«مخابرات» می‌توانست شفاف‌تر عرضه شود
گروه بورس: معصومه طاهرخانی- «هنوز خبری از صورت‌های مالی مخابرات نداریم»، «واقعیت این است که در عرضه‌های دولتی حمایت پنهانی وجود دارد»،

«ما ادعا داریم سهمی که بدون اطلاعات معامله می‌شود، ریسک زیادی دارد»، «حجم زیاد اطلاعات برای بازار مفید نیست» همه باید بدانند که اطلاعات حرف اول را در این بازار می‌زند»، «سازمان منفعت مادی از ورود شرکت‌ها نمی‌برد»... اینها بخشی از گفته‌های دکتر «سیدعلی حسینی»، معاون سازمان بورس است که در گفت‌و‌گوی اختصاصی با «دنیای اقتصاد» مطرح کرده است. یکی از مهم‌ترین خبرهایی که وی در این گفت‌و‌گو به آن اشاره کرده، انتشار اطلاعات تمام نمادهای متوقف بازار است. وی معتقد است: «با انجام این کار می‌خواهیم بازار را به سمت شفافیت هر چه بیشتر ببریم.» ادامه این گفت‌و‌گو را با هم می‌خوانیم:
آقای دکتر به عنوان اولین سوال روند انتشار اطلاعات شرکت‌های بورسی را چه طور می‌بینید؟ به طور مشخص بحث روی نحوه اطلاع‌رسانی سهام «مخابرات» است.
روند انتشار اطلاعات طی سال‌های اخیر، روند رو به رشدی بوده است. سازمان همواره تلاش کرده اطلاعات قابل اتکایی را به بازار منعکس کند. لازم به ذکر است که سازمان بورس نمی‌تواند خود را معاف از بررسی اطلاعات دریافتی کند. وقتی که ما اطلاعات شرکت‌ها را دریافت می‌کنیم، موظف به بررسی هستیم حتی در مورد اطلاعات اختیاری که شرکت‌ها علاقمندند از طریق سازمان منتشر و به بازار اطلاع‌رسانی شود، نیز این حساسیت وجود دارد. به نظر ما سهمی که بدون اطلاعات معامله می‌شود، ریسک زیادی دارد. از طرفی بخش زیادی از اعتبار بورس‌ها، چه در کشور و چه در دنیا به دلیل شفافیت اطلاعات است.
آیا این ادعا در مورد مخابرات هم موضوعیت پیدا می‌کند؟ واقعا در مورد عرضه سهام این شرکت شفافیت بر نقدینگی ارجحیت داشت؟
سوال سختی است. سازمان همه اطلاعاتی را که شرکت تاکنون ارائه کرده، به بازار منعکس کرده است.
ببینید آقای دکتر هنوز در سایت بورس EPS مخابرات ثبت نشده و سهامدار نمی‌داند که مخابرات را با چه P/E می‌خرد؟ آیا شما با این صحبت که عرضه مخابرات ناقض ماده ۴۵ قانون بازار است، موافقید؟
البته EPS حسابرسی نشده مخابرات در قالب اطلاعیه اداره نظارت بر ناشران به بازار منعکس شده است. ما هم روی نحوه اطلاع‌رسانی مخابرات نقطه نظراتی داریم و روزی هم که گزارش «مطابقت عرضه مخابرات با قانون بورس» در روزنامه دنیای اقتصاد درج شد، بحث‌هایی را با همکاران خود در سازمان پیرامون آن داشتیم. البته نباید این طور بحث را مطرح کنیم که مخابرات ماده 45 را نقض کرده یا می‌کند، بلکه بهتر است تاکید کنیم بورس باید قبل از عرضه هر سهم رعایت ضوابط افشای اطلاعات توسط شرکت را طبق دستورالعمل اجرایی ماده 45 قانون کنترل کرده و از این بابت اطمینان حاصل کند.
ولی من هنوز جواب سوال اولی را نگرفته‌ام. آیا مخابرات شرط تقدم شفافیت را بر نقد شوندگی دارد؟
ببینید، در‌حال‌حاضر اطلاعات زیادی در مورد مخابرات در بازار وجود دارد. صورت‌های مالی شرکت‌های تابعه آن به خصوص ارتباطات سیار را هم به بازار منعکس کرده‌ایم.
