دنیای اقتصاد- در سکوت منابع رسمی ایران و ۱+۵، یک گزارش رسانه‌ای تازه از مفاد پیشنهادهایی که قرار است در مذاکرات هسته‌ای مطرح شود، منتشر شده است. به نوشته روزنامه «واشنگتن پست»، پیشنهادهای شش قدرت جهانی به ایران قرار است دو مرحله‌ای باشد؛ مرحله اعتمادسازی و مرحله اصلی. گام نخست شامل کمک‌های فنی هسته‌ای و مجوز صدور قطعات هواپیما به ایران خواهد بود که در قبال متوقف کردن فعالیت‌های خاص هسته‌ای پیشنهاد می‌شود و گام دوم کاهش تحریم‌های اقتصادی را در برابر محدودیت‌های دائمی در برنامه اتمی قرار می‌دهد. روزنامه آمریکایی «واشنگتن پست» جزئیاتی از پیشنهادهای شش قدرت جهانی به ایران را منتشر کرد

احتمال توافق مرحله‌ای میان ایران و ۱+۵

یکی از اعضای تیم مذاکره‌کننده ایران: بعید است مذاکرات با ۱+۵ به نتیجه برسد

دنیای اقتصاد- مرجان توحیدی: این بار هم پیش از آن که منابع رسمی دیپلماتیک وارد عرصه اطلاع رسانی درباره مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ شوند، رسانه‌ها پیش دستی کردند و اخباری را در باره این موضوع اعلام کردند.

به طوری که یک روز پس از مثبت ارزیابی شدن تازه‌ترین دور مذاکرات فنی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روزنامه واشنگتن پست خبر داده است که نشست‌های مقدماتی بین ایران و گروه ۱+۵ هفته‌ آینده آغاز می‌شود و در آن بخشی از پیشنهادهایی که مدت‌ها است در رسانه‌ها مطرح است به عنوان مقدمه به ایران ارائه خواهد شد. این روزنامه به نقل از منابع آمریکایی نوشته است که در ازای متوقف کردن فعالیت‌های خاص هسته‌ای به‌عنوان یک گام موقت یا همان اقدامات «اعتمادساز» از سوی ایران، کمک‌های فنی در زمینه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای به ایران پیشنهاد و ممنوعیت خرید قطعات هواپیما از سوی ایران برداشته می‌شود. البته این پیشنهاد مقدماتی خواهد بود و در صورت توافق و اجرا، پیشنهادهایی که به گفته مقام‌های آمریکایی «شیرین تر» خواهد بود به ایران ارائه می‌شود؛ البته به شرط ایجاد محدودیت‌های دائمی برای فعالیت هسته‌ای ایران که نتیجه آن کاهش تحریم‌های اقتصادی خواهد بود.

گزارش این روزنامه آمریکایی در شرایطی منتشر شد که آژانس و ایران ازتازه‌ترین مذاکرات خود در تهران ابراز رضایت کردند و یک روز قبل از آن هم معاون کاترین اشتون؛ یعنی هلگا اشمیت به صورت تلفنی با علی باقری معاون سعید جلیلی درباره زمان و مکان دور جدید گفت‌و‌گوهای ایران و ۱+۵ گفت‌و‌گو کردند. به هر ترتیب چنانچه این اخبار درست باشد اولین رویارویی ایران و گروه ۱+۵ پس از وقفه‌ای چند ماهه، به زودی اتفاق خواهد افتاد، اما مذاکرات اصلی احتمالا در سال جدید میلادی که چیزی به آغاز آن نمانده انجام می‌شود.

