در ماههای اخیر هوش مصنوعی و اثراتی که بر اقتصاد، بازار کار و چشماندازهای کلی اقتصاد میگذارد به کانون بحث و تبادل نظر بین اقتصاددانان بدل شده است. موسسات مشاوره، بانکها، نهادهای مرجع بینالمللی و دانشگاهها در قالبهای مختلف، اعم از گزارش و مقالات علمی و خلاصههای سیاستی، نگرش خود را به امروز و آینده هوش مصنوعی ارائه میکنند و تقریبا روزی نیست که گزارش تازهای در این زمینه منتشر نشود. بحث اقتصاددانان اما روی اثرات هوش مصنوعی بر بازارها از جمله بازار کار در نوع خود جالب توجه است. برخی که دیدگاه افراطیتری به هوش مصنوعی دارند آن را عامل نابرابری بیشتر در جهان، زمینهساز بروز شکافهای اقتصادی و اجتماعی در کشورها و عامل عقبماندگی بیشتر جوامع فقیر میدانند. اما به نظر میرسد اثرات رفاهی و سرریزهای هوش مصنوعی اثرات مثبتی نیز برای فقرا و نیروهای کار ساده داشته باشد. «باشگاه اقتصاددانان» در پرونده امروز سعی کرده است نگاهی به این موضوع بیندازد.
بسیار میشنویم که غولهای فناوری بر مبنای یکی از روندهای فناورانه، رویکرد توسعه خود را تعیین میکنند. راهبردهایی نظیر mobile first، cloud first، API first و اخیرا AI first که در سالهای گذشته باب شدهاند، از این دست اولویتگذاریها هستند. از سویی رفتار بنافکن فناوری بهویژه فناوریهای دیجیتال ثابت کرده که میتوانند سبک زندگی، پارادایمهای ذهنی و شیوه اندیشیدن، ارزشها و کنشهای فردی و اجتماعی را دستخوش تغییر کنند.
احمدرضا سازگارنژاد/ پژوهشگر سیاستگذاری فناوری و نوآوری
جوزف شومپیتر، اقتصاددان نوآوری، در اثر مشهور خود در سال ۱۹۴۲ با طرح مفهوم «تخریب خلاق» و توضیح چگونگی جایگزینی بنگاههای بزرگ و مسلط بر بازار با شرکتهای کوچک و نوآور، تحلیل اقتصادی سطح بنگاه را دگرگون کرد. بعدتر، محققان سیاستگذاری علم و فناوری ضمن برجستهسازی نقش نوآوری مبتنی بر فناوری، آن را مهمترین عامل در همپایی اقتصادی و فناورانه بنگاههای کشورهای در حال توسعه با اقتصادهای پیشرفته عنوان کردند.
پرهام پهلوان /دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران
صنعت هوش مصنوعی در دنیای تکنولوژی انقلاب ایجاد کرده است. شبکههای مالی و اقتصادی نیز در این انقلاب شریک بوده و مزایا و معایب متعددی شامل حال آنها شده است. بهعنوان مثال، مدیریت فرآیندهای مالی، آنالیز دادهها و تصمیمگیری بر پایه اطلاعات توسط مدیران مالی (CFOs) تغییرات زیادی مطابق هوش مصنوعی (AI) داشته است. در کنار مزایای بیشمار، مشکلاتی هم در این حوزه وجود دارد که باید در نظر گرفته شود. در ادامه به بعضی از اثرات هوش مصنوعی در حوزههای مالی و حسابداری میپردازیم.