شوک فرانسوی در شب ایرانی عربی پرویز براتی

دبی برای اولین بار طی دو شب متناوب شاهد دو حراج مختلف ازسوی دو موسسه حراج بود. حراج‌هایی که ایرانی‌ها رکورددارش نبودند، اما می‌تواند حکایت از آغاز فصلی تازه در روند برپایی حراج آثار ایرانی در خاورمیانه باشد. به گزارش ایلنا موسسه با سابقه کریستیز در حالی شامگاه ۲۳ اکتبر(دوم آبان) سیزدهمین حراج خاورمیانه خود را در امارات تاورز(برج‌های دوقلوی شهر دبی) برپا کرد که شب قبل از آن، گالری اُپرا اولین حراج خاورمیانه خود را با تمرکز بر آثار مدرن و معاصر در مرکز تجاری بین المللی دبی (DIFC) رسما افتتاح کرده بود. کریستیز همچون همیشه حراج خود را بر آثار ایرانی، عرب و ترک متمرکز کرد و البته باز هم،به روال دوره قبل، محمود سعید هنرمند فقید مصری رکورد دار شد.اپرا گالری اما، هنرمندان کشورهای مختلف از دوره‌ها و سبک‌های گوناگون را زیر سقف حراج خود گرد هم آورد.

۸۱۸ هزار دلار برای تابلوی محمود سعید

بخش اول حراج کریستیز ساعت ۱۹ روز ۲۳ اکتبر با ارائه ۳۰ اثر از هنرمندان ایرانی، عرب و ترک در مکان همیشگی این حراج واقع در برج‌های دوقلوی امارات برپا شد تا این حراج در شب اول شاهد فروش ۹۶ درصدی آثار با رقم کلی ۶/۳ میلیون دلار باشد.

محمود سعید با تابلوی ۸۷ در ۱۲۸ سانتی متری‌اش تحت عنوان «ماهیگیر» به رقم فروش ۸۱۸ هزار دلار دست یافت، در حالی که برآورد اولیه آن، ۴۰۰ تا ۶۰۰ هزار دلار در نظر گرفته شده بود. اما سهراب سپهری نقاش بزرگ ایرانی حائز دومین رکورد این شب شد؛ آن هم با فروش ۲۶۶ هزار دلاری تابلوی ۹۷ در ۱۲۶ سانتی‌متری‌اش از مجموعه تنه درختان که ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار دلار قیمت‌گذاری شده بود.

با وجود فاصله زیاد فروش تابلوی محمود سعید و سپهری، در شب اول مجموعا هشت رکورد از ده رکورد برتر از آن آثار ایرانی بود. دو رکورد دیگر هم به واسطه فروش تابلوهای محمود سعید، عاید این حراج شد. هشت رکورد دیگر شب اول این حراج به این قرار است: تابلوی ۸ N۶۱۹VT اثر فرهاد مشیری به مبلغ ۲۴۵ هزار دلار؛ تابلوی کوزه از مشیری ۲۳۰ هزار دلار؛ اثر بدون عنوان محمد احصایی ۱۸۸ هزار دلار؛ El Zar از محمود سعید ۱۸۲ هزار دلار؛ تابلوی «در» از شیرازه هوشیاری ۱۵۸ هزار دلار؛ کوهنورد آسمان از مشیری ۱۴۶ هزار دلار؛ Epistrophy MT۱ از تیمور ناصری ۱۳۴ هزار دلار و عشق از نصرالله افجه‌ای ۱۱۰ هزار دلار.

پیرهاشمی، غایب بزرگ

سیزدهمین حراج کریستیز یک غایب بزرگ هم داشت: افشین پیرهاشمی. پیرهاشمی ۳۸ ساله که در دوره‌های قبل با کسب دو رکورد بزرگ نیم میلیون دلاری عنوان گران‌ترین هنرمند زیر ۴۰ سال خاورمیانه و شمال آفریقا را از آن خود کرده بود، به‌تازگی قراردادی ساله را با گالری «ایام» منعقد کرده است؛ قراردادی که ماحصلش برپایی نمایشگاه‌هایی مهم در دبی، لندن و نیویورک

خواهد بود. او قرار است در Art Dubai (نمایشگاه مهم سالانه شهر دبی) و Art Abu Dhabi (نمایشگاه هنری ابوظبی) هم شرکت داشته باشد.همچنین قرار است پاییز سال آینده شعبه لندن گالری «ایام» با نمایشگاهی از این هنرمند برنده جایزه متفاوت دوسالانه پکن افتتاح شود.

