یک هفته با تپیکس
عقب‌نشینی شاخص از سطوح حمایتی
گروه بورس- شروین شهریاری: بازار سهام در ادامه روند نزولی خود در هفته جاری نشانه‌هایی جدید از تشدید دغدغه‌های سرمایه‌گذاران را به نمایش گذاشت که در عمل موجب افت ۱/۳درصدی شاخص کل و شکستن سطح حمایت معتبر ۲۴ هزار واحدی این متغیر کلیدی شد. به این ترتیب زیان سرمایه‌گذاران از ابتدای سال به بیش از ۸ درصد رسید که یکی از ضعیف‌ترین عملکردهای بازار سرمایه طی این دوره در طول ده سال گذشته به شمار می‌رود. همچون هفته‌های قبل، باز هم عوامل روانی مهم‌ترین محرک نزول بازار بود که در این هفته در ترکیب با افت ارزش ریال در برابر ارزهای خارجی، سرعت بیشتر کاهش قیمت سهام را رقم زد. در این شرایط، هرگونه تغییر وضعیت جدی در بازار سهام نیازمند جلب اعتماد سرمایه‌گذاران نسبت به ثبات متغیرهای اقتصادی (به‌ویژه نرخ ارز) و نیز رفع ابهامات پیرامون وضعیت عملیات اقتصادی شرکت‌ها (تولید، فروش و وصول مطالبات) است.
نیاز به حمایت بازار با روش جدید
همزمان با تشدید نزول قیمت‌ها در بازار سهام در آغاز تابستان، مسوولان سازمان بورس در کنار برخی مقامات اقتصادی کشور تلاش زیادی را جهت مهار این روند و بازگرداندن آرامش به سرمایه‌گذاران صورت دادند. نتایج این تلاش‌ها عمدتا موجب افزایش تحرک سرمایه‌گذاران حقوقی در طرف تقاضا و آرامش چند روزه بازار شد. اما با تشدید عرضه‌های سهام و افت قیمت‌ها اینک انگیزه سرمایه‌گذاران حقوقی هم کاهش یافته و امکان تداوم استفاده از همان ابزار برای تغییر شرایط بازار وجود ندارد. در این وضعیت نیاز به استفاده از یک روش جدید به جای تمرکز بر حمایت‌های مقطعی که به صورت تزریق نقدینگی صورت می‌گیرد، کاملا احساس می‌شود. واقعیت این است که این روزها سرمایه‌گذاران نسبت به تداوم سودآوری برخی شرکت‌ها دچار تردید هستند که نتیجه آن به صورت تمایل به فروش سهام به هر قیمتی نمایان شده است. عکس این روند را در هفته‌های اخیر می‌توان در سهام صنعتی مانند قند و شکر مشاهده کرد؛ چرا که فارغ از اندازه کوچک سهام این صنعت، سرمایه‌گذاران با اطمینان از کسب و کار این صنعت در آینده و امکان رشد سودآوری شرکت‌ها، سهام آنها را مورد اقبال قرار داده‌اند. بنابراین، اگر سرمایه‌گذاران از وضعیت اقتصادی صنایع و چشم انداز آنها اطلاعات بیشتری به دست آورند، می‌توانند متناسب با واقعیت‌های اقتصادی تصمیم سرمایه‌گذاری خود را شکل دهند. در این صورت، طبیعتا سهام برخی شرکت‌ها به علت مشکلات احتمالی پیش‌رو افت بیشتری می‌کند اما برخی گروه‌هایی که اساسا تهدید جدی متوجه عملیات آنها نیست و حتی در معرض رشد سودآوری قرار دارند، راه خود را از بقیه جدا خواهند کرد. به این ترتیب به عنوان یک ابتکار پیشنهادی می‌توان به جای صبر کردن تا زمان انتشار گزارش‌های شش ماهه، در مقطع کنونی از شرکت‌های شاخص بازار گزارش عملکرد میان دوره ای خواسته شود، تا ضمن ارائه آخرین تصویر مالی، جدیدترین وضعیت عملیات اقتصادی شرکت‌ها نیز برای بازار روشن شود؛ اقدامی که می‌تواند اطلاعات شفاف و واقعی را جایگزین ترس و تردید این روزهای سرمایه‌گذاران در تصمیم‌گیری کند.
سبقت آهن از ارز!
