آینده نفت تا سال ۲۰۱۸

دنیای اقتصاد: اداره اطلاعات انرژی آمریکا در اولین گزارش خود در سال جدید میلادی از تداوم مازاد عرضه در این سال با وجود توافق اوپک خبر می‌دهد. براساس این گزارش، قیمت نفت برنت در سال جاری به‌طور متوسط ۵۳ دلار در هر بشکه خواهد بود و تداوم رشد موجودی انبارهای نفتی مانع رسیدن قیمت‌ها به ۶۰ دلار می‌شود. همچنین نشانه‌های تعادل در بازار نفت در میانه‌های سال ۲۰۱۸ ظهور خواهد کرد که رشد قیمت‌ها در نیمه دوم این سال را به‌دنبال
خواهد داشت.

دنیای اقتصاد- نسیم علایی: اداره اطلاعات انرژی آمریکا اولین پیش‌بینی خود از بازار نفت را در سال جدید میلادی در قالب گزارشی با عنوان «چشم‌انداز کوتاه‌مدت انرژی» منتشر کرد. در این گزارش، متوسط قیمت نفت در سال جاری 53 دلار پیش‌بینی شده است و اداره اطلاعات انرژی آمریکا همچنین اعلام کرده قیمت نفت به بالای 60 دلار نخواهد رسید. این پیش‌بینی از آنجا ناشی می‌شود که اداره اطلاعات انرژی آمریکا برخلاف برخی دیگر از موسسات از جمله آژانس بین‌المللی انرژی بر این باور نیست که بازار نفت امسال به تعادل خواهد رسید و پیش‌بینی می‌کند موجودی انبارهای نفتی هرچند با سرعت کمتری اما به رشد خود در سال جاری ادامه خواهند داد. بر اساس این گزارش نشانه‌های تعادل در بازار نفت میانه‌های سال 2018 ظهور خواهد کرد، به‌طوری‌که قیمت نفت را در پایان سال 2018 به حدود 59 دلار خواهد رساند.

اولین برآورد از نفت در ۲۰۱۸

به گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA)، قیمت نفت برنت در سال 2016 به میانگین 44 دلار رسید که نسبت به میانگین 52 دلار در سال 2015 کاهش قابل توجهی داشت. با این حال در پایان سال 2016 به دنبال توافق کشورهای صادرکننده نفت برای کاهش عرضه، قیمت‎ها افزایش یافت، به طوری‌که در ماه دسامبر(آخرین ماه سال میلادی) به متوسط 53 دلار رسید. هر چند در این توافق اوپک متعهد شد تولید خود را 2/ 1 میلیون بشکه در نیمه اول سال 2017 نسبت به سطح تولید ماه اکتبر کاهش دهد، اما اداره اطلاعات انرژی آمریکا انتظار دارد قیمت نفت در سال 2017 نزدیک به سطوح دسامبر 2016 باقی بماند به طوری‌که به طور متوسط در این سال 53 دلار بر بشکه معامله شود. افزایش موجودی انبارهای نفتی و واکنشی که تولید نفت سبک آمریکا در پایان سال 2016 به رشد قیمت نفت داشت(افزایش تولید نفت و فعالیت‌های حفاری) به عنوان دو عاملی که از رشد قیمت‌ها جلوگیری می‌کنند، معرفی شده است.

