رشد تبلیغات درون بازی‏های موبایلی

لیدا ایاز:‏صنعت ساخت بازی‌های موبایلی در دنیا همان قدر رشد کرده است که مخاطبان آن در سال‌های اخیر افزایش یافته‌اند. مخاطبانی که دیگر ترجیح می‌دهند بدون خرید دستگاه‌های رایج بازی با گوشی‌شان سرگرم بازی شوند و همین توجه بیش از اندازه به بازی‏هایی که به خرج کردن ساعت‏ها وقت می‌انجامد باعث شده تا مبتکران اقتصادی خیز جدیدی برای بهره بردن از این مرکز توجه بردارند. اگرچه در کشور ما تعداد بازی‌هایی که در خور توجه و پر مخاطب باشند، زیاد نیست اما دنیای بازی‌سازی موبایلی در جهان مملو از آمار شگفت‌آور از خرید روزانه بازی‌ها و تجارت میلیاردی شرکت‌های سازنده این بازی‌ها است و همین تجارت باعث شده تا تحلیلگران این فضا حساب ویژه‌ای روی تبلیغات درون این بازی‌ها باز کنند و با استفاده از این فضا درآمدهای قابل توجهی به دست آورند. به‌طوری‌که اخیرا دیو مدن (Dave Madden) از مدیران بخش بازی‏های موبایل شرکت الکترونیک آرتز، (Electronic Arts)، اعلام کرده به‌زودی بازی‏های موبایل «بزرگ‌ترین مکان برای تبلیغات در جهان» خواهند بود. همچنین آمار منتشر شده در این حوزه نشان می‌دهد میزان حساب به دست آمده در سال ۲۰۱۴ از خریدهای درون بازی، مبلغی در حدود ۵/ ۱ میلیارد دلار بوده است. البته در این میان بیشتر تحلیلگران حرفه‏ای در صنعت بازی‏های ویدئویی عقیده دارند «سطح وسیعی از مخاطبان» در بازی‏ها پولی خرج نمی‏کنند؛ پس بعضی از بازی‏ها تنها می‏توانند از تعداد محدودی از کاربران انتظار سوددهی را داشته باشند.

این فضا در ایران هم می‌تواند آینده درخشانی داشته باشد به شرطی که صنعت بازی‌سازی رشد بیشتری به خود ببیند و راه‌های استفاده جذاب از تبلیغات در این فضا شناخته شود و مورد استفاده قرار گیرد. در این باره حسین فقیه خراسانی، مدیراجرایی بازار اندرویدی مایکت که به ارائه و فروش بازی‌های موبایلی و نرم‌افزارهای اندروید می‌پردازد به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «اپلیکیشن‌ها از چند بعد می‌توانند منبع درآمدزایی باشند که یکی از آنها فروش بازی است و در حال حاضر بحث درآمدزایی از تبلیغات درون بازی‌های موبایلی هم مطرح شده است که ما در ابتدای این راه هستیم. این فضا هنوز در ایران به‌دلیل اینکه صنعت بازی‌سازی موبایل در مراحل اولیه رشد است چندان شناخته شده نیست. البته روند رو به رشد بازی‌‌‌نمایی (gamification) یکی از شیوه‌هایی است که غیر مستقیم می‌توان به اهداف مختلف عملکردی، مالی و تجاری رسید. مثلا اخیرا یک بازی توسط یک دکتر چشم پزشک طراحی شده که به واسطه آن بازی چند بیماری چشمی را می‌توان شناسایی کرد و به خوبی از طرف کاربران مورد استفاده قرار گرفت که البته این بازی بیشتر جنبه شناسایی بیماری داشته و تبلیغاتی نبود. اما این شیوه می‌تواند راهنمای خوبی باشد برای اینکه از راه‌های نامرتبط داخل بازی بتوانیم تبلیغ یک اپلیکیشن یا بازی دیگری را انجام دهیم یا در یک بازی با یکپارچه شدن با همان بازی تبلیغات یا کمپینی را راه انداخت. به‌طور مثال در یک بازی فوتبال می‌توانید تبلیغات لیگ برتری یک برند خاص را داشته باشید.»

او درباره آینده این شیوه جدید تبلیغات در ایران می‌گوید: «‌به‌نظر می‌رسد این فضا می‌تواند راه جذاب و رو به رشدی در ایران باشد اما به‌دلیل اینکه بازی‌های خوب و جذاب زیادی نداریم و شاید با اغراق بتوان گفت به اندازه تعداد انگشتان دست بازی داخلی خوب داشته باشیم این راه با حرکت کندتری در کشور ما به جریان می‌افتد و تا زمان رفع برخی از محدودیت‌ها و بیشتر شدن تنوع مدل بازی‌ها می‌توان شاهد رشد تبلیغات در این فضا بود.»