با وجود تاکید مقامات دولتی بر واردات کالاهای اساسی با نرخ مرجع دلار، قیمت اکثر کالاها نشان می‌دهد که دلار آزاد مبنای نرخ گذاری کالاها قرار گرفته که این رویداد با منطق اقتصادی نیز سازگار است. در این میان، کالاهایی که در داخل کشور با کمبود بیشتری مواجه هستند بیشتر از این روند متاثر شده و قیمت آنها به میزانی به مراتب بیشتر از نرخ ارز رشد کرده است. از جمله بارزترین نمونه‌ها در این زمینه می‌توان به نرخ محصولات آهنی اشاره کرد که رشدی بیش از صد درصد در یک سال اخیر داشته است. در این هفته نیز افزایش قیمت میلگرد به ۱۹۰۰ تومان در هر کیلو شوک دیگری به مصرف‌کنندگان وارد ساخت که شاهد گرانی بی‌سابقه این کالا در بازار هستند. این در حالی است که با ارزش امروز دلار و قیمت میلگرد در منطقه (۶۲۰ دلار در هرتن) قیمت این کالا نمی بایست بالاتر از ۱۵۰۰ تومان در هر کیلو باشد. این مساله به خوبی نشان می‌دهد که علاوه بر مساله نرخ ارز، فضای روانی و نیز برخی مشکلات بازرگانی در واردات بعضی کالاها به کشور وجود دارد. در این میان، معامله ۱۳۵۰ تومانی (قیمت پایانی) شمش فولاد خوزستان در روز گذشته در بورس کالا بار دیگر نگاه‌ها به سمت سودآوری شرکت‌های فعال در این صنعت جلب کرده است. یک برآورد اولیه حاکی از آن است که در صورت ثبات شرایط موجود، سهام شرکت‌های بزرگی نظیر فولاد خوزستان، چادرملو و گل‌گهر با P/E در محدوده سه واحد در حال معامله هستند که این وضعیت به لحاظ ارزانی قیمت سهم در برابر سودآوری این شرکت‌ها بی‌سابقه است. از منظر ریسک‌های حاکم بر فعالیت این صنعت هم باید توجه داشت که ایران حدود ۳۰ درصد نیاز سالانه فولاد خود (۵ میلیون‌تن) را از خارج کشور وارد می‌کند بنابراین، صنعت مزبور به علت مازاد تقاضای داخلی نسبت به واردات در حاشیه امنیت مناسبی است. با این وجود به نظر می‌رسد حال و هوای کلان بازار فرصتی جهت اعتنا به این پتانسیل‌های بنیادی در شرکت‌های فولادی و سنگ آهنی را فراهم نکرده است.
یک بام و دو هوای ارزی
در دو سال اخیر، اعلان اخبار خوش ارزی هیچ گاه واکنش مساعدی را در بازار ارز آزاد در پی نداشته است. این بار هم وعده رییس کل بانک مرکزی مبنی بر تک نرخی کردن ارز ظرف ده روز آینده (که چند روزی بیشتر از مهلت آن باقی نمانده است) به صورت معکوس عمل کرد و قیمت آزاد ارز را در مسیر افزایش قرار داد. به نظر می‌رسد خبر مزبور که به معنای افزایش نرخ رسمی ارز است، سیگنال احتمال کمبود منابع ارزی را به بازار مخابره کرده است. اجرای این تصمیم البته در دو روز اخیر از سوی رییس صندوق توسعه ملی (آقای فرزین) و رییس کمیسیون برنامه و بودجه (آقای مصباحی‌مقدم) منتفی اعلام شد. با توجه به التهاب روانی بازار ارز و تاثیر‌گذاری شدید خبرها بر جو این بازار، مشخص نیست چرا به جای اقدامات عاجل و قطعی، خبرهای متناقض پیش از جمع بندی در سطح عمومی منتشر می‌شود. از سوی دیگر، با توجه به عدم تخصیص دلار ۱۲۲۶ تومانی به مسافران و نیز بخش عمده کالاهای وارداتی (که موجب کاهش تقاضای ارز با نرخ رسمی می‌شود) فلسفه افزایش محدود قیمت ارز مرجع (که به احتمال زیاد منجر به حفظ نظام دو نرخی خواهد شد) کماکان مبهم است. از این منظر، لازم است تا تصمیمات آتی در بازار ارز با عنایت به حساسیت موضوع و تاثیر شدید نوسالات ارزی بر اقتصاد کشور در چارچوب بسیار منسجم‌تری اتخاذ و به موقع به اجرا گذارده شود.
ارسال نظر