زنـان عضو داعش از کجـا می‌آینـد؟
محمدحسین باقی- صدها نفر از زنان و دختران جوان در کشورهای غربی در حال ترک خانه‌های خود برای پیوستن به داعش در کشورهای خاورمیانه هستند و این باعث افزایش نگرانی در میان کارشناسان مبارزه با تروریسم شده است. دختران در فاصله سنی 14 - 15 سال بیشتر به سوریه می‌روند تا جهاد نکاح انجام دهند، فرزندان خود را بزرگ کنند و به جامعه مبارزان بپیوندند و تعداد کمی از آنها هم سلاح در دست می‌گیرند. بسیاری از آنها از طریق شبکه‌های اجتماعی به خدمت داعش در می‌آیند.


مهاجران نکاحی

به نظر می‌رسد زنان و دختران حدود 10 درصد از ستیزه‌جویانی را تشکیل می‌دهند که کشورهای اروپایی، آمریکای شمالی و استرالیا را برای ارتباط با گروه‌های پیکارجو و تندرو، از جمله داعش، ترک می‌کنند. فرانسه دارای بیشترین تعداد زنان پیکارجو با 63 مورد در منطقه است - حدود 25 درصد کل زنان- که به داعش پیوسته‌اند و دست کم تصور می‌شود که 60 نفر دیگر در صدد پیوستن به این گروه‌ها باشند. کارشناسان ضدتروریسم در بریتانیا هم بر این باورند که حدود 50 زن و دختر بریتانیایی به داعش ملحق شده اند و این یک دهم تعداد افرادی است که برای سفر به سوریه جهت پیوستن به داعش شناسایی شده‌اند. گمان می‌رود بسیاری از آنها در «رقه» ساکن باشند که به پایگاه داعش تبدیل شده است.
افرادی که توسط محققان مرکز بین‌المللی مطالعات رادیکالیسم در کینگز کالج لندن شناسایی شده‌اند عمدتا بین ۱۶ تا ۲۴ سال هستند. بسیاری از آنها تحصیلکردگان دانشگاهی هستند یا در سطحی کمتر محصل و دانش‌آموزند.
حداقل 40 زن آلمان را برای پیوستن به داعش در سوریه و عراق ترک کرده اند و این یعنی روند نوجوانانی که به افراط کشیده شده و بدون اجازه والدین خود به خاورمیانه سفر می‌کنند، رو به ازدیاد است.
یک مقام ارشد اطلاعاتی آمریکا می‌گوید که آمریکا داده‌های در دسترسی در مورد تعداد زنان و دخترانی که به داعش در سوریه می‌پیوندند ندارد. «دیوید گارتن اشتین راس» کارشناس مبارزه با تروریسم در واشنگتن می‌گوید تعداد زنانی که به داعش می‌پیوندند «باعث نگرانی است اما اپیدمیک نیست.»
به گفته بسیاری از کارشناسان، شبکه‌های اجتماعی نقش بسیار مهمی در جذب زنان جوان برای پیوستن به داعش دارند. زنان و دختران بریتانیایی عکس‌هایی از خود روی اینترنت و فضای شبکه‌های اجتماعی پست می‌کنند که در یک دست اسلحه AK-47 دارند و در دست دیگر هم نارنجک در حالی که به صورت آنلاین با داعش بیعت می‌کنند. اما آنها تصاویری از غذاها، رستوران‌ها و غروب آفتاب را هم پست می‌کنند تا بگویند تصاویر مثبت هم وجود دارد و روزهای خوب در انتظار زنان جوان است.
برنامه جذب نیرو «شهری آرمانی» در زیر لوای خلافت ترسیم می‌کند؛ گویی قرار است «مهاجران» در «مدینه فاضله» زندگی کنند. به برخی از این زنان جوان مشوق‌های مالی، از جمله هزینه‌های سفر یا پرداخت خسارت برای زادن کودکانشان ارائه می‌شود. «میا بلوم»، استاد مطالعات امنیتی در دانشگاه ماساچوست می‌گوید: زنانی که به داعش پیوسته‌اند از رسانه‌های اجتماعی ماهرانه استفاده می‌کنند تا پایگاه‌های داعش را «همچون مدینه فاضله»‌ای ترسیم کرده و زنان را به «خواهری در خلافت» جذب کرده. این مدینه فاضله اما «مدینه نافاضله»‌ای است که هدفش جز خیانت و تجاوز چیز دیگری نیست و زنانی که به داعش می‌پیوندند طولی نمی‌کشد که از کرده خود پشیمان می‌شوند. «رولف توفوون»- مدیر موسسه آلمانی برای تحقیقات تروریسم و سیاست‌های امنیتی- می‌گوید گزارش‌ها نشان می‌دهد که زنان مورد تجاوز و سوءاستفاده قرار می‌گیرند یا به‌عنوان برده فروخته می‌شوند یا مجبور به ازدواج می‌شوند. توفوون می‌افزاید: «داعش جنبشی بسیار خشن است... قدرت و ساختار رهبری‌اش کاملا مردانه است.»
تحلیلگران سابق سیا «آکی پریتز» و «تارا مالر» در مقاله‌ای در فارن پالیسی با تمرکز بر نگرش داعش بر زنان می‌گویند: این مبارزان «خشونت‌های جنسی وحشتناکی در مقیاس صنعتی مرتکب می‌شوند.» ماه گذشته، سازمان ملل متحد تخمین زد که داعش 1500 زن، دختر نوجوان و پسر را به بردگی جنسی گرفته است. «عفو بین‌الملل» هم در سندی اعلام کرد که داعش تمام خانواده‌ها را در شمال عراق، برای تجاوز جنسی و بدتر از آن ربوده است. این سند می‌گوید: «در چند روز اولِ بعد از سقوط موصل در ماه ژوئن، فعالان حقوق زنان حوادث متعددی را گزارش دادند که براساس آن مردان داعش خانه به خانه زنان موصلی را جست‌وجو می‌کرده و آنها را مورد تجاوز قرار می‌دادند.» در ادامه مشخصات تعدادی از «دختران پیکارجو» به نقل از گاردین آورده شده که به داعش پیوسته‌اند.

