مشکل کمبود فرکانس در هندوستان

مترجم: رفیعه هراتی

قطارهای بمبئی برای حمل آن چه به طور رسمی «فوق تراکم» مسافران طی ساعات شلوغی نامیده می‌شود مشهور هستند. بر مبنای شکایات برخی از اپراتورهای تلفن همراه در هند امواج رادیویی نیز پر ازدحام هستند. اپراتورها در ماه اکتبر بیش از ۸میلیون مشترک تلفن‌همراه پذیرفتند و تعداد کل مشترکان را به بیش از ۲۱۷میلیون نفر رساندند. هندوستان به هدف خود که دو سال قبل تعیین کرده بود یعنی ۲۵۰میلیون اتصال تلفن ثابت و همراه رسیده است. اما متاسفانه دولت فاقد آمادگی لازم است. دولت هندوستان به اپراتورهای تلفن همراه فضای کافی در فرکانس رادیویی برای انتقال مکالمات نداده است.

اپراتورها شکایت می‌کنند که هند با «مشکل فرکانس» روبه‌رو است. در ماه نوامبر سانیل میتال

رییس شرکت باهارتی ایرتل به وزارت مخابرات هند نامه‌ای نوشت و د ر آن «عذاب طاقت‌فرسایی» را توضیح داد که به دلیل میزان «اسف‌بار» فرکانس اختصاص یافته به اپراتورهایی که از تکنولوژی جی.اس.ام استفاده می‌کنند، به وجود آمده است.

تکنولوژی جی‌اس‌ام استاندارد اصلی است که سه‌چهارم مشترکان هندی از آن استفاده می‌کنند. دولت گفته بود برای شرکت‌هایی که به اندازه کافی مشترک جذب کنند، فرکانس اضافه اختصاص خواهد داد. برای مثال شرکت ایرتل زمانی که از مرز ۶/۱میلیون مشترک در دهلی گذشت انتظار داشت این سهم اضافه را دریافت کند. اکنون این شرکت بیش از ۶/۳میلیون مشترک دارد و هنوز منتظر است.

سرعت گسترش تکنولوژی تلفن همراه قانون‌گذاران مخابرات را متعجب کرده است. مهندسان مخابرات پیشنهاد کرده‌اند آستانه مشترکان تا حدی که به اپراتورهای جی‌اس‌ام فرکانس بیشتر اختصاص داده ‌شود، افزایش دهند و در برخی موارد آنها را تا ۱۵برابر افزایش دهند. اپراتورها خشمگین هستند. اکنون تلاش‌هایی برای رسیدن به توافق صورت می‌گیرد.

یکی از اپراتورهایی که با این قانون‌گذار موافق است شرکت مخابراتی ریلائنس (آر‌سی‌او‌ام) است که به ۴/۳۹میلیون مشترک خدمات می‌دهد و بیشتر از تکنولوژی رقیب به نام سی‌دی‌ام‌ای استفاده می‌کند. رییس این شرکت، آنیل آمبانی اکنون قصد دارد خدمات جی‌اس‌ام را در سراسر هندوستان عرضه کند. در ماه اکتبر این شرکت ۵/۱۶میلیارد روپیه (۴۱۸میلیون دلار) برای جواز جدید جی‌اس‌ام پرداخت کرد. این مبلغ از سال ۲۰۰۱ تغییر نکرده است. آقای آمبانی در صف دارندگان جواز که منتظر «راه‌اندازی» فرکانس هستند، قرار دارد. او تصور می‌کند فعالان مخابراتی هم‌اکنون فضاهای بیشتر از آنچه استحقاق دارند در اختیار دارند. آمبانی می‌گوید تقاضای آنها برای فرکانس بیشتر فقط شرکت‌کنندگان جدید (از جمله خود او) را از فرکانسی که برای رقابت لازم دارند، محروم خواهد کرد.

سخنان آمبانی می‌تواند قانع‌کننده باشد؛ اما هیچ‌کس نمی‌تواند ادعا کند بازار تلفن‌همراه در هند فاقد رقابت است. کونال باجاج از دفتر مشاوره مخابراتی بی‌دی‌ای می‌گوید زمانی که فعالان جی‌اس‌ام جواز خود را پس از سال ۱۹۹۹ خریدند، بر مبنای رشد مشترکانشان حق تخصیص فرکانس بیشتر را داشتند. پرداخت ۵/۱۶میلیارد روپیه برای خرید جواز در سال ۲۰۰۱، قبل از آنکه بازار هند رونق پیدا کند، ریسک بزرگ‌تری نسبت به پرداخت کنونی همین مبلغ بود.

