراد و جامعه‌‌ها در برابر خطرات زیست‌‌محیطی، نقشی حیاتی در ساختن آیند‌‌ه‌ای انعطاف پذیرتر و پایدارتر ایفا می‌کنند. از آنجا که جهان با چالش‌‌های بی‌‌سابقه‌‌ای در زمینه محیطزیست مواجه است، تعهد صنعت بیمه به ابتکارات سبز، بسیار امیدبخش و در نقش سرعت‌‌دهنده تغییرات مثبت برای پایداری محیطزیست است.
در ایران نیز باتوجه به تغییرات و تهدیدهای مختلف آب و هوایی و زیست محیطی، به نظر می‌رسد ورود صنعت بیمه به این عرصه از طریق تولید محصولات بیمه سبز اجتناب‌‌ناپذیر است؛ گرچه اقداماتی به صورت پراکنده به‌ویژه از طریق بیمه‌‌های مسوولیت، در این زمینه صورت گرفته است، اما برای حفظ و پایداری محیطزیست از یکسو و همچنین حفظ سلامت شهروندان در مقابل خطرات ناشی از برخی فعالیت‌‌ها و مشاغل، نیازمند یک برنامه پیشرو و جامع از سوی بیمه مرکزی به عنوان نهاد ناظر و سیاستگذار و شرکت‌های بیمه هستیم تا بتوانیم از طریق ابتکارات بیمه سبز، ضمن پوشش ریسک‌‌های برخاسته از تغییرات اقلیمی، محیطزیست پایدارتری را شاهد باشیم.