در مورد صورت‌های مالی حسابرسی‌شده اصلی و تلفیقی سال ۸۶ شرکت هم پیگیر هستیم و به دنبال این هستیم که هرچه زودتر این اطلاعات را برای بازار منتشر کنیم. ولی هنوز این صورت‌های مالی را در اختیار نداریم. اگر مخابرات صورت‌های مالی سالانه حسابرسی‌شده سال ۸۶ خود و گروه را به‌صورت تلفیقی به بازار ارائه کند، قطعا شفافیت این شرکت بسیار بیشتر خواهد شد.
آیا خبری از چگونگی روند بررسی صورت‌های تلفیقی مخابرات دارید؟
تا آنجا که من اطلاع دارم هنوز مخابرات صورت‌های مالی تلفیقی نهایی خود را به سازمان حسابرسی ارائه نکرده است.
آیا شما عرضه مخابرات با این شرایط را تایید می‌کنید؟
به هر حال سهام این شرکت در بورس تهران عرضه شده و هم‌اکنون معاملات آن در جریان است.
اجازه بدهید کمی دقیق‌تر در مورد مخابرات صحبت کنیم. از 19مردادماه تاکنون، بازار هر روز شاهد صف‌های میلیونی خرید و فروش برای سهام این شرکت است. به نظر شما آیا این رفتار معامله‌گران که در بسیاری از موارد احساسی است، ناشی از کمبود اطلاعات نیست؟
بله، من این حرف را قبول دارم که در مورد این سهم با توجه به اندازه شرکت و اهمیت آن برای بورس و سهامداران بهتر است اطلاع‌رسانی بیشتر و سریع‌تری صورت پذیرد.
حال که فرصت ورود شرکت‌های بزرگ به بورس به دست آمده، چه قدر این فرصت به نفع سهامدار و چه قدر به نفع سازمان است؟
واقعیت این است که سازمان از ورود این شرکت‌ها قصد انتفاع مادی برای خود ندارد. تا زمانی که در کشورمان «فولاد مبارکه»‌ها را عرضه نکنیم، قطعا سوالات و مشکلات مرتبط با این قبیل عرضه‌های بزرگ و شرکت‌های بزرگ حل نخواهد شد. عرضه این شرکت‌ها در کشور ما متناسب با شرایط موجود و با تاکید بر رعایت شفافیت و حفظ حقوق سرمایه‌گذاران صورت می‌گیرد.
ولی نوسان قیمتی و تعدیل‌های چندگانه شرکت‌های دولتی بعد از عرضه تا حد زیادی ابهام‌برانگیز و غیرشفاف است.
این مساله به ساختار خاص شرکت‌های دولتی برمی‌گردد. درخصوص شرکت‌های بخش‌خصوصی وضع متفاوت است.
ولی بسیاری از شرکت‌های دولتی به‌رغم عرضه، هنوز دولتی باقی مانده‌اند. شاهد ماجرا هم کشتیرانی است با تمرکز 51درصد سهام در دست صندوق بازنشستگی و تامین اجتماعی در کنار 24درصد سهام عدالت و...
بله، واقعا بعضی شرکت‌ها هنوز پس از عرضه نتوانسته‌اند خود را با محیط بخش خصوصی وفق دهند، هرچند که مالکیت آنها توسط دولت واگذار شده است.
فکر می‌کنید آیا زمانی می‌رسد که اینها غیردولتی شوند؟
به نظر من تغییر در این رویکرد امکان‌پذیر است، ولی تدریجی خواهد بود. روزی از رویای بورسی شدن «مس» صحبت می‌شد، ولی بازار دید که نه‌تنها این سهم عرضه شد، بلکه بعد از عرضه سهام اولین شرکت اصل چهل‌وچهاری یعنی مس، سایر «ایمیدرویی»ها هم وارد بورس شدند.
اتفاقا شرکت‌های تابعه «ایمیدرو» که وارد بورس شدند، ساختار به مراتب بهتری هم داشتند. شما دلیل را چه می‌دانید؟
بنده از مسوولان ایمیدرو شنیده‌ام که کارهای مربوط به آماده‌سازی سهام شرکت‌های تابعه ایمیدرو از سال‌ها قبل با هدف اصلاح ساختار و ورود به بورس پیگیری شده است و نتایج فعلی حاصل تلاش و برنامه‌ریزی مناسب وزارت «صنایع» و «ایمیدرو» است. مسلم است که با صرف این مدت زمان برای آماده‌سازی، با مسائل و مشکلات کمتری رو‌به‌رو خواهیم شد. کاری که به نظر می‌رسد در مورد بعضی شرکت‌های دیگر مثل «کشتیرانی» و «مخابرات» در این حد و انداره صورت نگرفته است.