این بن‌بست چه میزان به مخابرات هند آسیب خواهد رساند؟ در یک بررسی تازه مشاوران تکنیکی قانون‌گذار «پیش‌بینی‌های نگران‌کننده» در مورد کمبود فرکانس را با پیش‌گویی‌های وحشتناک مالتوز در سال ۱۷۹۸ در مورد کمبود غذا مقایسه کرده‌اند. همان طور که طرفداران مالتوز در مورد ثابت بودن بهره‌وری زمین‌های کشاورزی اشتباه می‌کردند، بنابراین افراد بدبین در مورد اینکه یک واحد فرکانس فقط می‌تواند تعدادی از مشترکان را تحت پوشش قرار دهد در اشتباه هستند. مهندسان مخابرات می‌گویند اگر طیف کمیاب است اپراتورها با استفاده از فن‌آوری‌های جدید مثل آنتن‌های هوشمندتر، راه‌های ابتکاری برای استفاده بیشتر از فرکانس موجود پیدا خواهند کرد، مثل مسافران در بمبئی که از درها و پنجره‌های واگن‌ها آویزان هستند، اپراتورهای جی‌اس‌ام نیز باید زانوهای خود را جمع کنند و از فضای موجود بیشتر استفاده کنند.

این بحث آقای میتال از شرکت ایرتل را خشمگین می‌کند. شرکت‌های جی‌اس‌ام هم‌اکنون به شدت تلاش می‌کنند به طور مثال با ساخت برج‌هایی نزدیک به یکدیگر به ترافیک شبکه‌هایشان غلبه کنند. آقای میتال می‌گوید، اگر صرفه‌جویی در فرکانس به این راحتی باشد پس شاید شرکت‌های دولتی تلفن مثل بی‌اس‌ان‌ال و ام‌تی‌ان‌ال، بخواهند از بخشی از ظرفیت اضافی خود صرف‌نظر کنند و به دیگر فعالان این صنعت نشان دهند چگونه می‌توان با ظرفیت کم کار کرد.

یک راه‌ برای گرفتن تماس‌های بیشتر در فضای محدود، کاستن از کیفیت خدمات است. استفاده بیش از اندازه از فرکانس‌های هند در کاهش تماس‌ها و دریافت‌های ناقص نمایان است. آقای باجاج می‌گوید، در دو شهر بزرگ هندوستان یعنی دهلی و بمبئی کیفیت خدمات «از افتضاح هم افتضاح‌تر» است. اغلب تماس‌ها قطع می‌شود، به‌خصوص اگر مشترک تلفن‌همراه آنقدر جسارت داشته باشد که در هنگام صحبت کردن راه برود.

اگر راه تکنیکی برای سروسامان دادن به مشکلات تلفن در هند وجود نداشته باشد، ممکن است راه نظامی وجود داشته باشد. نیروهای مسلح هند به همراه خط آهن و برنامه فضایی میزان بسیار زیادی از فرکانس را به خود اختصاص داده‌اند. این میزان زمانی به آنها داده شد که امواج رادیویی به پراکندگی قله‌های هیمالیا بودند. تعجبی ندارد که ارتش تمایل ندارد از این فرکانس صرف‌نظر کند، اما دولت امیدوار است تا پایان سال بخشی از آن را از ارتش بگیرد، قانونگذار مخابرات پیشنهاد کرده است گروه‌های دولتی باید برای فرکانس خود نرخ بازار را بپردازند. این کار باعث می‌شود آنها به فرکانس‌های مخابراتی به عنوان یک منبع کمیاب نگاه کنند و نه حق دولتی.

دولت همچنین به شبکه‌های «نسل سوم» فرکانس ویژه اختصاص داده است. این شبکه‌ها برای گنجاندن تماس‌های بیشتر و امکان ارائه خدمات داده‌ای مطلوب از فن‌آوری پیشرفته‌تری استفاده می‌کنند. هنوز مشخص نشده است که این پهنای باند چه زمانی اختصاص داده می‌شود، اما مزایده مجوز شبکه نسل سوم برای همه شرکت‌کنندگان برنامه‌ریزی شده است و این امر پیشنهاد قانون‌گذاررا مبنی‌بر این که تنها شرکت‌های موجود اجازه شرکت در مزایده را دارند، نادیده می‌گیرد. احتمالا پیشنهادهای خوبی از طرف چهره‌های آشنا ارائه خواهد شد. این چهره‌ها قادر خواهند بود مشتریان پرتوقع و مرفه خود را به باندهای نسل سوم منتقل کنند و فضای بیشتری را برای هم‌وطنان فقیرتر آنها باز کنند.