معاون اول رئیس‌جمهور در کنگره بین‌المللی تخصصی علوم زمین:
۳۰۰ دشت با خطر فرونشست مواجهند
گروه صنعت و معدن - برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی موجب شده‌است تا پس از دریاچه ارومیه این بار کلان شهرهای کشور از جمله تهران با معضل فرونشست زمین مواجه شوند، به‌طوری‌که معاون اول رئیس‌جمهور در نخستین کنگره بین‌المللی تخصصی علوم زمین از خطر فرونشست ۳۰۰ دشت خبر داد. براساس آماری که چندی پیش از سوی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی اعلام شد، زمین دشت تهران هر سه سال به اندازه یک متر فرونشست می‌کند و براساس بررسی‌های انجام شده، تا سال ۲۰۱۰میلادی میزان فرونشست زمین در دشت تهران ۱۷سانتی‌متر در سال بوده که این رقم در حال حاضر با افزایش بیش از دو برابری به ۳۶سانتی‌متر در سال رسیده است. آمار اعلام شده در حالی است که بالاترین نرخ فرونشست زمین در دنیا مربوط به مکزیکوسیتی با ۳۲سانتی‌متر در سال بوده و با این شرایط می‌توان گفت پس از دریاچه ارومیه حال با معضل جدید فرونشست زمین مواجه هستیم و پیش از بحرانی شدن مشکل باید چاره‌ای اندیشید. پیش از این نیز سازمان زمین‌شناسی برای عبور از این چالش دست به دامن ریاست‌جمهوری شده بود تا شاید با اولویت قرار دادن این مشکل پیش از فاجعه بتوان برای آن راهکاری در نظر گرفت. نخستین کنگره بین‌المللی تخصصی علوم زمین با حضور کارشناسان سازمان‌های زمین شناسی برخی از کشورهای اروپایی، آسیایی و آفریقایی برگزار شد و معاون اول رئیس‌جمهوردراین کنگره برداشت بی‌رویه آب از منابع زیرزمینی را دلیل عمده به وجود آمدن این چالش دانست و گفت: برداشت بی رویه موجب شده تا ۳۰۰ دشت کشور با خطر فرونشست مواجه شوند.اسحاق جهانگیری با بیان اینکه از ۴۳نوع مخاطره در جهان ۳۲ مورد آن در ایران رخ داده است، گفت: ایران جزو کشورهای حادثه خیز جهان محسوب می‌شود و هر ساله بخشی از درآمد ناخالص ملی کشور صرف جبران این خسارت‌ها می‌شود.
به گفته جهانگیری، امروزه کاهش منابع آب زیرزمینی، خشکی تالاب ها، تولید گرد و غبار و ایجاد مشکل جدی در کلان شهرها، افزایش نرخ فرونشست و خطر فروچاله‌ها و نگرانی جدی از بین رفتن آبخوان‌های کشور، خشکسالی و بیابان زایی، افزایش سیلاب‌ها و بارش‌های جوی غیرمتعارف به‌طور محسوس در کشور مشاهده می‌شود و تنوع مخاطرات زمین شناختی موجب شده کشور ایران به عنوان یکی از کشورهای حادثه خیز جهان محسوب شود.
