نقش دوگانه فناوری اطلاعات در بانک‌ها

کارکردهای فناوری اطلاعات در سازمان‌ها طی دو دهه اخیر تفاوت‌های بسیاری پیدا کرده است. امروز دیگر IT به عنوان یک ابزار و یا تسهیل کننده سایر عملیات و فرآیندهای سازمان تلقی نمی‌شود، بلکه فناوری اطلاعات موتور محرکه همه بخش‌های سازمان است. در واقع باید گفت IT امروز در بانکها نقش دوگانه استراتژیک و عملیاتی دارد، این نقش و رویکرد مسئولیت مدیران و کارکنان این حوزه‌ها را بسیار سنگین‌تر می‌کند چون علاوه بر تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری ، در اجراء و پشتیبانیِ آنچه که تصمیم‌گیری شده نیز مسئولیت خواهند داشت.

در سازمانهای موفق امروزی استراتژی‌های IT را همراستا با راهبردهای کسب و کار بنگاه تدوین می‌کنند، یعنی در واقع فناوری اطلاعات به عنوان جزء لاینفک تمام برنامه‌های کوتاه مدت و بلندمدت بانک‌ها قلمداد می‌شود. می‌توان تصور کرد که در حالت ایده آل استراتژیهای بانک‌ها با حضور مسئولین و تصمیم‌گیران حوزه IT نوشته می‌شود و راهبردهای بخش فناوری اطلاعات نیز با حضور و مشارکت مدیریت ارشد و سایر بخش‌های بانک تدوین می‌شود. این رویکرد توسعه کسب و کار بانکداری بر محوریت IT را تضمین می‌کند. نیازهای بانک همزمان با تکنولوژی و اجزاء آن در حال تغییر است و خواسته‌های مشتریان نیز در حال افزایش است. آنچه که در معاونت فناوری اطلاعات و ارتباطات بانک تجارت دنبال می‌کنیم این است که حوزه IT پیشقدم شده و پیشرانه تغییر در بانک شود. می‌خواهیم تغییر را از همین‌جا آغاز کنیم، در فرآیندهای تصمیم سازی و تصمیم‌گیری بانک مشارکت فعال داشته باشیم و با ارائه موثر نظرات خود در طراحی مدلهای خلق محصول در بهبود وضعیت کسب و کار و تامین EPS بانک نقش واقعی داشته باشیم. موضوعی که در مسیر پیش رو برای توسعه حوزه فناوری اطلاعات بسیار مهم است افزایش توان مدیریت تغییر در حوزه IT بانک است؛ به این معنا که بتوانیم ضمن تخصیص بخش بیشتری از بودجه و امکانات و توان فکری برای تحقق اولویت اول، به گونه‌ای برنامه‌ریزی و عمل کنیم که جریان عملیات جاری بانک نیز با حداقل مشکل و اختلال ادامه یابد.

مهمترین اولویت : تحقق CoreBanking پیشرفته و متناسب با ماموریتها

امروز اولویت اصلی در حوزه فناوری اطلاعات بانک تجارت ، تجهیز بانک به سامانه‌های کاربردی مرتبط با عملیات در قالب CoreBanking یا یک سامانه بانکداری یکپارچه و مشتری‌محور است. خوشبختانه قبلاً در این حوزه مطالعات بسیار خوبی انجام شده و به انتخاب محصول نیز رسیده‌ایم. قرارداد طراحی، تهیه و بومی‌سازی محصول نیز نهایی شده است. از نگاه ما مجموعه بانک تجارت توان به سرانجام رساندن یک CoreBanking پیشرفته و متناسب با ماموریتها و نیازهای خود را در یک بازه زمانی حداکثر سه ساله دارد و انشاالله در پایان این سه سال همکاران عزیز شاهد نتایج پیاده سازی CoreBanking بانک تجارت بصورت عملیاتی خواهند بود. اولویت دوم ارتقاء و بهبود خدمات و سیستم‌های مبتنی بر IT در صف و ستاد بانک است، یعنی تا زمانی که اولویت اول محقق شود مکلف به افزایش کیفیت، سرعت و پایایی خدمات موجود هستیم. بالطبع هرچه پروژه بزرگتر باشد ریسک‌های مترتب بر آن نیز بااهمیت‌تر می‌شود و باید تمرکز لازم بر مدیریت ریسک پروژه نیز صورت گیرد که این یکی از مهمترین ملاحظات است. هدف ما این است که در انتهای این پروژه، به توانمندی طراحی مدل‌ها و خدماتی که وضعیت برد-برد را برای بانک و مشتری تامین می‌کند دست یابیم. در مسیر توسعه خدمات نوین بانک تجارت ، شعبه از جایگاه ویژه ای برخوردار است . برای یک بانک بزرگ دارای گستره جغرافیایی در سطح کشور، شعبه همچنان مهمترین درگاه و پل ارتباطی با مشتریان است. علیرغم توسعه دیگر ابزارهای ارتباطی، شعبه همچنان نقطه اتصال بانک با مردم، بزرگترین مرکز تولید دیتا برای بانک و دماسنج رضایت مشتریان از خدمات است. بالطبع برای بانکی در‌اندازه بانک تجارت، داشتن شبکه شعب همچنان یک مزیت رقابتی است . اگر بتوانیم سیستم‌های انجام کار و ارائه خدمت در شعبه را ریل گذاری بهتری کرده و بهبود بخشیم اثرات آن را در سایر حوزه‌های ارائه خدمات بانک نظیر امور مالی، بین‌الملل، اعتبارات و. . . نیز خواهیم دید. البته برنامه ی ما این است که در کنار بهبود سیستم‌های شعبه ای بانک به فراخور ظرفیتها و نیازها، پروژه‌های بزرگ دیگری را نیز کلید بزنیم که از آن جمله می‌توان به بهبود سوئیچ صادرکنندگی (خدمات کارت) و سوئیچ پذیرندگی بانک (در حوزه خدمات POS ) اشاره کرد.

نگاه راهبردی به توسعه خدمات:

برنامه استراتژیک بانک تجارت در حوزه فناوری اطلاعات با نگاه دقیق به محیط بیرونی کسب و کار بانک و تغییرات تکنولوژی تدوین خواهد شد. آنچه که ما از این پس به دنبال آن هستیم این است که حتی برنامه‌های کوتاه مدت نیز با نگاه استراتژیک تهیه شوند و براساس استراتژی‌های جدیدمان برنامه‌هایی با اهداف کمی‌ با معیار پذیرش مسئولیت در افزایش سهم بانک از بازار خدمات الکترونیک و نقش آفرینی در تحقق EPS ارائه دهیم. نگاهمان در این هدفگذاری کمی‌و ارائه برنامه با عدد و رقم و شاخص‌های قابل‌اندازه گیری نیز این است که نشان دهیم حوزه IT بانک تنها یک مرکز هزینه نیست، بلکه یک مرکز سود نیز هست و می‌خواهد در ایجاد درآمدهای کارمزدی و افزایش EPS بانک نیز فعال باشد.