‌رونمایی از شاهکار جدید جانی آیو

حانیه شریف: یکی از روزهای بهاری اردیبهشت ماه، جاناتان آیو که همه او را با نام جانی می‌شناسند اولین قسمت از پروژه عظیم Apple Park دفتر مرکزی عظیم جدید اپل در کوپرتینوی ایالت کالیفرنیا را تکمیل کرد. ساخت این مقر جدید شرکت اپل به یکی از زمانبرترین و عظیم‌ترین آثار این طراح زبده تبدیل شد. ساختمان اداری این مجتمع حالا آماده بهره‌برداری شده است و کارمندان می‌توانند کم کم به ساختمان جدید اسباب کشی کنند: درب‌های اتوماتیک شیشه‌ای، دیوارهای عایق صدا، میز بزرگ سفید چوبی ساخته شده از بلوط، میزهای قابل تنظیم با قد کارمندان، کف پوش آلومینیومی و سیم‌ها و کابل‌های مخفی تنها چند نمونه کوچک از قابلیت‌های این ساختمان جدید هستند.

آیو معمولا در مقابل بازخورد دیگران شکسته‌نفسی می‌کند. هربار که قرار است محصولی که آیو طراحی کرده به دنیا معرفی شود، استرس به سراغش می‌آید. آیو که در ماه فوریه ۵۰ ساله می‌شود، می‌گوید: «هر وقت که طراحی یک محصول تمام شده و آماده عرضه می‌شود، یکسری احساسات به سراغم می‌آیند. با وجود اینکه این احساسات نشانه‌هایی از اضطراب و استرس دارند اما به نظر من بودنشان ضروری است تا بدانم که در مسیر درست قرار دارم.» پروژه اپل پارک شبیه هیچ کدام از طراحی‌های پیشین آیو نیست. برخلاف محصولات شرکت اپل که معمولا تمام زوایای دنیای دیجیتال را در برمی‌گیرند، این مجتمع تنها یک کمپس یا فضای باز دارد که فوق‌العاده بزرگ است. در حقیقت آیو برای پیاده کردن ایده خود در مورد اپل پارک، از همان فرآیند طراحی محصولات دیجیتالی اپل استفاده می‌کند: سادگی و زیبایی. اپل پارک همچنین آخرین پروژه مشترک آیو با استیو جابز افسانه‌ای بوده است. از آنجایی‌که جابز، آیو را «شریک روح» خود می‌دانسته، این پروژه برای آیو تنها یک پروژه کاری نبوده است. Lauren Powell Jobs، همسر جابز بعد از مرگ وی درباره آیو گفت: «تنها جانی(آیو) می‌تواند نتایج زحمات استیو را با همان اهداف و نیات ادامه دهد.»

اپل پارک، دفتر اصلی با ارزش‌ترین شرکت دنیاست، شرکتی که ۷۵۰ میلیارد دلار سرمایه و ۲۵۷ میلیارد دلار دارایی نقدی دارد و آیو معتقد است که حتی بخش‌های کوچک آن نیز با گذشته پیشگام این شرکت گره خورده است مانند درخت‌‌های گیلاس و زردآلو کاشته شده در محوطه، یادآور باغ‌های زمان کودکی استیو جابز در سیلیکون ولی است. آیو و تیم کوک- مدیرعامل کنونی شرکت اپل- معتقدند که این پروژه نوعی میراث با ارزش برای ساکنان آینده اپل نیز هست و قرار است محل تولد ایده‌ها و ابزارهای نسل بعدی دنیا باشد. با ساخت اپل پارک، آیو می‌خواهد ثابت کند که بهترین روزهای اپل، گذشته آن نیست. اپل بعد از درگذشت استیو جابز محصولات چندان چشمگیری معرفی نکرد. میزان فروش آی‌فون، رکود داشته و توقع دوستداران این برند از محصولی که قرار است در دهمین سالگرد ورود آی‌فون به بازار عرضه شود، بسیار بالا است.

درحوزه‌های دیگر صنعت تکنولوژی مانند دستیار هوشمند، خودروهای خودران، واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، اپل به‌طور چشمگیری از دیگر ابر قدرت‌های رقیب خود مانند گوگل، آمازون و تسلا عقب افتاده است. اولین بلندگوی مجهز به دستیار صوتی این شرکت که هوم پاد نام دارد ماه ژوئن معرفی شد و قرار است تا ماه دسامبر به بازار عرضه شود. این در حالی است که آمازون ۳ سال پیش بلندگوی هوشمند خود،Echo را معرفی کرد. هزاران کارمندان اپل در نقاط مختلف قطب تکنولوژیک دنیا- سیلیکون ولی- پراکنده هستند. کوک مدیرعامل اپل می‌گوید: «ما آنقدر درگیر توسعه و رشد محصولات دیجیتال بوده‌ایم که عملا به محل‌های کار کارمندان توجه کافی نداشتیم.» مانند دیگر طرح‌های آیو، اپل پارک نیز قرار است تبدیل به یک نماد شود. مجتمع اپل پارک قرار است مکانی فراتر از محل کار کارمندان شود و قسمتی مخصوص ملاقات‌کنندگان نیز خواهد داشت که در آن محصولات خاص و تک به فروش خواهد رسید.