شب «اپرا»؛ از پیکاسو تا تناولی

اما چند قدم آن طرف‌تر از امارات تاورز، هتل «ریتز کارلتون» در مجموعه DIFC که محل تجمع گالری‌های دبی است؛ میزبان اولین حراج خاورمیانه اپرا گالری بود. تفاوت این حراج با حراج کریستیز صرف‌نظر از قدمت و سابقه موسسه کریستیز- عدم طبقه‌بندی هنرمندان کشورهای مختلف بود. از این رو در این حراج هم آثار کلود مونه، آگوست رنوار، پابلو پیکاسو، سالوادور دالی، کیس وان دونگن، فرناندو بوترو،آرمان، آنیش کاپور و دیمین هرست عرضه شد؛ هم آثار سهراب سپهری، پرویز تناولی، صادق تبریزی، حسین کاظمی، بهجت صدر، محمد احصایی، کوروش شیشه گران، فرهاد مشیری، سیراک ملکوتیان، جعفر روحبخش و دیگران. آثار ایرانی این حراج که با همکاری بنیاد فرانسوی «میلو» برگزار گردید، با کارشناسی ویدا زعیم و لیلا وارسته ارائه شده بود، ضمن اینکه ویدا زعیم گرداندن بخشی از مراسم حراج را در کنار ژیل دیانا مدیر مجموعه اپرا، بر عهده داشت.

اما رکورد حراج اپرا را، تابلوی Odalisque couchee از کیس وان دونگن نقاش نامدار هلندی (۱۹۶۸-۱۸۷۷) رقم زد. این تابلوی ۵۳ در ۶۹ سانتی‌متری، موفق به فروش ۳/۳ میلیون دلاری شد، ضمن اینکه تابلویی دیگر از او به مبلغ تقریبی۸۰۰ هزار دلار به فروش رفت. تابلویی از پیر آگوست رنوار نقاش نامدار فرانسوی به مبلغ ۸/۱ میلیون دلار فروخته شد. در میان هنرمندان فرهاد مشیری بالاترین رقم فروش را به مبلغ ۱۸۷ هزار دلار نصیب هنر ایران کرد.

اثر دیگر این هنرمند ۵۵ هزار دلار فروخته شد. همچنین هیچ‌های قرمز فایبرگلاس پرویز تناولی ۴۲ هزار دلار؛ تابلوی نقاشی خز افجه‌ای ۳۰ هزار و تابلوی دیگری از کوروش شیشه گران هم ۳۰ هزار دلار فروخته شد.

کارشناس حراج اپرا: هنرمندان ایران را کنار هنرمندان مدرن اروپا قرار دادیم

ویدا زعیم کارشناس هنر ایران در موسسه حراج اپرا که به مدت هفت سال است در زمینه مارکت هنر ایران فعال است، درباره رویکرد این حراج در ارائه آثار ایرانی در کنار آثار مدرن و معاصر جهان گفت: «تا پیش از این آثار ایرانی معمولا در کنار هنر عرب، ترک و هند ارائه می‌شدند؛ این بار سعی کردیم با قرار دادن نمونه‌های مهمی از هنر مدرن اروپا و هنر معاصر در کنار هنر ایران مجموعه‌داران بین‌المللی را با گوشه‌هایی از هنر امروز ایران آشنا کنیم. ما بر خلاف روال مرسوم حراج‌های منطقه، هنر ایران را صرفا در کنار هنر عرب و ترک قرار ندادیم. در واقع می‌خواستیم مجموعه‌داران بیشتری را به هنر ایران جذب کنیم.» به گفته زعیم، در حراج شامگاه ۲۲ اکتبر اپرا، ۲۲ درصد آثار را فرانسوی‌ها خریدند. همچنین ۲۰ درصد دیگر از خریداران، جزو مجموعه‌داران بین‌المللی بودند.