وی با اشاره به اهمیت ویژه ذخایر معدنی در دریاها به ویژه منطقه جنوب گفت: طبق قوانین بین‌المللی هر کشوری زودتر ذخایر این منطقه را کشف کند، این ذخایر متعلق به آن کشور می‌شود و به همین دلیل برخی کشورها در این منطقه اقدام به ایجاد پایگاه کرده‌اند و ما نیز باید به تدریج به سمت آب‌های بین‌المللی برویم.جهانگیری با اشاره به اینکه در دنیا ایران را به عنوان بهشت زمین شناسی جهان می‌شناسند، گفت: توسعه بخش معدن در صورت توجه همزمان به سه حوزه اقتصادی، محیطی و اجتماعی بیشتر می‌شود. وی با بیان اینکه خاورمیانه چهار درصد خاک دنیا و ۶۰درصد ذخایر قطعی نفت دنیا (۷۵۴میلیارد بشکه) را در اختیار دارد، گفت: سهم ایران از کل منابع طبیعی (فسیلی و غیرفسیلی) تولیدی در جهان ۳/۲ درصد بوده و رتبه ایران از این نظر در جهان دهم است، از این میزان ۲/۸۶ درصد به سوخت‌های فسیلی اختصاص دارد و ۸/۱۳ درصد نیز مربوط به منابع غیرفسیلی است. جهانگیری با مناسب خواندن جایگاه زمین‌شناسی ایران افزود: ایران یک درصد مساحت جهان را دارد و در عین حال سهم کشورمان از ذخایر کشف شده مواد معدنی و نفت و گاز در دنیا به هفت درصد می‌رسد، همچنین تولید بیش از ۶۴ نوع ماده معدنی، ایران را در رده ۱۵ کشور برتر معدن خیز دنیا قرار داده است که در این خصوص می‌توان به رتبه ۱۴ ایران در تولید مس، رتبه ۹ در تولید آهن، رتبه ۱۵ در تولید سرب و روی و رتبه‌های ۶و۲ در تولید باریت و گچ اشاره کرد. معاون اول رئیس‌جمهور همچنین ۳۰درصد از ارزش اسمی بورس متعلق به بخش معدن و نزدیک به یک درصد از تولید ناخالص داخلی کشور به بدون احتساب صنایع معدنی به بخش معدن تعلق دارد.معاون اول رئیس‌جمهور همچنین به این نکته اشاره کرد که به معادن سرب و روی انگوران، مهدی‌آباد، چادرملو، گل‌گهر، بافق و از معادن مس می‌توان به مس سرچشمه، مس سنگون، طلای زرشوران، طلای ساریگونی، پتاس و املاح تبخیری در رده کلاس جهانی قرار دارند.وی با بیان اینکه شرکت‌های معدنی در ایران دارای بالاترین و باثبات ترین حاشیه سود در بین ۱۰۰ شرکت برتر هستند، گفت: حدود ۳۰ درصد صادرات غیر‌نفتی متعلق به بخش معدن است.به گفته جهانگیری، با استفاده از فن‌آوری‌های روز باید معادن متروکه و کم عیار کشور را دوباره فعال کنیم که البته در این زمینه ضعیف هستیم.
تولید ۶۴ نوع ماده‌ای معدنی در کشور
وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در این کنگره از سهم یک درصدی بخش معدن در تولید ناخالص داخلی خبر داد و گفت: با احتساب صنایع معدنی، سهم معدن و صنایع معدنی از تولید ناخالص داخلی بالغ بر پنج درصد می‌شود. محمدرضا نعمت‌زاده با اشاره به فعالیت ۵۴۰۰ معدن در کشور، گفت: هم‌اکنون ۶۵ نوع ماده معدنی در کشور تولید می‌شود و ۷۴ درصد از معادن کشور را مصالح ساختمانی و سنگ‌های تزئینی تشکیل می‌دهند؛ ضمن اینکه ۲۰درصد معادن غیرفلزی و شش درصد مابقی فلزی هستند به همین دلیل این وزارتخانه به‌طور جدی اکتشافات معادن فلزی را در دستور کار خود قرار داده است.وی با بیان اینکه ۷۱ درصد از ذخایر قطعی اکتشاف شده در کشور مربوط به ذخایر مصالح ساختمانی و سنگ‌های تزیئنی می‌شود، گفت: ۱۹درصد از مابقی ذخایر مربوط به معادن غیرفلزی و ۱۰درصد نیز فلزی است. وی با اشاره به اینکه معادن فلزی سهم بالایی در تولید مواد معدنی ایران دارند، اما از نظر پشتوانه ضعیف بوده و کار اکتشافی روی آنها ضرورت بیشتری دارد، گفت: اولویت وزارت صنعت، معدن و تجارت تکمیل زنجیره ارزش در حوزه معدن از طریق ایجاد واحدهای فرآوری است. نعمت‌زاده اظهار کرد: تا پایان دی ماه امسال از مجموع ۲۷۸ شرکت بورسی ۸۲ شرکت در حوزه معدن کاری فعالیت داشتند و یک سوم درآمد بورس نیز متعلق به این شرکت‌ها بوده است.
رشد ۱۰۷ درصدی بودجه زمین شناسی
رئیس کمیته معدن مجلس نیز در این مراسم از افزایش ۱۰۷ درصدی بودجه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور در سال آینده خبر داد. داریوش اسماعیلی با اشاره به اینکه کل بودجه سازمان زمین شناسی در سال جاری حدود ۴۲ میلیارد تومان بود که برای بودجه سال آینده به ۸۸ میلیارد تومان افزایش یافته است، گفت: دولت ابتدا بودجه این سازمان را ۲۳ درصد افزایش داد که در لایحه پیشنهادی مجلس نیز ۷۵ درصد دیگر بودجه این سازمان را بالا برد.
ارسال نظر