آغاز حرکت بزرگ!

همایون دارابی

گروه بورس - سرانجام پس از چند سال اجرای قانون اعمال حجم مبنا، ۲۷نماد معاملاتی امروز (یکشنبه) بدون اعمال محدودیت‌های حجم مبنا دادوستد خواهند شد. در پایان بازار دیروز، ناظر معاملات در راستای اجرای تصمیم هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق‌بهادار جهت اجرای ضوابط رفع گره‌های معاملاتی اساسی، ۲۷شرکت را که از امروز (یکشنبه) محدودیت حجم مبنا در مورد آنها اعمال نخواهد شد و قیمت پایانی سهام آنها با محدودیت ۲درصدی معادل قیمت میانگین دادوستد روزانه آنها تعیین خواهد شد، به اطلاع بازار رساند. اما در میان نمادهای دارای صف خرید و فروش، کفه صف‌های خرید سنگین‌تر بود، حال آنکه کارشناسان بازار در انتظار اسامی بیشتری از شرکت‌های دارای صف فروش بودند، به ویژه آنکه دو شرکت فولاد مبارکه و فولاد خوزستان می‌توانستند با عرضه‌های دولتی و بدون نیاز به رشد قیمت ناگهانی به تعادل برسند. صف‌های خرید ۴نماد فولاد خوزستان، مبارکه، ساختمان و چادرملو همچنین نقش موثری در جلب سرمایه‌گذاران به بازار داشته و با توجه به اینکه با حذف حجم مبنا عرضه اندک روزانه فعلی نیز در چند روز آینده صورت نخواهد گرفت، فشار مضاعفی را بر این نمادها در پایان دوره حذف حجم مبنا که مقارن با آغاز ماه مبارک رمضان و رکود سنتی این ماه است به وجود خواهد آورد. صرف‌نظر از تقدم یا تاخر صف‌های خرید یا فروش، بازار با توجه به اجرای تصمیم رفع گره‌های معاملاتی به ویژه شاهد ورود دوباره شماری از سهام شرکت‌ها سرمایه‌گذاری از جمله سرمایه‌گذاری‌های غدیر، بوعلی، صنعت و معدن، آتیه دماوند و مسکن و همچنین نمادهای سیمانی از جمله اردبیل و تهران به جریان طبیعی دادوستد خواهد بود، هر چند که شمار قابل‌ملاحظه‌ای از شرکت‌های سیمانی دیگر نیز به زودی شاهد شمول این ضوابط خواهند شد. در مجموع بازار پس از سال‌ها اینک شاهد کنار گذاشتن (هر چند موقت و کوتاه مدت) این عجیب‌ترین قانون دادوستد سهام در بورس‌های جهان است. شایان ذکر است که حجم مبنا تنها در بورس تهران وجود دارد و تشریح آن برای سرمایه‌گذاران خارجی یکی از سخت‌ترین بخش‌های جلب سرمایه‌گذاران ایرانی مقیم خارج و سرمایه‌گذاران خارجی است.

در بازار چه خبر بود؟

معاملات دیروز بورس اوراق بهادار تحت تاثیر انتظار معامله‌گران برای اعلام اسامی شرکت‌هایی که حجم مبنای آنها حذف شده و از روزهای آتی بدون نیاز به عرضه سهام، فرصت رشد قیمتی را به دست می‌آورند، بود. با توجه به حذف حجم مبنا، انتظار کاهش دوچندان عرضه سهام شرکت‌های دارای صف خرید و بدون اعمال حجم مبنا وجود دارد. از سوی دیگر معاملات تحث تاثیر ۲ اتفاق افت بهای جهانی فلزات رنگین و تصمیم دولت برای دریافت مالیات از صادرات محصولات پتروشیمی و نفتی بود. افت بهای جهانی فلزات رنگین به ویژه فلزات روی، سرب و آلومینیوم نمادهای وابسته به این فلزات را به صف فروش فرو برد، به گونه‌ای که ۳ جایگاه نخست صف‌های فروش را تولیدکنندگان فلز روی شامل باما، کالسیمین و توسعه معادن روی به خود اختصاص دادند. از سوی دیگر به رغم عدم افت قابل توجه فلز مس، نماد ملی مس دیروز با عرضه‌های سنگین مواجه شد، اما این عرضه‌ها نتوانست صف خرید نماد ملی مس را از میان بردارد. در حال حاضر با توجه به مشخص شدن ترکیب خریداران سهام ملی مس در روز چهارشنبه گذشته (زمانی که این نماد توانست بر عرضه‌های سنگین غلبه کند)، این نماد بیش از هر زمان دیگر به اقبال سهامداران حقیقی اتکا دارد. در روز چهارشنبه از ۶/۴میلیون سهم عرضه شده ملی مس در بازار ۱۴/۱میلیون سهم توسط سرمایه‌گذاران حقوقی (۷/۲۴درصد سهام) و مابقی توسط سرمایه‌گذاران حقیقی خریداری شد و این امر در شرایطی اتفاق افتاد که ۳/۹۱درصد سهام عرضه شده را معامله‌گران حقوقی به فروش رسانده بودند. با توجه به این شرایط انتظار می‌رود نماد ملی مس بیش از عرضه‌های عمده ۲۰درصدی با تعادل عرضه و تقاضا مواجه شود.