ادامه راه اپل، روی دوش آیو قرار دارد. بعد از مرگ استیو جابز، دامنه شغلی آیو نیز گسترش پیدا کرد و این مساله آیو را کم کم فرسوده کرد. وی دو سال پیش از سِمت «نایب رئیس ارشد» کناره‌گیری کرد و با قبول سِمت «طراح ارشد»، کمی از مسوولیت‌های کاری خود کاست. آیو بیش از نیمی از زندگی خود- از اوایل ۲۰ سالگی تا کنون- را در اپل مشغول به کار بوده است و حتی زمانی که این شرکت در شرف سقوط بود نیز آیو شانه خالی نکرد. یکی از اولین طرح‌های آیو،‌ آی مک Candy-colored بود که از طرف مسوولان اپل در آن زمان رد شد. آیو بعد از بازگشت جابز به شرکت در سال ۱۹۹۷، طرح این محصول را دوباره ارائه کرد که با استقبال زیادی از طرف جابز روبه رو شد و خیلی زود به مرحله تولید رسید. آیو از آن به بعد محصولات فراوانی مانند آی‌فون، آی‌پد، آی‌پاد و... را طراحی کرد و حالا یکی از سرشناس‌ترین طراحان حوزه تکنولوژی و صنعت طراحی محسوب می‌شود. وی از دانشگاه آکسفورد و دانشگاه کمبریج، مدارک افتخاری دریافت کرده است و در ماه جولای سال جاری، به سِمت مشاور رویال کالج هنر لندن در لندن برگزیده شد.

نزدیکان آیو معتقدند که وی در مسیر دستیابی به هدف، خستگی ناپذیر است. نورمن فاستر که شرکتش برای ساخت ساختمان اصلی اپل پارک انتخاب شد معتقد است که وی مانند یک شاعر به جزئیات اهمیت می‌دهد. ولی آیو که بزرگ شده لندن است، همیشه با کلمات مشکل داشته و بیشتر احساسات خود را از طریق طراحی نشان می‌داده است. پدر و پدربزرگ وی نقره‌ساز بوده‌اند و آیو به واسطه شغل اجدادی، از بچگی با جنس اشیای مختلف آشنا شده است. آیو بعد از فارغ‌التحصیلی در یک شرکت طراحی به نام Tangerine مشغول به کار شد و برای یکی از مشتریان شرکت - شرکت اپل، طرح یک لپ‌تاپ را ارائه داد. آیو انسان افتاده‌ای است. در تور اپل پارک که برای خبرنگاران تدارک داده شده بود، مردی که سبک خاصی از ابزارهای دیجیتالی را در دنیای امروزه وارد کرد، به شیوه ساده و البته شکیلی لباس پوشیده و حاضر شد.

آیو می‌گوید که در سال ۲۰۰۴ هنگام پیاده‌روی در هاید پارک لندن، جابز از تصورات خود درباره ساخت یک فضای سبز بزرگ پیرامون ساختمان اصلی شرکتش گفته بود. آن زمان اولین نسل از آی‌فون هنوز تولید نشده بود و شرکت اپل در مسیر احیا قرار داشت. با تولید آی‌پاد و آی‌مک، اپل توانست در کوپرتینو جایگاه تازه‌ای از آن خود کند و بیش از ۳ هزار کارمند در ۶ ساختمان اصلی تازه ساز این شرکت مشغول به کار شدند. با رونق یافتن اپل، مسوولان به فکر افزایش فضای این شرکت افتادند. از ابتدای شروع پروژه، آیو اصرار داشت که به اپل پارک، مانند یکی از محصولاتش و نه صرفا به چشم یک ساختمان نگاه کند. وی در زمینه طراحی محصولات تکنولوژیک، مقوله «زیبایی شناختی» را وارد بُعد دیگری کرد و توانست محصولی خلق کند که علاوه بر ارضا کردن بصری مشتری، کارآیی حرفه‌ای نیز دارد و این مساله را به دنیای تکنولوژی ثابت کرد.

