علی صلاحی‌نژاد
عضورسمی انجمن حرفه‌ای صنعت بیمه

از سال 1993 میلادی مقرر شده تا همه کشورها به یک زبان مشترک و براساس استانداردهای بین‌المللی گزارشگری IFRS صورت‌های مالی خود را تهیه و اعلام کنند. این تصمیم طی سال جاری قراراست بر اساس ابلاغ سازمان بورس اوراق بهادار در برخی از شرکت‌ها اجرایی شود که به نظر می‌رسد درصورت تحقق، اتفاق مبارکی باشد،گرچه چالش‌های بسیار زیادی پیش‌رو است.

در حال حاضر در کشور ما از استانداردهای ملی خودمان استفاده می‌شود و استانداردهای بین‌المللی به‌صورت رسمی ترجمه نشده است. بنابراین لازم است تا همه استفاده‌کنندگان و ذی‌نفعان و نهادهای ذی‌ربط آگاهی از استاندارد مذکور داشته باشند. عمده مباحث محاسبات استاندارد IFRS براساس ارزش منصفانه است درحالی که در قوانین، مقررات و آیین نامه‌های کشور ما طبق اصل‌های تمام شده بوده، پس بهتر است اصلاح قوانین و مقررات اول مورد توجه قرارگیرد. مهم‌ترین مانعی که در اجرای استانداردIFRS با آن مواجه هستیم بحث ارزش منصفانه است چرا که تنها کارشناسان هستند که می‌توانند ارزش دارایی‌ها و... مشخص کنند و اگر سودی شناسایی شود ممکن است با مجموعه قوانین و مقررات کشور تناقض داشته باشد و سود موهوم باشد، بنابراین لازم است همکاران حسابداری-مالی-بازارسرمایه و حسابرسان به سمت آگاهی از نحوه به کار‌گیری شرایط استفاده از استاندارد IFRS هدایت شوند. استاندارد گزارشگری IFRS به دنبال ایجاد یک مدل شناسایی و اندازه‌گیری باثبات است که همراه با الزامات افشای گسترده سعی دارد موجب افزایش شفافیت کلیه عملیات حسابداری و مالی واحد تجاری شود.

استاندارد گزارشگری مالی تهیه‌کنندگان را ملزوم به ارزیابی مجدد گزارشگری مالی خواهد کرد و تاثیرات آن در عملکرد مالی مشخص خواهد شد و ممکن است منجر به تغییرات در فرآیند مدیریت مالی و مدل عملیات مالی شود. استاندارد بین‌المللی گزارشگری IFRS4 در تلاش است تا فاصله انتظار و فضای موجود را با تمرکز براستفاده از ارزش‌های منصفانه برای بدهی‌ها از بین ببرد. طبق این استاندارد شرکت‌های بیمه باید بدهی‌های بیمه‌ای خود را به ارزش وجوه دریافت شده در تاریخ روز و در شرایط تسویه تعهدات یا واگذاری آن شناسایی کنند، محاسبات این ارزش نیازمند تهیه برآوردهای جاری از جریانات نقدی آتی مرتبط با قراردادهای بیمه‌ای و استفاده از نرخ تبدیل مناسب است و رویکرد غالب استفاده از ارزش‌های منصفانه متکی بر بازار است، بنابراین توجه دقیق به نیازهای موجود برای حرکت بهتر و موثرتر مورد تاکید است. سیاست‌ها و استراتژی‌های حسابداری و مالی مدنظر استاندارد بین‌المللی گزارشگری باید در مراحل اولیه رسیدگی شود. کارگروه سیاست‌گذاری حسابداری شامل سازمان حسابرسی و بیمه مرکزی باید دستورالعمل‌ها، آیین‌نامه‌ها و رویه‌ها و راهنمایی‌های حسابداری شرکت بیمه و آموزش‌های لازم را ارائه دهند و تلاش شود آغاز اجرا درست انجام شود. کارگروه باید طراحی فرآیند پیاده‌سازی و امور نظارتی مانند جریانات نقدی و تعدیلات را جهت‌دهی کند و نحوه ثبت‌های حسابداری و انتقال به دفاتر را تعریف کند. تغییرات اساسی در فرآیندهای گزارشگری تراز‌نامه صورت سود و زیان و سود زیان جامع برای تطبیق با شکل‌های جدید به‌وجود خواهد آمد و الزامات افشای اضافی برای درک ماهیت و عدم قطعیت جریان‌های نقدی آن از سوی استفاده‌کنندگان منجر به ایجاد تغییرات در فرآیندها خواهد شد.

با پیاده‌سازی استاندارد IFRS سیستم‌های عملیاتی و مدل‌های آماری باید اصلاح شود تا اطلاعات مورد نیار برای اندازه‌گیری‌های جدید ارائه و افشای تعیین شده در نظر گرفته شود. پس از تعیین سیاست‌های حسابداری اختلاف‌ها باید مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد تا آثار کمی و کیفی تغییرات مشخص شود.