وزارت اقتصاد با تاکید بر بازگشت تدریجی روابط کارگزاری بانک‌های ایرانی در سطح بین‌المللی، گزارش عملکرد ۷ بانک کشور در دوران پسابرجام را منتشر کرد.به گزارش «ایبِنا» وزارت اقتصاد در گزارشی با تاکید بر احیای روابط کارگزاری با بانک‌های بین‌المللی در پسابرجام اعلام کرد: بهبود روابط کارگزاری بانکی در دولت یازدهم مهم‌ترین اقداماتی است که در سایه اجرایی شدن برجام و توافق با گروه ۱+۵ حاصل شده است.ایجاد زمینه‌های لازم توسط وزارت اقتصاد و سایر نهادهای مربوطه برای رفع محدودیت‌های پیشین با هدف گشایش ال‌سی توسط بانک‌های خارجی و از بین بردن روش‌های غیرمستقیم برای انجام مبادلات، باز شدن حساب‌های کارگزاری بانک مرکزی نزد بانک‌های مرکزی برخی کشورهای اروپایی، بهبود پرداخت‌های بانک‌های ایرانی در سراسر اروپا و بهبود دسترسی به منابع مالی خارجی از جمله کارهایی است که در این زمینه انجام شده و نمود بارز آن افزایش تعداد کارگزاران خارجی بانک‌های داخلی است که در برخی موارد تا ۲۰ برابر نیز افزایش داشته است.

یکی از اقدامات ایالات‌متحده آمریکا علیه نظام بانکی ایران، تلاش برای قطع روابط کارگزاری بانک‌های ایرانی با بانک‌های خارجی بود. پس از انقلاب ‌اسلامی ایران، تمامی بانک‌های آمریکایی روابط ‌کارگزاری خود با بانک‌های ایرانی را قطع کرده بودند، با این حال، بانک‌ها و موسسات غیر‌آمریکایی به بانک‌های ایرانی ارائه خدمت می‌کردند. در سال‌های گذشته و پس از وضع تحریم‌های هسته‌ای علیه کشور، ایالات‌متحده آمریکا در پی آن برآمد که بانک‌های غیرآمریکایی را نیز وادار به قطع رابطه با بانک‌های ایرانی کند.از این‌رو، با قرار دادن نام بانک‌های ایرانی در فهرست تحریم‌های خود مقرر داشت که بانک‌های غیرآمریکایی در صورت ارائه خدمات به بانک‌های ایرانی مزبور، نمی‌توانند با بانک‌های آمریکایی روابط کارگزاری داشته باشند. با توجه به اهمیت نظام مالی آمریکا و نقش بانک‌های آمریکایی در تسویه دلار آمریکا، اکثر بانک‌های غیرآمریکایی که قبلا با بانک‌های ایرانی روابط کارگزاری داشتند، روابط خود با بانک‌های ایرانی را قطع کردند.در ادامه این گزارش اقدامات بانک‌ها و روند تغییر روابط کارگزاری‌شان با بانک‌های خارجی بررسی می‌شود:

بانک ملی

بانک ملی از ابتدای بهمن ۹۴ و اندکی پس از اجرایی شدن برجام تا پایان شهریور ۹۵ با ۲۵ بانک خارجی روابط کارگزاری داشته و برای برقراری روابط با ۱۰۱ بانک دیگر نیز در حال مذاکره بوده است. اما برآورد صورت گرفته حاکی از آن است که بانک ملی در سال ۹۵ در مجموع موفق به برقراری ارتباط با ۳۰ بانک شده و مذاکره را با ۱۱۰ بانک در دستور کار داشته است.

بانک کشاورزی

بانک کشاورزی اما در سال ۹۲ با ۷ بانک ۱۶ رابطه کارگزاری داشته به این معنا که نزد ۷ بانک تعدادی حساب ارزی داشته است. در سال ۹۳، تعداد این بانک‌ها تغییری نکرده اما روابط کارگزاری با کاهش ۵۰ درصدی به ۸ مورد رسیده است. در سال ۹۴ اما این بانک موفق شده که تعداد رابطه‌های کارگزاری‌اش را با رشد چشمگیر به ۵۰ رابطه با ۹ بانک برساند. این رقم تا پایان شهریور ۹۵ به ۵۴ رابطه با ۱۲ بانک رسیده است. البته برآورد بانک کشاورزی نشان از افزایش تعداد ۹۹ رابطه کارگزاری با ۲۱ بانک برای کل سال ۹۵ بوده است.

بانک صنعت و معدن

در بانک صنعت و معدن در سال ۹۲ سه رابطه کارگزاری با سه بانک چینی، عراقی و روسی برقرار بوده که این تعداد در سال ۹۳ و ۹۴ نیز ثابت بوده است. اما پس از اجرایی شدن برجام تا پایان شهریور ماه ۹۵ این بانک موفق شده ۶۰ رابطه کارگزاری را با ۶۰ بانک از کشورهای آلمان، ایتالیا، اسپانیا، بلژیک، اتریش، فرانسه، انگلیس، چین، کره‌جنوبی، هند، ترکیه، امارات متحده‌عربی، روسیه، اوکراین، چک، اسلواکی، مجارستان، سوئیس، عراق، تاجیکستان، ارمنستان و مالزی برقرار کند.آنطور که این بانک اعلام کرده تا بهمن‌ماه ۱۳۹۵ تعداد کارگزاران خارجی به ۷۱ بانک افزایش یافته و پیش‌بینی شده که این تعداد با اضافه شدن بانک‌هایی از الجزایر و تایلند تا پایان سال۹۵ به ۷۵ بانک رسیده باشد.

بانک توسعه صادرات

بانک توسعه صادرات نیز دستاورد قابل‌توجهی در این زمینه داشته است به طوری که از سال ۹۲ تا ۹۴ تعداد روابط کارگزاری با ۶، ۱۲ و ۱۴ بانک برقرار بوده که این تعداد تا پایان شهریور ۹۵ به ۷۵ بانک رسیده است.

بانک تجارت

بانک تجارت نیز در سال‌های ۹۲ و ۹۳ تنها دارای یک کارگزار بوده اما از بهمن‌ماه ۹۴ تا پایان شهریور ۹۵ موفق به برگزاری رابطه با ۶۵ کارگزار فعال شده است.

بانک مسکن

روابط کارگزاری بانک مسکن نیز طی سال‌های ۹۲ تا ۹۴ محدود به ۵ بانک از کشورهای ترکیه، چین، کره جنوبی، ژاپن و امارات‌متحده عربی بوده است اما پس از اجرای برجام، ۱۱ رابطه کارگزاری با کشورهای آلمان، اسپانیا، بلژیک، اتریش، سوئیس و تایلند برقرار شده است. همچنین برآورد این بانک حاکی از آن است که تعداد رابطه‌های کارگزاری این بانک تا پایان سال ۹۵ به ۱۵ رابطه رسیده است.

بانک ملت

در بانک ملت نیز در سال‌های ۹۲ و ۹۳ تعداد ۱۲ رابطه کارگزاری برقرار بوده که به‌دلیل تحریم سیستم سوئیفت مبادله‌ها محدود شده بود. این آمار در سال ۹۴ به ۴۵ کارگزار افزایش یافته است.