شروین شهریاری

برخی به درستی اقتصاد امروز جهان را به تار عنکبوتی تشبیه می‌کنند که کشش هر تار در یک سوی آن، کل شبکه درهم‌تنیده را به تکان وامی‌دارد. از این منظر، سرمایه‌گذاران به ویژه در بازارهای سهام برای تصمیم‌گیری صحیح باید تحولات اقتصادی جهانی را به دقت رصد کنند. این روزها، مهم‌ترین مساله اقتصاد جهانی، بحران حوزه یورو است؛ جایی که اجتماع ۱۷ کشور با دیدگاه‌های متفاوت، حل مشکل کشورهای بدهکار و آرامش بخشیدن به سیستم مالی را دشوار کرده است. بسیاری از ناظران بر این باورند که راه‌حل نهایی برای این اتحادیه استفاده از قدرت بانک مرکزی (بخوانید چاپ پول) برای خرید اوراق قرضه کشورها است. اما برخی از کشورها به ویژه آلمان مخالف این امر بوده و معتقدند این اقدام علاوه بر تورم‌زا بودن، به منزله پاداشی برای کشورهای سهل‌انگار است. باوجود این اختلافات، هفته گذشته بانک مرکزی اروپا در تصمیمی جالب توجه، اقدام به باز کردن خط اعتباری سه ساله با نرخ بهره یک درصد برای بانک‌های اروپایی کرد. در فرآیند مزبور ۴۸۹ میلیارد یورو (۶۴۵ میلیارد دلار) توسط بانک‌های اروپایی در قالب این وام ارزان مورد استفاده قرار گرفت. نکته جالب این است که برخی بانک‌های ایتالیایی (که ۱۱۶ میلیارد یورو از این خط اعتباری را استفاده کرده‌اند) برای وثیقه وام از اوراق قرضه دولت ایتالیا استفاده کردند؛ اقدامی که در عمل به نحو غیرمستقیم کمک به کشورهای بدهکار است، زیرا بانک‌ها می‌توانند با این پول ارزان، اوراق قرضه کشور خود را بخرند!جالب است بدانید که بانک مرکزی اروپا دو ماه دیگر؛ یعنی در روز آخر فوریه باز هم این خط اعتباری را برای استفاده بانک‌ها باز می‌کند. اقدام اخیر، اندازه ترازنامه بانک مرکزی اروپا را برای استفاده بانکها از ۵/۲ تریلیون یورو فعلی به بیش از سه تریلیون یورو افزایش می‌دهد؛ حرکتی که به معنای پمپاژ بیشتر نقدینگی ارزان با فشار زیاد به درون اقتصاد اروپا است؛ پیام این عمل برای سرمایه‌گذاران و نیز فعالان بورس تهران این است که داروی تکراری پول ارزان باز هم برای اقتصاد بیمار جهانی تجویز شده است؛ بنابراین شاید بتوان گفت وقوع بحران بزرگ (که می‌تواند قیمت کل دارایی‌ها در جهان را با شوک سقوط مواجه کند) بار دیگر به لطف قدرت «فعلا» نامحدود بانک‌های مرکزی به تعویق افتاده است.