مسیر پیشروی بازار سهام باچه احتمالاتی روبهرو است؟
دو راهی فرصت و تهدید در بورس
مثلث تاثیرگذار
از این جهت میتوان گفت افت ناچیز بازار سهام در هفته گذشته با حمایتهایی همراه شد که فشار فروش اینبار از دفعات قبل کمتر بوده و بهنظر میرسد تا حدودی با کمک نهادهای مختلف این فشار فروش بازار خنثی شد، اما باید این نکته رادرنظر گرفت که هرچند نماگر اصلی بورس طی هفته گذشته تنها حدود ۰۵/ ۰درصد کاهش داشت اما به هر حال تاثیر عوامل یادشده ریسکهایی وجود دارد که بهنظر میرسد بازار سرمایه آن رادرنظر گرفته و در محاسبات خود لحاظ خواهد کرد، چراکه ریسک سیاسی در بازار ما همواره منجر به تحولات ارزی شده اما در وزنکشی بین عوامل موثر، علاوهبر اینکه در یکسو فشارهای سیاسی ترس بازار را بیشتر میکند، در سوی دیگر تحولات ارزی قرار دارند که ریسک معاملات را افزایش میدهند. البته در این میان این نکته را باید درنظر گرفت که در کوتاهمدت ریسکها و اتفاقات سیاسی اقتصادی هستند که اثرات قویتر و منفیتری در بازار سهام دارند.
تحولات ارزی و بودجه
وقتی از تحولات ارزی بهعنوان یکی از مولفههای مهم و تاثیرگذار در بازار نام برده میشود، بهطور کلی این نکته مهم یادآوری میشود که همواره نرخ ارز و افزایش آن موجب تقویت بازارهای کالایی و سهام میشود، چراکه روند معاملات در گذشته نیز نشان میدهد که در بزنگاههای حساس همیشه این نرخ ارز بوده که کنترل بازار را بهدست گرفتهاست. در سوی دیگر زمزمههای تحولات مختلف بودجه۱۴۰۲ به گوش میرسد و بهنظر میرسد مهمترین عاملی که چشم بازار به آن بوده، بحث نرخ خوراک باشد که گویا در همان نرخ قبلی باقیمانده است. البته نباید از این نکته غافل شد که در بودجه رویدادهای مهم دیگری نظیر عوارض و مالیاتها نیز وجود دارند که هرگونه تصمیمگیری درخصوص آنها بر روند معاملات بورس تهران تاثیرگذار خواهد بود. موارد دیگری همچون نرخ برق و همچنین نرخ تسعیر ارز، نرخ فروش نفت، بودجهعمرانی و... میتوانند در بازار موثر باشند.
تحولات سیاسی اقتصادی
از طرفی دیگر، آمارهای بخش مسکن آمریکا در حالی منتشر شد که مجوزهای ساختمانی ۱/ ۱۰درصد از سطوح اکتبر ۲۰۲۱ کاهش یافت؛ این در حالی است که این آمارها نشان میدهد که افزایش نرخ بهره چه تاثیری بر فعالیتهای اقتصادی داشته است و سرمایهگذاران بینالمللی نیز نگران این موضوع هستند که آمار منتشرشده نشانگر احتمال افزایش رکود در بازارهای مالی باشد. «دادههای یکماهه نمیتواند ما را متقاعد کند»؛ این را نیل کاشکاری، عضو فدرالرزرو در بررسی تورم ایالاتمتحده گفته است. بر اساس بررسیهای صورتگرفته بهنظر میرسد بهرغم اینکه دادههای CPI و PPI نشان میدهد که تورم آمریکا در حال کاهش است، مقاومت و بهکارگیری سیاستهای انقباضی تا زمانیکه این اطمینان حاصل شود که افزایش تورم متوقفشده، ادامه خواهد داشت، اما بهطور کلی آمار تورم مسیر نرخ را تعیین کرده و بر این اساس اگر پیشبینیها مبنیبر کاهش تورم در سال۲۰۲۳ درست باشد، احتمال میرود که در سال۲۰۲۳ افزایش نرخها متوقف شود، از اینرو با توجه به اینکه هدف فدرالرزرو این است که تورم را تحتکنترل نگه دارد، رکود در بازارهای مالی حتما اتفاق خواهد افتاد، بهطوریکه بهنظر میرسد حتی اگر نرخ بهره ثابت بماند، خطر رکود اقتصادی در بازارهای مالی بهویژه بازارهای کامودیتی افزایش مییابد ، ضمن اینکه «نفت» بهعنوان یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار بر بازارهای مالی طی معاملات روز گذشته نوسانهای محدودی داشت و تا لحظه نگارش این گزارش نرخ نفتبرنت در سطح قیمتی ۸۷ دلار در هر بشکه قرار گرفت. درحالیکه گفته میشود تداوم روند نزولی موجودی در نفت، محرک قیمت بلندمدت و در سال۲۰۲۳ است، لکن در کوتاهمدت بازار تابع اخبار مثبت و منفی خواهد بود. از طرفی بازار فلزاتپایه نیز روندی متعادل داشت، بهطوریکه قیمت هرتن مس و آلومینیوم به ترتیب قیمت ۸۰۷۰ دلار و ۲۳۹۰دلار را بهثبت رساندند.
بورس میزبان کدال
اما فارغ از اعداد و ارقام یادشده بهطور کلی بهنظر میرسد که هر عاملی که بتواند قیمت نفت و کالاهای پایه را با نوسانهای افزایشی چشمگیری همراه کند، با درپی داشتن رکود بالا، اثر منفی بر بورس تهران خواهد داشت. گزارشهای ماهانه آبان ماه نیز بهعنوان عامل تاثیرگذار دیگر بر ادامه مسیر معاملات بازار بهنظر میرسد چراغسبز بازار به تحولات ارزی باشد که میتواند ارزندگی بازار را مستحکمتر کند؛ این در حالی است که تعدادی از فعالان حاضر در بازار امیدی به این گزارشها ندارند اما برآیند بررسیهای صورتگرفته نشان میدهد که اغلب سرمایهگذاران این گزارشها را در فضای ابهامی کنونی مولفهای میدانند که اتفاقا کمک شایانی به بازار خواهد کرد، چراکه گزارشهای ماهانه احتمالا میتوانند در شرایط کنونی به حفظ قیمتها در برخی از سطوح قیمتی که فضای تردید را برای برخی سهامداران بهوجود آوردهاند، رقم بزنند و آنها را از ارزندگی قیمت مطمئن سازند. از طرفی همزمان با انتشار گزارشهای ماهانه همواره این چشمانداز روشن سودآوری و سودسازی شرکتهاست که تقویتشده و در فضایی که بازار کمی از ریسک فاصله بگیرد و بهدنبال برگشت باشد، تحولات گزارشهای ماهانه ابزار خوبی برای تحلیلگران در بازار سرمایه خواهد بود، اما بهطور کلی برآیند معاملات در هفته گذشته نشان میدهد که جریان پول به بازار خوشبین است و این موضوع میتواند نشاندهنده این باشد که بهتدریج با تکمیل فرآیند اصلاح زمانی و قیمتی و البته حجم معاملات احتمالا بازار برای یک موج دیگر آماده خواهد شد.