روز جهانی بیابان‌زدایی - ۳۱ خرداد ۹۵

۱۷ ژوئن به‌عنوان روز جهانی بیابان‌زدایی در سراسر جهان نامگذاری شده است و این روز (روز جهانی بیابان‌زدایی) در کشورهای مختلف گرامی داشته می‌شود. پیشروی بیابان‌ها، فروسایی زمین در نواحی خشک، نیمه‌خشک و مناطق نیمه‌مرطوب را دربرمی گیرد و عوامل دخیل در پیدایش آن در وهله اول فعالیت‌های انسانی و تغییرات آب و هوا است.

این فرآیند در حقیقت به این دلیل رخ می‌دهد که اکوسیستم‌های نواحی خشک که بیش از یک سوم کره زمین را در بر می‌گیرند شدیدا در معرض استفاده بیش از حد و عدم بهره‌برداری صحیح از زمین قرار دارند. فقر، عدم ثبات سیاسی، جنگل زدایی و تخریب جنگل‌ها، چرای بیش از حد دام‌ها و روش‌های نامناسب و نادرست آبیاری همگی می‌تواند به کاهش میزان حاصلخیزی زمین بینجامد. پیشروی و توسعه بیابان‌ها زندگی بیش از ۲۵۰ میلیون نفر را در سراسر جهان مستقیما تحت تاثیر قرار داده و در عین حال زندگی قریب یک میلیون نفر را در بیش از صد کشور به مخاطره می‌اندازد، مردمی که اکثرا در فقیرترین، محروم‌ترین و ضعیف‌ترین کشورها به لحاظ مسائل سیاسی به سر می‌برند. بیابان‌زدایی به منظور تضمین حاصلخیزی دراز مدت در مناطق مسکونی نواحی مربوطه، ضروری است. هدف از انعقاد کنوانسیون بیابان‌زدایی ارتقای اقدامات موثر از طریق برنامه‌های محلی مبتکرانه و نیز همکاری‌های حمایتی بین‌المللی است.

به موجب کنوانسیون بیابان‌زدایی هرگونه تلاش در جهت محافظت از زمین‌های مناطق خشک در دراز مدت انجام خواهد گرفت؛ چرا که عوامل دخیل در پیدایش این فرآیند، متعدد و در عین حال بسیار پیچیده است و پهنه گسترده‌ای را در بر می‌گیرد که مسائلی نظیر الگوهای تجارت جهانی و روش‌های ناپایدار مدیریت اراضی را در خود جای داده است. در این راستا تغییراتی بس شگرف و به معنای واقعی کلمه چه در سطح محلی و چه در سطح بین‌المللی باید صورت پذیرد. در جهان سیزده بیابان وجود دارد و دشت کویر و دشت لوت ایران، از مهم‌ترین بیابان‌های جهان به شمار می‌روند. فعالیت‌های بیابان‌زدایی در ایران، از سال ۱۳۴۴ تاکنون حدود ۲میلیون هکتار جنگل‌های دست کاشتی است که در چهار استان کشور پراکنده است. نقش عمده این پوشش گیاهی عبارت است از: حفاظت از روستاها، شهرها و زمین‌های بایر، حفظ راه‌های ارتباطی از یورش شن‌های روان، مراقبت از تاسیسات اقتصادی، صنعتی و نظامی، کاهش آلودگی هوا، تامین علوفه و تولید چوب در حد مجاز.