مترجم: آناهیتا جمشیدنژاد

اینکه همه با ما موافق باشند، عالی است، مگر نه؟ اما جواب این سوال هم بله است هم خیر. برای اکثر ما اتفاق افتاده است که در تله تفکر گروهی افتاده باشیم تا از درگیری اجتناب و در یک گروه هماهنگی ایجاد کنیم. این اتفاق می‌تواند در مدرسه، محیط کار یا در یک گروه رخ دهد. تفکر گروهی جذابیت‌های خودش را دارد: همه احساس راحتی می‌کنند و ریسک ایجاد تنش بین اعضای گروه وجود ندارد اما متاسفانه همین بی‌خطر و آسان بودن تفکر گروهی می‌تواند خلاقیت و نوآوری را در نطفه خفه کند.

مهم نیست در چه صنعتی فعالیت می‌کنید، خلاقیت جزئی کلیدی از رشد کسب‌و‌کار شما محسوب می‌شود. هیچ‌کس درگیری را دوست ندارد؛ اما هیچ‌کس هم یک کسب‌و‌کار راکد را نمی‌پسندد. بنابراین چگونه می‌توانید از تصمیم‌گیری گروهی جلوگیری کنید و محیط کارتان را به مکانی امن برای نوآوری و تفکر خلاق تبدیل کنید؟

۹ ترفند برای شروع این کار در این مقاله ارائه شده است:

1- گوناگونی را یک اولویت در نظر بگیرید

قطعا در محیطی که همه افراد چشم‌اندازهای یکسانی دارند، نمی‌توانید تفکر خلاق و نوآورانه داشته باشید. بسیاری از سازمان‌ها در مبارزه با تنوع و گوناگونی هستند؛ اما باید بگوییم که تنوع در سازمان یکی از بهترین تصمیماتی است که یک شرکت می‌تواند اخذ کند تا از تفکر گروهی اجتناب کرده و نوآوری را در سازمان گسترش دهد. تنوع در نژاد، سن و جنس به همه افراد کمک می‌کند تا مفیدتر کار کنند و ایده‌های خلاقانه را گسترش دهند.

2- ساختار ارائه دهید

داشتن یک برنامه رسمی برای جلوگیری از تفکر گروهی و ارزیابی ایده‌ها می‌تواند «زیاده‌روی» به نظر بیاید؛ اما عملا در توسعه و ترویج نوآوری بسیار مفید است. ساختاری برای پیشبرد منظم جلسات خود داشته باشید؛ اما نگذارید افراد حاضر در جلسه به‌طور مداوم با همه چیز اظهار موافقت کنند. داشتن ساختاری برای بازخورد و بازبینی علائم تفکر گروهی، نکات کلیدی در حفظ خلاقیت خواهند بود.

3- از مباحثه استقبال کنید

ایجاد تغییر بدون مباحثه غیرممکن است و تفکر نوآورانه ناگزیر موجب ناراحتی‌هایی می‌شود که به مناقشه خواهد انجامید. اما این خوب است.تفکر گروهی زمانی موفق می‌شود که هیچ تضاد و تعارضی وجود نداشته باشد. ارائه ایده‌های جدید دیر یا زود منجر به بحث می‌شود. این بحث‌ها را تعدیل کنید تا اوضاع از کنترل‌تان خارج نشود؛ اما اگر آنها را ضروری می‌دانید، سعی نکنید آنها را به‌طور کامل متوقف کنید. تشویق رای‌های مخالف یکی از اصول کلیدی اجتناب از تفکر گروهی است.

4- نظرات و پیشنهادهای بی‌نام را جمع‌آوری و استفاده کنید

آیا یک صندوق انتقاد و پیشنهاد در اداره خود دارید؟ اگر این صندوق در گوشه‌ای از دفتر کارتان است و گرد و خاک می‌خورد، دوباره آن را احیا کنید! پیشنهادها را بر یک مبنای منظم مرور و در جلسات از آنها استفاده کنید. اگر تیم‌تان ببیند که پیشنهادها عملا مورد توجه قرار می‌گیرند، احساس بهتری در مورد بازخوردها خواهد داشت. بازخورد بی‌نام اغلب منجر به ایده‌های صادقانه‌تر و نوآورانه‌تر می‌شود. بنابراین از رای‌گیری و دیگر روش‌های جمع‌آوری نظرات جلوگیری نکنید.