او درآمد بازارهای مجازی که خودش یکی از آنها را مدیریت می‌کند از این راه جزئی می‌داند چراکه هنوز در مقایسه با جهان این صنعت در کشور رشد نداشته است. «هنوز درآمدزایی از قبال تبلیغات در بازی برای ما جدی نیست. تبلیغات در حال حاضر چیزی است که در کنار بازی دیده می‌شود و آن هم به صورت محدود انجام می‌شود و باید گفت بیشتر درآمدها از پرداخت درون بازی‌ها به‌دست می‌آید اما می‌توان خوش‌بین بود که از اواخر سال بازی‌های خوب و مدل‌های متنوعی را شاهد باشیم که می‌تواند منبع اصلی درآمد آنها تبلیغات باشد.»

او می‌گوید: به‌واسطه ارتباطی که با طراحان و سازندگان بازی‌های موبایلی دارد در جریان ایجاد شدن یک موج گسترده در این‌باره است: «صحبت‌هایی که با دوستان داشته ام و شناختی که از برخی افراد فعال در این حوزه دارم می‌توانم این نوید را بدهم که از اواخر امسال شاهد فضای بهتر و جدی تری در این حوزه باشیم.»

او درباره اینکه در همین فضای اندک نیز درآمد به‌دست آمده از راه فضای تبلیغات درون بازی چه میزان بوده است، می‌گوید: «در این‌باره اطلاعات دقیقی در دست نیست هنوز دانش تخصصی از تبلیغات در فضای اینترنت و بازی رشد ندارد و نمی‌توان رقم دقیقی اعلام کرد. ما همیشه در حال مواجه شدن با تبلیغات هستیم درحالی‌که در همین فضا مثلا وقتی نزدیک روز زن هستیم می‌توان در همین زمینه تبلیغات ظریف و خاصی را طراحی کرد. من به عنوان یک شبکه تبلیغی باید علایق مخاطبانم رابشناسم و وسیله مورد نیازتان را به گونه‌ای به شما پیشنهاد بدهم که بدون دلزدگی و ناراحتی به آن توجه کنید. استفاده از همین فضا در بازی‌های موبایل هم بسیار مهم است درحالی‌که اگر این تبلیغات هم مانند

اس ام اس‌های گسترده که هر روز در موبایل شاهد آن هستیم، باشد این دلزدگی و بیزاری از تبلیغات تکرار می‌شود. اشکال کار این است که همه فکر می‌کنند باید صرفا کاری را راه‌اندازی کنند اما مهم راه‌اندازی یک کار نیست، مهم سیستم خوب و موفقی است که مشخصا در این راه باعث درآمد خوب و درست می‌شود.

فقیه می‌گوید که نسبت به آینده توسعه این شیوه در کشور خوش‌بین است. «اگر این روند توسط شبکه‌های نمایش به خوبی پیش برود و چنان بزرگ شود که برای کسانی که روش‌های جدید بازی‌سازی و تبلیغات را نمی‌شناسند، شناخته شود، می‌تواند راه درآمد خوبی برای کسانی باشد که مشغول تولید بازی هستند و اگر گروه‌های مربوطه بتوانند در این باره هوشمندی لازم را به‌کار ببرند آرام آرام می‌توان امیدوار به آن بود.

او می‌گوید که سازندگان و طراحان بازی‌های موبایلی کم و بیش یکدیگر را در انجمنی که به تازگی در حال تاسیس آن هستند و چندجای دیگر از جمله بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای می‌بینند اما به‌دلیل اینکه افرادی که مبتکر و سازنده بازی هستند میل چندانی به داشتن ارتباطات سنتی و رسمی ندارند بیشتر ارتباطات گفتمانی است که بین ما به‌طور دوستانه اتفاق می‌افتد. او می‌گوید که اخیرا یک بازی همراه با تبلیغات جدید و غیرمتعارف در حال ساخت است و ارائه آن در بازار اندرویدی مایکت می‌تواند آزمایشی برای محک زدن این تجربه باشد که تبلیغات درون بازی‌های موبایلی می‌تواند در کشور ما موفق باشد یا خیر.

آنچه مشخص است این است که باید به‌زودی شاهد حجم گسترده‌ای از تبلیغات درون بازی‌های داخلی باشیم که با هدف حمایت از صنعت درحال شکل گرفتن بازی‌سازی موبایلی در کشور ایجاد می‌شود. تقویت و حمایت از طراحان و بازی سازان می‌تواند مقدمه‌ای خوب برای رشد این صنعت باشد.