زمانی که اپل پارک در حال ساخت بود، آیو روی پروژه‌های ساختمانی دیگر خود مشغول بود: یک عمارت با آجرهای قرمز رنگ در سانفرانسیسکو که در سال ۲۰۱۲ توسط آیو خریداری شد که از Foster درخواست کرد تا برای اجرای طرح‌های معماری در این خانه به وی کمک کند. این عمارت خانه آیو و همسرش Heather است که در سال ۱۹۸۷ با هم ازدواج کردند و دو پسر دوقلوی ۱۳ساله دارند. همسر استیو، پاول جابز می‌گوید: «آیو حتی روی جنس مواد اولیه استفاده شده نیز حساس است. کیفیت چوب، کیفیت سنگ‌ها، کیفیت نور و... . این دید دقیق و باریک‌بینی آیو است که نتایج زیبایی خلق می‌کند.» در مورد اپل پارک نیز همین دیدگاه در طراحی‌های آیو به وضوح دیده می‌شود. مواد اولیه با حساسیت خاصی انتخاب شدند و در عین حال بسیار ساده و بی‌تکلف هستند. بیشتر ساختمان دایره‌ای اصلی این مجتمع از جنس شیشه و با بتن ساخته شده است. کافه تریای اصلی، جایی که تور آیو از آنجا شروع شد، ۴ طبقه است و تماما به درب‌های شیشه‌ای مجهز است که از هر دو طرف باز می‌شود تا هوا به داخل ساختمان بهتر جریان داشته باشد. ستون‌های عظیم از جنس فولاد ضدزنگ این ساختمان، یادآور آلومینیومی است که در آی‌فون‌ها و کامپیوترهای اپل مورد استفاده قرار می‌گیرد. آشپزخانه این مجتمع در روز ۱۴هزار وعده ناهار سرو می‌کند و کارمندان می‌توانند وعده‌های غذایی خود را از کافه تریا با قیمتی کمتر از بیرون تهیه کنند.

قسمت مرکزی ساختمان اپل پارک، برای برگزاری جشن‌های پایان هفته یا جشن‌های معروف beer-bashes و دیگر دورهمی‌های کارمندان این شرکت در نظر گرفته شده است. تئاتر استیو جابز که برای برگزاری مراسم‌های رونمایی از محصول در نظر گرفته شده نیز مکانی برای سمینارها، کنسرت‌های کوچک و ملاقات با کوک یا آیو اختصاص یافته است. آیو و کوک تاکید زیادی داشته‌اند که کارمندان به‌صورت فیزیکی بیشتر کنار هم باشند. آنها معتقدند که ارتباطات و تعاملات نزدیک انسانی، هنگام آغاز این پروژه اهمیت زیادی دارد. آیو معتقد است که تحرک، هسته اصلی محیط کار است؛ عملی شدن این هدف در چنین ساختمان بزرگی کار مشکلی محسوب می‌شود. تقریبا ۲ هزار دوچرخه سفارشی برای عبور و مرور در محیط این مجتمع در نظر گرفته شده است. همچنین وسایل نقلیه الکتریکی Golf cart و شاتل‌های جابه‌جایی مسافر نیز برای حمل و نقل افراد از محیط بیرونی به داخل ساختمان وجود خواهد داشت. برای راحتی عبور و مرور، نقشه نقاط مختلف ساختمان نیز در نقشه Apple Maps اضافه شده است. این ساختمان بیش از ۸۰ درصد انرژی مصرفی خود را از پنل‌های خورشیدی تعبیه شده روی سقف و سلول‌های سوخت‌گیری دریافت می‌کند (بقیه ۲۰ درصد نیز از دیگر منابع انرژی‌های پاک و تجدید‌پذیر دریافت می‌شود).

تا پیش از این، شایعات و خبرهای زیادی در مورد اپل پارک منتشر شد که آیو را آزرده کرد. مثلا خبری منتشر شد مبنی بر اینکه با وجود به بهره‌برداری رسیدن پروژه اپل پارک، آیو هنوز به تمام جزئیات نپرداخته است یا اینکه به دلیل مصرف بالای نهال درخت در محوطه بیرونی اپل پارک، منطقه Bay Area با مشکل کمبود نهال مواجه شده است. تا چند ماه آینده، آیو از خالق اپل پارک به یکی از هزاران کارمند آن تبدیل خواهد شد. تیم طراحی وی قرار است آخرین نفرهایی باشند که تا پاییز امسال به ساختمان جدید نقل مکان می‌کنند، همزمان با تاریخی که اپل معمولا آی‌فون جدید خود را معرفی می‌کند. چالش‌های آینده آیو این خواهد بود که چگونه تکنولوژی را بیشتر از قبل با تولید محصولات جدید در دسترس مردم قرار دهد مانند محصولاتی همچون ساعت اپل واچ، ایرپاد و هوم پاد. وی می‌گوید: «تمام طراحی‌ها و نوآوری‌های ما در آینده از همین مکان کلید خواهد خورد.» محصولات قبلی شرکت اپل هر بار بعد از معرفی یک محصول جدید، به نوعی از رده خارج می‌شوند اما آیو و جابز اپل پارک را برای همیشه خلق کرده‌اند و میراث آنها با ترکیب دلپذیری از سادگی سبز رنگ، چوب، بتن و شیشه گره خورده است. زندگی شخصی و حرفه‌ای آیو به‌عنوان یک طراح همیشه در جریان بوده و این سبک زندگی در آثار وی نیز به خوبی مشهود است.

منبع: وال استریت ژورنال