5- بازخورد (مثبت و انتقادی) همه را بپذیرید

اگر اجازه دهید تا جلسه روال کار معمول (تفکر گروهی) را طی کند، آنگاه برای تیم‌تان آسان خواهد بود که تنها با ایده‌هایی که توسط همکاران‌شان ارائه می‌شود موافقت کنند. در عوض، تلاش کنید فردی را داشته باشید که حداقل یک بازخورد مثبت و یک بازخورد انتقادی را برای هر ایده یادداشت کند. به این ترتیب، تیم شما مجبور خواهد شد تا به‌جای اینکه تنها با هر چه سایرین می‌گویند همراه شود، در مورد مشکل موردنظر به‌طور انتقادی فکر کند. می‌توانید به اعضای تیم بگویید که نظرات‌شان را بدون ذکر نام یا با نام مستعار ارائه دهند یا اینکه همه را وادار کنید تا فورا در بحث شرکت کنند.

6- یک فرد «خارجی» را وارد جلسه کنید

داشتن شخصیت‌های متفاوت در تیم برای اجتناب از تفکر گروهی مهم و ضروری است؛ اما طی زمان همه ما تمایل داریم که در الگوهای مشابه بیفتیم. آوردن یک فرد «خارجی» می‌تواند به ارزیابی ایده‌های تیم کمک کند. این فرد خارجی می‌تواند عضوی از تیم دیگر یا یک مشاور خارجی باشد؛ اما نکته کلیدی ارائه فردی است که چشم‌انداز جدیدی داشته باشد و در مورد عدم توافق با ایده‌های گروه احساس نگرانی نکند.

7- گاهی عقب‌نشینی لازم است

به‌عنوان یک رهبر سازمانی، صدای شما تقریبا در هر سناریوی محیط کاری شنیده می‌شود. ممکن است طی مرحله توفان ‌فکری (brainstorming)، بهتر باشد از موضع خود عقب‌نشینی کنید و اجازه دهید تیم‌تان وارد عمل شود. برخی افراد خواهند ترسید و ترجیح خواهند داد به‌جای اینکه ایده‌های خودشان را ارائه دهند، با مافوق خود موافقت کنند. اما شما در عزم خود مصمم و منتظر ظهور ایده‌های خلاق باشید.

8- یک وکیل‌مدافع شیطان انتخاب کنید

هیچ‌کس نمی‌خواهد شخصیت بد داستان باشد؛ اما چه می‌شود اگر همیشه یک شخصیت بد در جلسات شما حضور داشته باشد؟ همیشه یک «وکیل مدافع شیطان» در جلسات به همراه داشته باشید. وظیفه این فرد این است که به هر ایده از چشم‌انداز منفی نگاه کند.

این ایده‌ها چه سوالاتی را به همراه دارند؟ وکیل مدافع شیطان شما آزاد است تا بدون ترس آنها را بیان کند.

9- فضا را سالم نگه دارید

اینکه فضای اختلاف عقیده‌ها را سالم نگه دارید و از تحریک هر نوع تضاد بزرگی اجتناب کنید، بسیار مهم و ضروری است. به عنوان یک رهبر سازمانی، هدایت درست تضادها و تعارض‌ها در محیط کار باید یکی از اولویت‌های اصلی شما باشد. خلاقیت می‌تواند احساساتی مانند حسادت، ناراحتی یا رقابت را تحریک کند؛ بنابراین چشم از هر بحثی که خارج از کنترل است برندارید و بعد از جلسه روی آن کار کنید.

منبع: innovationmanagement