موج چهارم فناوری و اقتصاد

ایران در سال 92 به ارزش حدود یک میلیارد و 500 ملیون دلار سنگ آهن صادر کرد. در سال 94 صادرات سنگ آهن تقریبا متوقف شده است .
علت توقف صادرات سنگ آهن ایران , فناوری موج چهارم است .
در گذشته صادرات سنگ آهن با کشتی های 60 تا 70 هزار تنی انجام می شد . اکنون استرالیا 4 کشتی 600 هزار تنی خریداری کرده است و هزینه حمل از استرالیا به چین فقط 4 دلار برای هر تن است . اما هزینه انتقال سنگ آهن از بافق یزد تا بندرعباس با فن آوری موج دوم ایران 17 دلار است . ایران هرگز نمی تواند با فناوری موج دومی با فناوری موج چهارمی استرالیا رقابت کند . مزید بر این مشکل حمل فناوری استخراج در معادن سنگ آهن ایران موج دومی است .در حالی که در استرالیا موج چهارمی است .

قیمت ورق سرد چین در سال 2001 حدود 540 دلار بود . در همان سالها فناوری چین در تولید ورق سرد موج سومی بود . اینک موج چهارمی هست و قیمت آن حدود 450 دلار شده است .3 دلار امروز معادل یک دلار سال 2001 در بازار جهانی قدرت خرید دارد به عبارت دیگر تورم زدایی شده است . به سخن دیگر قیمت ورق سرد چین در مقایسه با سال 2001 در واقع 150 دلار است .

چینی ها در شرف قبضه بازار جهانی فولاد هستند. چینی ها برج 110 طبقه را با فناوری موج چهارمی در 10 ماه میسازند . در حالی که در تهران یک ساختمان 5 طبقه با فناوری موج دومی معمولا 18 ماهه ساخته میشود .
فناوری موج دومی در تولید مسکن بیش از حد نقدینگی را درگیر می کند . علت اینکه در ایران از کمبود منابع بانکی گله می کنند استفاده از فناوری های قدیمی است .

با فناوری جدید در هر مورد نیاز به وام بانکی حداقل به یک ششم کاهش می یابد . در ایران به سبب استفاده از فناوری قدیمی در هر مورد , نیاز به وام بانکی شش برابر عرف جهان است . استفاده از فناوری قدیمی خواب سرمایه را طولانی کرده و این باعث افزایش میزان بهره در ایران شده است.
( توجه کنیم که منظور از فناوری فقط ابزار الات و ماشین نیست بلکه روش بهره وری و فوت فن امور نیز هست )

* استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان