ترجمه: مهرناز زاوه

63 سال پیش در چنین روزی اولین پرواز بوئینگ 80-367، نمونه اولیه سری‌های بوئینگ 707 و سی-135 انجام شد. بوئینگ 80-367 که با نام Dash-80 شناخته می‌شود، یک مدل هواپیمای آمریکایی چهار موتوره بود که بوئینگ برای نشان دادن مزایای موتور جت برای هوانوردی تجاری ساخت. مبنایی که برای طراحی تانکر کی. سی-135 و هواپیمای مسافربری 707 به کار گرفته شد. نخستین پرواز Dash-80کمتر از دو سال بعد از شروع پروژه، در سال 1954 صورت گرفت. هزینه 16 میلیون دلاری برای بوئینگ که در آن زمان هیچ مشتری متعهدی نداشت، ریسک بسیار بزرگی بود.

تکیه‌گاه عمده صفویه، قبایل چادرنشین ترک بودند که در آغاز از هفت قبیله تشکیل می‌شدند و عبارت بودند از: شاملو، روملو، استاجلو، تکه‌لو، افشار، قاجار و ذوالقدر. این قبایل بعدها به نام مشترک قزلباش خوانده شدند. قزل در زبان ترکی به معنای زرین و سرخ و باش به معنای سر است و وجه تسمیه آن به کلاه سرخی برمی‌گردد که این گروه بر سر می‌گذاشتند و آنها را متمایز می‌کرد. پراکندگی جغرافیایی قبایل ترک نشین‌نشان از وسعت نفوذ طریقت صفویه دارد. از این میان طایفه ذوالقدر ساکن دیاربکر بودند. طایفه افشار نیز از ترکستان به آذربایجان آمده بودند.

امام خمینی (ره)پس از همه‌پرسی قانون اساسی جمهوری اسلامی در اول اسفند 1358 شش فقیه عضو شورای نگهبان را در نخستین حکم خود برای نهادهای عالی نظام، منصوب کردند؛ با رای مجلس شورای اسلامی به 6 حقوقدان نخستین دوره شورای نگهبان، در 26 تیرماه 1359 رسما فعالیت خود را آغاز کرد. اعضای نخستین دور شورای نگهبان از قرار زیر بودند:

فقها:

لطف‌الله صافی‌گلپایگانی (تاریخ و محل تولد: ۱۲۹۷ - گلپایگان هنگام عضویت ۶۱ ساله بود).

احمد جنتی، تاریخ و محل تولد: ۱۳۰۵ - اصفهان هنگام عضویت ۵۳ ساله بود.

شاه اسماعیل صفوی، بنیان‌گذار حکومت صفوی 26 تیرماه سال 866 ه. ش در اردبیل به دنیا آمد. او فرزند سلطان حیدر و نواده دخترى اوزون حسن آق‌قویونلو بود. اسماعیل پس از کشته شدن پدرش، سلطان حیدر در جنگ با یعقوب بیک آق‌قویونلو و متحدش فرخ یسار شروانشاه، به همراه برادرانش در حصار استخر زندانى شد. رستم بیک آق‌قویونلو فرزندان حیدر را از زندان آزاد کرد. اسماعیل میرزا را که در آن هنگام کودکى 6 ساله بود، با اجازه مادر از اردبیل به گیلان (لاهیجان) بردند. در گیلان، میرزا على، فرمانرواى محلى ولایت دیلمان که شیعه و سید و دوستدار خاندان صفوى بود او را نگهداری کرد.

اولین شماره از مجله پانچ در 17 ژوئیه 1841 منتشر شد و از آن پس این مجله به‌عنوان نخستین مجله طنز جهان به‌صورت هفتگی در انگلستان انتشار یافت. این نشریه توانست به نوعی الگو برای دیگر مجلات طنز جهان مبدل شود. ابنزر لاندلس و هنری میهو پایه‌گذاران این مجله طنز بودند و در طول دهه‌های 1840 تا 1850 این مجله به سبب کارتون‌های طنزآمیزش در اوج محبوبیت قرار داشت. مجله در طول دهه 1940 به بیشترین تیراژ خود دست پیدا کرد؛ اما ناگهان دچار رکودی طولانی در فعالیت خود شد تا اینکه سرانجام مدیران آن در سال 1992 تصمیم به تعطیلی مجله گرفتند.

شاه اسماعیل با عزمی راسخ به رسمی کردن مذهب تشیع پرداخت و خود را مامور انجام این کار می‌دانست. صفویه پیش از آن به مدت دو قرن در کار تبلیغ تشیع بود. با این حال مشاوران و کارگزاران اسماعیل سخت از عواقب این امر بیمناک بودند. این در حالی بود که دشمنان داخلی و خارجی علیه وی صف‌آرایی کرده و به نظر می‌رسید هیچ‌کس قصد ندارد اجازه دهد تا آنچه اسماعیل در سر دارد، عملی شود. در این میان اما مبحث خواب و رویا تاثیری چشمگیر داشت. روشن است که این تغییرات مذهبی همراه با آرامش و به سهولت میسر نبود. البته بخش‌هایی از جمعیت ایران بنابر شناخت قبلی و عدم تمایل به درگیری با حکومت پذیرای مذهب جدید شدند.

نخستین پادشاهی که تهران را مورد توجه قرار داد شاه‌طهماسب صفوی (۹۳۰-۹۸۴ق) بود. او در سفرهای کوتاه خود برای زیارت در حرم عبدالعظیم (ع)، فرمان داد تا گرداگرد قصبه تهران که در سر راه او بود، بارویی با ۱۱۴ برج (به تعداد سوره‌های قرآن) بکشند. شاه عباس‌کبیر نیز در شمال تهران، چهارباغ و چنارستانی احداث کرد که بعدها دیوارهایی دور آن کشیدند و عمارت و قصر در داخل آن ساختند و به نام ارک خواندند. در اواخر این عهد، تهران گاهی مقر موقتی شاهان صفوی شد و شاه‌سلیمان کاخی در این شهر بنا نهاد.

منبع: پرونده مجله هنر و مردم، به کوشش مریم اسماعیل پور.

به نظر من تاسیس دولت صفویه (٨٨٠ خورشیدی) تاثیر بسزایی در زندگی مردم داشت. به‌خصوص در دوره شاه‌عباس صفوی (١٠٠٧-٩٦٥ خورشیدی) ثباتی در زندگی مردم ایجاد کرد. پیش از او سرقت و راهزنی زیاد بود اما شاه‌عباس توانست تغییرات مثبتی ایجاد کند، اینکه می‌گویند ٩٩٩ کاروانسرا ایجاد کرد، صد البته اغراق است، اما نشانه‌ای از رفاه و ثباتی است که او ایجاد کرده است. راه‌ها و مسیرهایی که او ایجاد کرده امنیتی به‌وجود آورد و مردم از این وضعیت استفاده کردند. در دوره او تجارت رونق پیدا کرد و مردم نیز تا حدی امنیت داشته‌اند.