بخشی از دادوستد در بازار کتاب مربوط به دستفروش‌هایی است که غالبا در حاشیه خیابان انقلاب بساط می‌کنند و به فروش کتاب‌هایی می‌پردازند که سال انتشار آنها به چندین سال قبل و بعضا قبل از انقلاب برمی‌گردد و در قبال آن مبلغ قابل‌توجهی از خریدارانی که تعدادشان هم کم نیست، مطالبه می‌کنند. به گزارش خبرگزاری مهر، بخشی، هرچند اندک، از کتاب‌هایی که در خیابان انقلاب خرید‌و‌فروش می‌شود از طریق دستفروش‌هایی است که در کنار مغازه‌دارها و فروشندگان رسمی‌کتاب به کسب و کار مشغول هستند. این افراد کتاب‌های خود را در بساط‌هایی که روی زمین پهن می‌کنند به فروش می‌رسانند.

همه‌جور کتابی در بساط‌ دستفروش‌ها پیدا می‌شود، از کتاب‌های درسی گرفته تا رمان و کتاب‌های تاریخی و کامپیوتر و... که با چند برابر قیمت پشت جلد و گاهی ارزان‌تر از آنچه که درمغازه‌ها به فروش می‌رسند، قابل خریداری هستند. البته تعیین قیمت بستگی به این دارد که کتاب کمیاب بوده یا تاریخ مصرف آن گذشته باشد (مانند کتاب‌های علمی‌ و...)

«علی.م» یکی از این دستفروش‌ها است که می‌گوید: قبلا در جنوب تهران دکه‌ای داشته که در کنار فروش مطبوعات، به جای فروش سیگار، کتاب می‌فروخته است، اما به دلیل بروز اختلاف با شهرداری دکه را از دست داده و حالا به فروش کتاب در خیابان می‌پردازد.

او درباره کار خود می‌گوید: من کتاب‌های درسی کمیاب را می‌فروشم، برخی از این کتاب‌ها در انبارهای توزیع‌کنندگان باقی‌مانده و آنها هم چون راهی برای فروش این کتاب‌ها ندارند آنها را به من می‌دهند تا به مردم بدهم و از این راه زندگی می‌کنم. خیلی از این کتاب‌ها برای کسانی که می‌خواهند کنکور بدهند مورد استفاده قرار می‌گیرد و برخی از کتاب‌ها هم چاپشان به اتمام می‌رسد و دانش آموزی کتابش را گم کرده و نیاز به کتاب جدید دارد که از ما تهیه می‌کند.

به‌رغم اینکه فروشگاه‌های کتاب‌های درسی آموزش و پرورش یک خیابان بالاتر است اما «علی.م» می‌گوید که کار و بارش خوب است و از این کار راضی است. او در پاسخ به این سوال که آیا از فروشگاه آموزش و پرورش هم خرید می‌کند افزود: بله البته در خیلی از موارد مردم را به این فروشگاه راهنمایی می‌کنم تا کتاب‌های خود را از آنجا تهیه کنند اما گاهی کتابی که من دارم در این فروشگاه هم هست و مردم از من خریداری می‌کنند، ولی هیچ وقت نشده خودم بروم از این فروشگاه کتاب بخرم و به دست مشتری بدهم و مثلا بیشتر از آن قیمتی که خریده‌ام بفروشم، این کار را نمی‌کنم.

برخی از کتاب‌هایی که در اختیار این بساطی‌ها است، کتاب‌های علمی ‌و فنی است که به قول معروف تاریخ مصرف آنها گذشته، به این معنا که دیگر مورد استفاده نیستند و یا مربوط به حوزه‌ای از دانش و فنی است که دیگر کاربرد ندارد.این کتاب‌ها به دلیل رقابتی که در بازار وجود دارد اگر به خوبی بازاریابی نشود در انبار و مغازه‌های کتابفروشی باقی می‌ماند و بعدا مجبور می‌شوند آن را به صورت کیلویی به همین دست فروش‌ها بدهند و در نهایت به بساط‌های خیابان انقلاب راه پیدا می‌کند.

یکی از این بساطی‌های کتاب در خیابان انقلاب کنار ورودی ایستگاه مترو، کتاب‌های خود را در معرض دید مردم قرار داده است.

«محمد.ی» درباره کتاب‌هایی که می‌فروشد می‌گوید: دانش‌آموزان و کسانی که سیستم‌های خانگی قدیمی‌دارند اغلب به دنبال این کتاب‌ها می‌گردند و من این کتاب‌ها را در اختیار آنها می‌گذارم. البته قیمت این کتاب‌ها هم زیاد نیست و آنها را جلدی ۵۰۰تومان می‌فروشیم. فرامرز از دیگردستفروش‌هایی است که در مقابل دانشگاه تهران می‌ایستد و کتاب‌های ادبی می‌فروشد، سه چهار عنوان کتاب هم بیشتر در بساطش پیدا نمی‌شود، «همسایه‌ها»ی احمد محمود، «شاهد بازی در ادبیات فارسی» از سیروس شمیسا، آثار صادق چوبک، چند عنوان از کتاب‌های صادق هدایت، جمال میرصادقی و دیگران.

او می‌گوید: «برخی از این کتاب‌ها،کتاب‌های ممنوعه‌ای است که دیگر چاپ نمی‌شوند و کتابخوان‌هایی که اسم‌های آن را شنیده‌اند، همیشه متقاضی این جور کتاب‌ها هستند و کار من هم این است که نیازهای آنان را در اختیارشان بگذارم ...»