1 - فرانسه
نورا البثی: دختر مدرسه‌ای فرانسوی است که می‌خواست پزشک شود. او ۱۵ ساله بود. وقتی خانه خود در «آوینیون» در جنوب فرانسه را ترک کرد، هیچ چیز غیرعادی نبود.
وقتی آن روز کلاس‌هایش تمام شد، به خانه برنگشت، نگرانی‌ها آغاز شد، او سوار یک قطار به سوی پاریس رهسپار شد.
در میان راه، ۴۳۰ دلار (۵۵۰ پوند) از اندوخته‌های خود برداشت و شماره همراه خود را هم عوض کرد. مسیر بعدی او استانبول و سپس سوریه بود. خانواده خبر ناپدید شدن او را به پلیس دادند. برادرش فواد همه جا (اعم از بیمارستان‌ها و پاسگاه‌های پلیس و ...) را گشت، اما خبری از او نبود. فقط در فیس‌بوک وی عکسی از چهره با حجاب او دیده می‌شد. وقتی فواد از همکلاسی‌های خواهرش پرس‌وجو کرد، واقعیت کم‌کم آشکار شد.
او یک فیس‌بوک دومی برای خود درست کرده بود و از آن طریق با «عضوگیران پیکارجو» در فرانسه آشنا شده بود و آنها با ترسیم جذابیت‌های زندگی در زیر لوای داعش از او خواسته بودند که «هجرت» کند. چهار روز بعد او در تماسی با خانواده‌اش - که ازسوی پلیس رصد می‌شد- اعلام کرد که حالش خوب است، خوب می‌خورد، همه چیز مرتب است و نمی‌خواهد به خانه بازگردد. محل او در مرز سوریه- ترکیه رصد شد. وقتی فواد خواست برای کمک به خواهرش به سوریه برود در مرز ترکیه با مانع مواجه شد.
اندکی بعد خواهرش با او تماس گرفت و قول داد که وارد جنگ نشود. لحظاتی بعد، مرد دیگری که مسوول جذب پیکارجویان در فرانسه بود، به فواد تلفن زد و گفت: «خواهر تو جایش امن است و او با انتخاب خودش اینجاست. او با زور اینجا نگه داشته نشده. اگر بگوید می‌خواهد برود، می‌رود اما خودش می‌خواهد بماند.» فواد سرانجام موفق شد به سوریه برود و نورا را ببیند. نورا به او می‌گفت: «بزرگ‌ترین اشتباه زندگی ام را مرتکب شدم.» فواد می‌گفت: «او لاغر و بیمار شده بود. هیچ نوری را نمی‌دید. همراه با زنان دیگر باید از بچه‌ها و یتیمان مراقبت می‌کرد و مردان جوان مسلح او را در محاصره خود داشتند.»



2 - بریتانیا
۱ - خواهران دوقلو زهرا و سلمه هالان،
16 ساله، در ماه جولای خانه خود در شارلتون- منچستر- را ترک و بدون اجازه والدین‌شان به همراه «برادرانشان» به سوریه رفتند. این دو دختر- که پدر و مادرشان به‌عنوان پناهنده از سومالی به بریتانیا آمده بودند- در تابستان گذشته دیپلم گرفتند و می‌خواستند ادامه تحصیل بدهند. آنها در نیمه‌های شب خانه را ترک کردند و ناپدید شدن آنها به پلیس گزارش شد. اکنون هر دو با مبارزان داعش ازدواج کرده‌اند. حساب کاربری یک شبکه اجتماعی که گمان می‌رود به زهرا تعلق داشته باشد او را با حجابی کامل نشان می‌دهد که اسلحه AK-47 در دست دارد و در برابر پرچم داعش زانو زده است.