با این شرایط چه اصرار و الزامی به ورود چنین شرکت‌هایی به بورس وجود دارد؟
ما برای واگذاری شرکت‌های دولتی از طریق بورس تکلیف داریم و این مساله را یک فرصت مطلوب و مناسب برای رشد بازار سرمایه کشور می‌دانیم.
سوال روشن من این است که آیا سازمان به عنوان عالی‌ترین نهاد نظارت بر بازار، نمی‌توانست عرضه مخابرات را به جای 19 مرداد مثلا 6ماه دیگر ولی با اطلاعات شفاف‌تر انجام دهد. چه اصراری وجود دارد؟
بنده با شما موافقم که باید قبل از عرضه هر سهم حداکثر شفاف‌سازی ممکن صورت پذیرد. همچنین کارهای مربوط به آماده‌سازی و اصلاح ساختار نیز اهمیت زیادی دارد که البته متولی هم در کشور دارد. در مورد مخابرات هم قبلا عرض کردم که تمامی اطلاعات ارائه‌شده توسط شرکت قبل از عرضه به بازار منعکس شده است. آقای دکتر! سازمان عالی‌ترین نهاد نظارتی بازار است، یعنی اگر شما اجازه ندهید، سهام هیچ شرکتی نمی‌تواند واگذار شود.
واقعیت این است که در عرضه‌های دولتی سعی شده که با نظر مثبت مسوولان حداکثر اطلاعات ممکن، برای بازار فراهم شود و از طرف دیگر سهام از جذابیت لازم برای خریداران برخوردار باشد. ما هم به‌عنوان متولی بازار همواره دنبال این هستیم که سهام ارزشمند را به دست سهامدار بدهیم تا آنها هم از سرمایه‌گذاری خود منتفع بشوند.
بحث منتفع شدن سهامدار درست، ولی مگر وظیفه سازمان واگذاری سهام شرکت‌ها با شفافیت نیست؟
سازمان تاکنون از هیچ تلاشی برای ارتقای شفافیت شرکت‌ها فروگذار نکرده است. ما برای بازگشایی و توقف تمام نمادهای بازار دلیل داریم، همچنین تصمیم داریم به زودی تمام اطلاعات و دلایل مربوط به توقف نمادها را به‌صورت عمومی منتشر کنیم. پیش‌زمینه این کار را هم با اعلام رتبه شفافیت و نقدشوندگی شرکت‌ها طی دو سال گذشته مهیا کرده‌ایم.
یعنی درنظر دارید بازار را از چرایی توقف نمادها مطلع کنید؟
بله. عمده توقف نمادها، ناشی از ضعف شرکت‌ها در اطلاع‌رسانی است. با انجام این‌کار می‌خواهیم بازار را به سمت شفافیت بیشتر ببریم. البته این کار هم برای ما خوب است و هم برای ما بار تعهدی دارد، زیرا باید سطح پاسخگویی خود را بالا ببریم. در تمام دنیا افزایش کیفیت افشا به تقاضای عمومی برمی‌گردد، هر چه مشارکت‌کنندگان بازار اطلاعات بیشتر و با کیفیت‌تری را مطالبه کنند، مدیران ناچارند اطلاعات بیشتر و قابل اتکاتری را به بازار ارائه کنند. البته در این میان نقش مقام ناظر و بورس نیز انکارناپذیر است.
