عملکرد شرکت ملی گاز ایران در دوره ۳۰ ساله پس از انقلاب و مقایسه آن با قبل از انقلاب

با نگاهی گذرا به پیشینه تولید و گازرسانی در سطح کشور در قبل از انقلاب و 30 سال پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی گام‌های بسیار بزرگی در این راستا برداشته شده است.
به عنوان مثال تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی (تا سال ۵۷) تنها ۵۱هزار خانوار تحت پوشش گاز طبیعی قرار داشتند که هم‌‌اکنون حدود ۱۴میلیون خانوار از این نعمت بهره‌مند می‌باشند.
از دیگر شاخص‌های نشانگر نقش و اهمیت گاز طبیعی در اقتصاد ملی می‌توان به گازرسانی به شهرها و روستاها در اقصی‌نقاط میهن اسلامی اشاره کرد، به گونه‌ای که در سال‌های پیش از انقلاب در سراسر کشور تنها 5 شهر و یک روستا گازرسانی شده بود. در حالی که هم‌اکنون حدود 700شهر و 6600 روستا به شبکه عظیم گازرسانی کشور پیوسته‌اند.
مقایسه عملکرد شاخص‌های کلیدی مربوط به شرکت ملی گاز ایران به تفکیک هر شاخص نشانگر حداقل به صورت میانگین رشد حدود ۱۰درصدی در تمامی زمینه‌ها می‌باشد.
پالایش گاز طبیعی
ظرفیت پالایش گاز طبیعی کشور هم‌اینک به صورت میانگین به ۵/۴۹۷میلیون مترمکعب در روز بالغ گردیده، در حالی که تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی مجموع توان پالایش گاز کشور روزانه ۳۶میلیون مترمکعب در روز بوده است. این ظرفیت به صورت میانگین در دوران دولت نهم روزانه ۴۶۲میلیون مترمکعب در روز می‌باشد. این شاخص در مقایسه قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نشانگر ۱۴ برابر شدن ظرفیت پالایش و نم‌زدایی صنعت گاز کشور می‌باشد.
خطوط انتقال فشار قوی گاز
مجموع خطوط انتقال فشار قوی گاز موجود و احداث شده در کشور از آغاز فعالیت شرکت ملی گاز ایران تا سال ۵۷، معادل ۲۹۰۰کیلومتر بوده است که این عدد هم‌اکنون بالغ بر ۳۰هزار کیلومتر گردیده است که نشانگر بیش از ۱۰برابر شدن ظرفیت انتقال گاز در سراسر کشور می‌باشد.
همچنین در طول فعالیت دولت نهم نیز به طور میانگین سالانه حدود 2235کیلومتر خطوط انتقال فشار قوی گاز ایجاد گردیده است.
ایستگاه‌های تقویت فشار
هم‌اکنون 60ایستگاه تقویت فشار گاز در مسیر خطوط انتقال فشار قوی گاز در سراسر کشور احداث گردیده است و این در حالی است که تا قبل از پیروزی انقلاب و تا پایان سال 57 جمعا ایستگاه از این نوع وجود داشته است.
همچنین پس از روی کارآمدن دولت نهم به صورت میانگین سالانه حدود ۵ایستگاه و در مجموع ۲۰ ایستگاه تقویت فشار جدید در حد فاصل پایان سال ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۷ به مجموعه این تاسیسات افزوده گردیده است که نشانگر رشدی معادل ۸درصد در سال می‌باشد.
شاخص‌های مربوط به مصرف گاز طبیعی
الف) انشعابات
مجموع انشعابات گاز طبیعی کشور تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در سراسر کشور 51900عدد بوده است که این تعداد هم‌اکنون بالغ بر 6900000انشعاب گردیده است. به عبارتی در تمامی سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی و به‌رغم تمامی مشکلات موجود از جمله جنگ تحمیلی، تحریم‌های اقتصادی و... به صورت میانگین سالانه بیش از 236هزار انشعاب جدید نصب گردیده است، همچنین در حد فاصل‌ سال‌های روی کارآمدن دولت نهم نیز جمعا 1374592 انشعاب جدید به انشعابات قبلی افزوده شده است.مقایسه مجموع انشعاب گاز طبیعی ایجادی قبل و بعد از انقلاب تاکنون نشانگر 132 برابر شدن آنها می‌باشد.