۲ - اقصا محمود که به «ام لیث» هم معروف است نوامبر گذشته گلاسکو را به سوی سوریه ترک و با یک پیکارجوی داعشی ازدواج کرد. او در وبلاگ خود زنان دیگر را ترغیب می‌کند که به داعش ملحق شوند. این دختر ۲۰ ساله به دشواری از مرز ترکیه با والدین خود تماس گرفته و گفته می‌خواهد شهید شود و آنها را در روز قیامت خواهد دید. او در وبلاگ خود می‌نویسد: «... پدر و مادری که دانش و درک مذهبی چندانی ندارند چگونه می‌فهمند که دختر یا پسرشان آنها را برای یک زندگی مرفه‌تر، آموزشی بهتر و آینده‌ای روشن‌تر ترک کرده است....» او می‌نویسد: بسیاری از خواهرانی را که دیدم دانشگاه را ترک کردند، موقعیت‌های بهتر و خانواده و دوستان را ترک کردند و به دنیا پشت پا زدند. او خطاب به دیگر «خواهرانی» که تصمیم نگرفته یا هنوز مردد هستند می‌گوید: «غرب جنگ علیه اسلام را شروع کرده. شما یا با مایید یا علیه ما. بنابراین، یک طرف را انتخاب کنید.»
3 - آمریکا


برنامه «شانون کانلی» برای خدمت به‌عنوان پرستار در کنار داعش در سوریه زمانی به پایان رسید که این نوجوان کلرادویی روی باند فرودگاه دنور دستگیر شد. خانواده این پرستار ۱۹ ساله شوکه شدند وقتی شنیدند فرزندشان به «پیکارجویان خشن» متمایل است. در اکتبر ۲۰۱۳ یک کشیش محلی وی را به پلیس لو داد. طی ۵ ماه بعد، این دختر ۱۹ ساله گفت‌وگوهای گسترده‌ای با عوامل مخفی امنیتی داشت و به کرات گفته بود که مشتاق «انجام جهاد» در آن سوی دریاهاست. او همچنین مایل بود «تاکتیک‌های نظامی را به عوامل داعش در خاک آمریکا تعلیم دهد.» این نیروها تلاش داشتند تا او را منصرف و در عوض کاری بشردوستانه برای وی تدارک ببینند اما او گفته بود می‌خواهد با یک پیکارجو که او را در سال ۲۰۱۴ در اینترنت ملاقات کرده ازدواج کند. «آند کانلی» هم به دلیل ارائه کمک‌های مادی به القاعده و سایر گروه‌های افراطی مانند داعش دستگیر و به ۵ سال زندان و جریمه‌ای ۲۵۰هزار دلاری محکوم شد.

۴- اتریش


تصاویر دو دانش‌آموز جوان خنده رو- ثمره کسینوویچ ۱۶ ساله و دوستش سابینا سلیموویچ ۱۵ ساله- به نماد نگرانی اتریش در مورد جوانانی تبدیل شده که مشتاق پیوستن به افراط‌گرایان در سوریه هستند. این دو دختر که خانواده‌هایشان از بوسنی به اتریش آمدند در ماه آوریل از منزل خود در اتریش گریختند تا در «جنگ مقدس» شرکت کنند. آنها خطاب به خانواده خود گفتند: «دنبال ما نگردید. ما به خدا خدمت می‌کنیم و برای خدا خواهیم مرد.» گفته می‌شود آنها با حضور در مسجدی در اتریش از سوی واعظی به نام «ابو تجما» شست‌وشوی مغزی شدند. این دو دختر با مبارزانی چچنی ازدواج کردند. آنها همچنین کلمه «ام» به معنای مادر را در اول نام خود قرار دادند. به این دو دختر لقب «دختران پیکارجوی فعال در اینترنت» داده شده و فریب‌دهنده بسیاری از زنان جوانی هستند که مشتاق پیوستن به اصطلاح«جنگ مقدس داعش» هستند.

۵ - آلمان
در اکتبر 2013، «سارا. او»، 15 ساله، از مدرسه خود در «کنستانتس»- جنوب آلمان- به خانه بازنگشت. دو روز بعد پدر او خبر ناپدید شدنش را به پلیس داد. اندکی بعد، او عکس‌هایی از خود در رسانه‌های اجتماعی منتشر کرد که مسلسلی در دست داشت و برقع و دستکش‌های سیاه بر صورت و دست داشت. او می‌گفت آموزش دیده که چگونه از سلاح استفاده کند و روزهای او با «خوابیدن، خوردن، تیراندازی، آموزش و گوش دادن به سخنرانی‌ها می‌گذرد.» سارا که آلمانی الجزایری است همراه با یک پیکارجوی داعشی با پدرش تماس گرفت. در حالی که پدر او در بهت و شوک بود این پیکارجو از او دخترش را خواستگاری کرد. پدرش این درخواست را رد کرد و خواستار بازگشت دخترش به خانه شد. او در سوریه ماند و با «اسماعیل. اس» در سوریه در ماه ژانویه ازدواج کرد.

زنـان عضو داعش از کجـا می‌آینـد؟