آقای دکتر مطمئن باشید که انجام این کار کمک زیادی به شفافیت بازار می‌کند. اما نکته‌ای هم در مورد نحوه انتشار اطلاعات شرکت‌های بورسی وجود دارد. در زمان سازمان کارگزاران سابق، شرکت‌ها ماهانه اطلاعات خود را به بازار می‌دادند، در حالی که حال یا زمان‌های سه ماهه جای آن را گرفته که آن هم با تاخیر حداقل یک ماهه به دست سهامدار می‌رسد. طبیعی است که این مساله شانس درز اطلاعات را خیلی زیاد می‌کند. آیا برنامه‌ای برای این مساله دارید؟
من به شخصه درگیر مساله نظارت بر نشت اطلاعات هستم. اما بعضی ادعاها در این مورد را هم قبول ندارم. فعالان بازار در بسیاری از مواقع با تحلیلی که دارند اطلاعات شرکت‌ها را قبل از اینکه توسط شرکت تهیه و منتشر شود، پیش‌بینی می‌کنند. ولی این را هم باید مورد توجه قرار داد که حجم زیاد اطلاعات، آن هم به صورت پراکنده، در بسیاری جهات برای بازار مفید نیست. از طرفی شرکت‌ها هم برای جمع‌آوری اطلاعات و انتشار آن به صورت ماهانه با دشواری روبه‌رو هستند و ما نباید بدون توجه به منفعت و هزینه تهیه اطلاعات، الزامات جدیدی وضع کنیم یا کیفیت اطلاعات را قربانی سرعت انتشار کنیم.
ولی بسیاری از شرکت‌ها از «ایمیدرویی»‌ها و «نفتی»‌ها اطلاعات روزانه، هفتگی و ماهانه خود را به مدیران ارشد ارائه می‌کنند.
بله، ولی این اطلاعات خام و بررسی نشده است. باور کنید همین حجم اطلاعاتی که در مورد شرکت‌های اصل چهل و چهارمی و دیگر شرکت‌ها در قالب فرمت‌های سازمان می‌بینید با پیگیری‌های فراوان سازمان به دست می‌آید، ولی سازمان به دلیل اهمیت اطلاع‌رسانی و نقش اطلاعات در بازار بر دریافت و انتشار عمومی آن تاکید خاصی دارد. به نظر من شرکتی که نتواند برای بورس اطلاعات تهیه کند، بورسی نیست.
بهتر نیست به جای این جمله، بگوییم مدیر شرکت بورسی که نمی‌تواند اطلاعات به بورس بدهد، یک مدیر بورسی نیست؟
به نظر من بهتر است ما، شما و همچنین سایر مشارکت‌کنندگان بازار تلاش کنیم تا مدیران شرکت‌های بورسی روز به روز نسبت به سهامداران و حقوق آنها ازجمله داشتن اطلاعات کافی برای تصمیم‌گیری، احساس مسوولیت بیشتری کنند و رفتار مسوولانه‌تری از خود نشان دهند.
آیا مطلب دیگری هست؟
بنده به نوبه خودم از تلاش‌های جنابعالی و همکارانتان برای آگاهی بخشی هر چه بیشتر به سهامداران و سرمایه‌گذاران و توجه ویژه‌ای که به بحث اطلاع‌رسانی و شفافیت دارید تشکر و قدردانی می‌کنم.

شفاف‌سازی در افطاری
گروه بورس- علیرضا کدیور : پس از صرف افطار در سازمان بورس در آخرین روزهای ماه مبارک رمضان، دکتر سیدعلی حسینی، عضو هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار و معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران با وجود خستگی ناشی از کار روزانه، در ساعت پایانی روز به گرمی پذیرای دنیای‌اقتصاد برای انجام یک مصاحبه شد.مصاحبه‌ای که هر چند محور اصلی آن حول شرکت مخابرات و نحوه عرضه آن بود، اما پاسخگویی گرم دکتر حسینی به سوالات باعث شد، پرسش‌هایی در خصوص عرضه کشتیرانی و توقف نماد فولاد مبارکه نیز مطرح شود. دکتر حسینی در این مصاحبه عنوان کرد که شرکت مخابرات می‌توانست با شفافیت بیشتری عرضه شود، هر چند وی عرضه شرکت‌های دولتی را یک ضرورت تغییرناپذیر می‌داند.وی معتقد است تقاضای عمومی برای اطلاعات به موقع و قابل اتکا باعث تعهد بیشتر مدیران شرکت‌های بورسی به ارسال اطلاعات می‌شود. دکتر حسینی همچنین دلیل توقف نماد مبارکه را قرار دادن چندمیلیون سهم از سوی یک فعال حقوقی و ترغیب فروش سهام در صف توسط این فعال می‌داند. وضعیتی که وی تصدیق می‌کند در خصوص برخی سهام دیگر از جمله مخابرات نیز به نوعی دیگر تکرار شده اما نماد آنها تاکنون متوقف نشده است.به هر روی برای دکتر حسینی و کلیه همکاران وی در اداره «ناشران» با وجود حساسیت و سختی مسوولیت، آرزوی موفقیت داریم.