ب) شبکه‌گذاری گاز طبیعی
مجموع شبکه‌گذاری‌های انجام شده در راستای گازرسانی به مبادی مصرف در درون شهرها و روستاها و سایر بخش‌های مصرفی گاز طبیعی تا پایان سال 57 در سراسر کشور مشتمل بر 2050 کیلومتر بوده است که در حال حاضر بالغ بر 158000 کیلومتر گردیده است.همچنین در فاصله پایان سال 1383 تا 1387 جمعا 000/53 کیلومتر شبکه جدید به جمع شبکه گاز کشور اضافه گردیده است.
ج) پذیرش مشترکین گاز طبیعی
مجموع مشترکین گاز طبیعی در سال‌های قبل از انقلاب اسلامی حدود 46500 عدد بوده است این در حالی است که هم‌اکنون این تعداد به 10917766 مشترک افزایش یافته است. یعنی جمع مشترکین گاز طبیعی در 29 سال گذشته به 235 برابر افزایش یافته است.همچنین در حد فاصل سال‌های 1384 تا 1387 جمعا 3400000 مشترک جدید به مشترکین قبلی افزوده شده است.
د) مصرف گاز طبیعی
مصرف گاز طبیعی در کشور در فاصله سال‌های 1385 تا دی‌ماه 1387 جمعا شاهد رشدی معادل 5/39درصد بوده است و این در شرایطی است که مجموع مصارف این حامل انرژی تا سال 1357 به‌طور میانگین سالانه معادل 5/2میلیون مترمکعب در سال بوده است و اینک میانگین مصرف داخلی کشور بالغ بر 5/122میلیارد مترمکعب در سال 1387 (آذرماه) گردیده است.
همچنین به‌صورت میانگین در روزهای سرد سال، کشور ایران در بخش داخلی شاهد مصرفی معادل ۴۸۷میلیون مترمکعب در روز می‌باشد.
در همین راستا و با نگاهی اجمالی به بخش‌های مصرفی در می‌یابیم که بیشترین مصارف گاز طبیعی پالایش شده در بخش‌های خانگی، تجاری، صنعتی و نیروگاه‌ها می‌باشد.
ه)خانوارهای تحت پوشش پوشش گاز طبیعی
خانوارهای تحت پوشش گاز طبیعی در سراسر کشور در مجموع شهرها و روستاها جمعا به حدود 14میلیون خانوار رسیده است که این تعداد تا پایان سال 57 (سال‌های قبل از انقلاب) کمتر از 000/50 خانوار بوده است.
همچنین در حد فاصل پایان سال ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۷، جمعا ۳۲۶۹۹۴۴ خانوار جدید به خانوارهای تحت پوشش گاز طبیعی پیوسته‌اند.
بررسی اجمالی این شاخص نشانگر پیوستن سالانه حدود 482759 خانوار جدید در طی سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی به جمع خانوارهای تحت پوشش می‌باشد. به عبارتی شاهد 280 برابر شدن آن‌ها می‌باشیم.
مصرف‌کنندگان گاز طبیعی در بخش خانگی و تجاری (جمعیت تحت پوشش)
مجموع مصرف‌کنندگان گاز طبیعی در کشور تا سال 1357 از آغاز فعالیت این شرکت در یک روستا و 5 شهر کمتر از 225000 نفر بوده است که هم‌اینک حدود 55میلیون نفر از جمعیت کشور را شامل می‌شود. در حالی که هم‌اینک تعداد شهرهای گازرسانی شده به حدود 700شهر و بیش از 6600 روستا بالغ گردیده است.همچنین پس از روی کار آمدن دولت نهم جمعا با رشدی معادل 29درصد (در فاصله سال‌های 87-1380) 11250000 نفر به جمع مصرف‌کنندگان گاز پیوسته‌اند.
ز) گازرسانی به صنایع
مجموع صنایع بهره‌مند از گاز طبیعی به عنوان سوخت، در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی (صنایع عمده مصرف‌‌کننده) شامل یک واحد بوده است در حالی که هم‌اکنون 21155 واحد عمده صنعتی از گاز طبیعی به عنوان سوخت پایه استفاده می‌نمایند.
همچنین در حد فاصل پایان سال ۱۳۸۳ تا دی ماه ۱۳۸۷ مجموعا ۱۳۶۵۰ واحد جدید صنعتی به جمع مصرف‌کنندگان پیوسته‌اند.
ح) احداث جایگاه‌های CNG
تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران هیچ جایگاه سوخت CNG یا گاز طبیعی فشرده در کشور وجود نداشته است. اما هم‌اینک ۷۳۰ جایگاه فعال در سطح کشور وجود دارد.

مهندس عزیزا... رمضانی مدیر عامل شرکت ملی‌گاز