گمانه‌زنی‌های قبلی

البته در جریان وقفه‌ای که پس از آخرین دور مذاکرات (خردادماه در مسکو) افتاد، طرفین رایزنی‌های خود را برای از سرگیری گفت‌و‌گو‌ها آغاز کردند و در این مجال هم رسانه‌ها از پیشنهادهایی خبر دادند که اعضای شش کشور بنا دارند در دور جدید پیش روی ایران قرار دهند. اهم این پیشنهادها طبق اعلام مقاماتی که نامشان فاش نشد، درخواست چیزی فراتر از تعلیق غنی‌سازی اورانیوم ۲۰ درصد و خروج آن از کشور خواهد بود. شاید درخواستی معادل تعلیق غنی‌سازی در ازای رفع سریع تحریم‌ها که از آن به عنوان استراتژی «بیشتر - بیشتر» یاد می‌شود. هر چند این پیشنهاد هنوز به شکل رسمی به ایران ارائه نشده است.

در همین اثنا هفته نامه بلومبرگ هم از پیشنهاد دیگری خبر داد که قرار است به ایران ارائه شود و البته این پیشنهاد تنها به روز شده پیشنهاد گروه ۱+۵ است که در جریان مذاکرات بغداد به ایران ارائه شده بود و مهم‌ترین بخش آن توافق بر سر تعلیق غنی‌سازی اورانیوم ۲۰ درصد و تعطیلی سایت هسته‌ای فردو بود. از سوی دیگر مرکز مطالعات عالی بین‌المللی «وودر ویلسون» هم به نقل از منابع آمریکایی گزارش داد که پیشنهادی که قرار است به ایران ارائه شود علاوه بر توقف غنی‌سازی اورانیوم ۲۰ و خروج اورانیوم ۵ درصد از کشور است که در ازای آن قرار است تحریم‌ها در حوزه واردات فلزات رفع شود، اما تحریم‌های نفتی و بانک مرکزی به قوت خود باقی خواهد بود.

همه این پیشنهادها که تقریبا محور واحدی از تعلیق غنی‌سازی را دربر دارند، در شرایطی قرار است به ایران ارائه شود که خبرگزاری رویترز به نقل از مصطفی دولتیار یکی از اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای نوشته است که او به مذاکرات خوش بین نیست. این ابراز نظر دولتیار البته صراحت بیشتری دارد نسبت به مواضع مقام‌های رسمی ایران درباره آینده مذاکرات. چه ایران در طول این بازه زمانی همواره تاکید کرده که اصالت گفت‌و‌گو را می‌پذیرد؛ اما به شرط حسن نیت طرف مقابل و به رسمیت شناختن حقوق هسته‌ای ایران که مهم‌ترین شرط آن به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی است.

جزئیات پیشنهاد به روایت واشنگتن پست

اینک در شرایطی که هنوز تاریخ و مکان گفت‌و‌گو‌ها تعیین نشده است و آخرین خبر همان گفت‌و‌گوی تلفتی اشمیت و باقری است، روزنامه واشنگتن پست از برنامه زمان بندی شده ایران برای گفت‌و‌گوها با ۱+۵ خبر می‌دهد و می‌نویسد: در صورتی ‌که ایران حاضر شود تا بخش‌های کلیدی از برنامه هسته‌ای خود را متوقف کند، بسته تشویقی جدیدی به ایران پیشنهاد دهند .

واشنگتن پست نوشته است: سه نفر از مقامات آمریکایی و اروپایی که در خصوص آمادگی‌ها درباره مذاکرات ایران و ۱+۵ گزارش می‌دادند، می‌گویند که مذاکره‌کنندگان ایران در حال مذاکره درباره یک جدول زمانی برای گفت‌وگوهای جدید هستند که احتمالا‌ این مذاکرات در استانبول برگزار خواهد شد. به گفته آنها، نشست‌های مقدماتی اوایل هفته‌ آینده آغاز می‌شود، البته احتمال دارد که این گفت‌وگوها بعد از تعطیلات سال نو میلادی انجام گیرد.