در بازار دیروز اعلام لغو معافیت مالیاتی صادرات محصولات پتروشیمی و نفتی سبب عرضه سنگین سهام شرکت‌های پتروشیمی اراک، اصفهان و خارک شد. اعلام تصمیم دولت و شمول سوال بر انگیز آن در مورد عملکرد سال‌های ۸۴ و ۸۵ شرکت‌ها اینک توجه کارشناسان بازار را به خود جلب کرده است. هر چند که امکان حذف عطف به ما سبق‌شدن این تصمیم وجود دارد، اما الزام این شرکت‌ها به پرداخت مالیات بیشتر برای صادرات سال‌های ۸۴ و ۸۵ در حالی که این شرکت‌ها از جمله پتروشیمی اصفهان تمامی سود سال‌های گذشته خود را تقسیم کرده‌اند، با شگفتی کارشناسان مواجه شده است.

با این وجود دیروز پتروشیمی اصفهان و اراک توانستند بر عرضه‌ها غلبه کنند اما پتروشیمی خارک که به دلیل سهم تقریبا ۱۰۰درصدی صادرات در فروش این شرکت با مالیات بسیار سنگینی مواجه خواهد شد (تقریبا معادل ۲۰درصد کل فروش ۳ ساله شرکت) با صف فروش پایدار مواجه شد. شرکت پتروشیمی اراک در حال حاضر شفاف‌ترین وضعیت را با اعلام ۴۰۶ ریال تاثیر کاهش این تصمیم دولت دارد اما انتظار می‌رود با توجه به تاثیرات بیشتر این تصمیم بر دیگر شرکت‌های پتروشیمی احتمالا بازار شاهد توقف نماد این شرکت‌ها برای اعلام تاثیر نهایی این تصمیم خواهد بود.

با توجه به این تحولات بازار دیروز شاهد آغاز پرتلاطم بود که در ادامه بخش عمده تب‌وتاب معامله‌گران بر بازگشایی نماد صدرا متمرکز شد. نماد صدرا که به همراه ۲ نماد قندقهستان و توسعه و عمران فارس بازگشایی شده بود، تحت تاثیر تحولات اخیر به ویژه تغییر مدیریت در صدرا و سرمایه‌گذاری بانک ملی با ۷۸درصد رشد به تابلو بازگشت تا پس از ماه‌ها نوار ممتد کاهش قیمت صدرا، این نماد روز متفاوتی را شاهد باشد. با این وجود و با توجه به عرضه‌های سنگین سهامداران خسته صدرا در روز گذشته، بازار در انتظار تحولات چند روز آینده نماد صدرا خواهد ماند. اما در گام اول افزایش صف خرید سرمایه‌گذاری بانک ملی به بیش از ۱۴میلیون سهم مهم‌ترین تاثیر بازگشایی صدرا بود.

در گروه خودرویی بازارگردانی نماد ایران‌خودرو دیروز جای خود را به صف فروش و البته خرید بیش از ۵۰۰هزار سهم از این صف فروش داد. به نظر می‌رسد اطمینان مدیران ایران‌خودرو به وضعیت مناسب این نماد با توجه به پوشش ۳۰۰ریال EPS این شرکت از محل فروش دارایی و حداقل پوشش ۲۵۰ریال در ۶ماه اول سال‌جاری این نماد سبب شد تا بازارگردانی شرکت متوقف شود، با توقف بازارگردانی ایران‌خودرو پتانسیل کاهشی این شرکت می‌تواند به سرعت تخلیه شود، امری که با بازارگردانی نامتعادل ایران‌خودرو تحقق آن ممکن بود هفته‌ها به طول بیانجامد.

در بازار دیروز مجموعا ۶/۱۴میلیارد تومان سهام در بازار دادوستد شد، شاخص نیز ۱/۶۰واحد رشد کرد و از ۱۵۹نماد مورد داد و ستد ۸۴نماد با رشد قیمت و ۵۴نماد با افت ارزش دادوستد شدند. در کنار بازگشایی نمادها، نماد سرمایه‌گذاری بهمن برای افزایش سرمایه و بانک پارسیان برای تعدیل EPS متوقف شدند.