مقامات آمریکایی می‌گویند که هدف این نشست، آزمودن تمایل ایران برای متوقف کردن فعالیت‌های خاص هسته‌ای به‌عنوان یک گام موقت یا همان اقدامات «اعتمادساز» و تمایل این کشور برای کاهش نگرانی‌های بین‌المللی از فعالیت‌های هسته‌ای است و در قبال این اقدامات ایران، کمک‌های فنی در زمینه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای به ایران پیشنهاد می‌شود و ممنوعیت خرید قطعات هواپیما از ایران برداشته می‌شود.

این مقامات آمریکایی که نخواستند نامشان فاش شود، ادامه دادند که اگر ایران با این اقدامات موقتی موافقت کند، یک نقطه آغازی برای «چانه‌زنی بزرگ» در آینده به وجود می‌آید که می‌تواند محدودیت‌های دائمی برای فعالیت‌های هسته‌ای به وجود آید و در قبال آن از تحریم‌های اقتصادی علیه ایران کاسته می‌شود.

به گزارش خبرگزاری فارس، این مقام آمریکایی می‌گوید که پیشنهاداتی که به ایران ارائه می‌شود در مقایسه با پیشنهادات گذشته به روز شده است و در پیشنهادات جدید در صورتی که ایران در یافتن یک راه‌حل از خود اشتیاق نشان دهد، ایده‌هایی برای شیرین‌تر کردن بسته تشویقی به ایران، وجود دارد. به گفته این مقام آمریکایی، تقاضای کلیدی در پیشنهادهای گذشته و جدید بر لزوم تعلیق تولید اورانیوم با درصد غنای متوسط تاکید دارد و البته در پیشنهادهای جدید به ایران اعمال فشار می‌شود تا فعالیت‌های غنی‌سازی در سایت «فردو» را متوقف کند.

دولتیار: بعید است مذاکرات به نتیجه برسد

همه این پیشنهاد‌ها در شرایطی ارائه شده است که موضوع تعلیق غنی‌سازی اورانیوم از سوی ایران به عنوان فتح باب مذاکرات پذیرفته شده بود البته به گفته سلطانیه در ازای لغو تمام تحریم‌ها. این بار اما یکی از اعضای مذاکره‌کننده تیم هسته‌ای گفته است که معنی ندارد تا ایران اورانیوم غنی‌سازی شده خود را تعلیق کند و بخواهد به بیرون تکیه کند. البته این صرفا ‌نظر یکی از اعضای مذاکره‌کننده است.

مصطفی دولتیار که در جمع خبرنگاران و در سفارت ایران در دهلی نو سخن می‌گفت، تصریح کرد: من شخصا چندان خوش بین نیستم. گروه ۱+۵ ارتباط‌های خاصی را بین موضوعات صرفا تکنیکی یا صرفا سیاسی برقرار کرده اند. تا زمانی که این تفکر و این رویکرد در گروه ۱+۵ یا هر نام دیگری که شما روی آن می‌گذارید، حاکم باشد، به طور حتم پایانی برای این بازی وجود نخواهد داشت. او همچنین گفته است که بعید است این مذاکرات به نتایجی دست یابد و توقف غنی‌سازی ۲۰ درصدی برای ایران معنایی ندارد. دولتیار گفت که ایران برای رآکتور تحقیقاتی خود در تهران و برای اهداف پزشکی سوخت ۲۰درصد لازم دارد و نمی‌تواند برای تامین آن به جامعه بین‌المللی تکیه کند. به گزارش ایسنا، او افزود: یک سال قبل ما خیلی زیاد به آن نیاز داشتیم، حاضر بودیم برای آن پول نقد بدهیم اما اکنون آن را در اختیار داریم. چرا باید تاسیسات‌مان را تعطیل کنیم و از جای دیگری خرید کنیم. این منطقی نیست. در عین حال دولت‌یار گفت: نمی‌توان چیزی را به عنوان از پیش تصمیم‌گیری شده در نظر گرفت همه چیز می‌تواند موضوع مذاکره قرار گیرد. وی گفت: این به چارچوب مذاکرات و پایان بازی بستگی دارد.

از راست به چپ: باقری، عراقچی و دولتیار در حاشیه مذاکرات مسکو