در این گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا برای اولین بار به پیش‌بینی قیمت نفت در سال 2018 پرداخته است. بر اساس این گزارش، نفت برنت در سال 2018 به طور متوسط 58 دلار بر بشکه معامله خواهد شد و به دنبال متعادل شدن سمت عرضه و تقاضا در میانه‌های این سال، در نیمه دوم سال 2018 شاهد افزایش قیمت نفت و رسیدن قیمت‌ها به 59 دلار در پایان سال خواهیم بود. همچنین پیش‌بینی شده که قیمت نفت خام آمریکا به طور متوسط یک دلار کمتر از بهای نفت برنت باشد. در این میان EIA بر این باور است که موجودی انبارهای نفتی افزایش خواهد یافت و مانع از رشد قیمت نفت خواهد شد. بر اساس این گزارش، حجم موجودی انبارهای نفتی جهان در سال 2016 به طور متوسط روزانه 900 هزار بشکه افزایش یافته است که سومین سال متوالی افزایش موجودی انبارهای نفتی از سال 2014 محسوب می‌شود. این سازمان پیش‌بینی کرده هر چند سرعت افزایش موجودی انبارها امسال کاهش قابل توجهی می‌یابد اما همچنان روزانه 300 هزار بشکه در سال جاری به آنها افزوده خواهد شد. بر اساس این گزارش، حجم موجودی انبارهای نفتی در نیمه اول سال رشد 400 هزار بشکه‌ای خواهد داشت. در سال 2018 نیز به طور متوسط موجودی انبارهای آمریکا 100 هزار بشکه افزایش خواهد یافت، هرچند در نیمه دوم این سال روزانه 100 هزار بشکه از حجم این انبارها کاسته خواهد شد. تداوم افزایش موجودی انبارهای نفتی آمریکا بر قیمت نفت فشار خواهد آورد و مانع از افزایش قیمت‌ نفت به سطوح بالای 60 دلار خواهد شد.

رشد تولید اوپک با وجود توافق

کشورهای عضو اوپک در سال 2016 با رشد 800 هزار بشکه‌ای به طور متوسط روزانه 9/ 32 میلیون بشکه نفت تولید کردند. رشد تولید ایران و عراق و سپس عربستان مهم‌ترین عوامل افزایش تولید اوپک است. همچنین پیش‌بینی می‌شود تولید اوپک در سال 2017 روزانه 300 هزار بشکه افزایش یابد که این رشد تولید از سوی ایران و لیبی خواهد بود. اداره اطلاعات انرژی آمریکا پیش‌بینی می‌کند با رشد تولید نفت عراق در سال 2018، تولید نفت اوپک به طور متوسط 500 هزار بشکه افزایش یابد. هرچند عراق در سال جاری به دلیل توافق اوپک تولید خود را در سطح 4/ 4 میلیون بشکه در روز نگه خواهد داشت. این سازمان بر این باور است که کشورهای عضو اوپک تا حد زیادی به توافق 30 نوامبر پایبند خواهند بود. با این حال دو کشور نیجریه و به خصوص لیبی که از توافق اوپک معاف شده‌اند، تولیدات خود را افزایش خواهند داد و اثرگذاری توافق اوپک را تهدید خواهند کرد. از سویی احتمال می‌رود عربستان در فصل تابستان و به دنبال افزایش مصرف داخلی این کشور، تولیدات خود را افزایش دهد. به طور معمول عربستان هر سال در فصل گرما حدود 900 هزار بشکه به تولیدات خود می‌افزاید. ظرفیت مازاد عرضه نفت اوپک در سال جاری میلادی حدود 3/ 1 میلیون بشکه در روز خواهد بود که در سال 2018 به 2/ 1 میلیون بشکه در روز خواهد رسید. ظرفیت مازاد تولید اوپک در سطوح کمتر از 5/ 2میلیون بشکه سیگنال مثبتی برای رشد قیمت‌ها محسوب می‌شود، با این حال در شرایط کنونی که سطح موجودی انبارهای نفتی در سطح بالایی قرار دارد، این عامل تاثیر خود بر بازارهای نفت را از دست داده است.

بازگشت غیراوپکی‌ها به عرصه تولید

تولید نفت کشورهای تولیدکننده نفت خارج از اوپک در سال 2016 به طور متوسط 600 هزار بشکه کاهش یافته است که حدود نیمی از آن به دلیل کاهش تولید در آمریکای شمالی رخ داده است. اداره اطلاعات انرژی آمریکا پیش‌بینی می‌کند تولید نفت کشورهای غیرعضو اوپک در سال جاری 400 هزار بشکه و در سال 2018 حدود 700 هزار بشکه افزایش خواهد یافت، مهم‌ترین عامل رشد تولید کشورهای غیرعضو اوپک افزایش تولید در آمریکا است. بر اساس برآوردهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا، تولید نفت این کشور در سال جاری 100 هزار بشکه و در سال آتی 300 هزار بشکه افزایش خواهد یافت. این کشور در سال 2016 به طور متوسط 9/ 8میلیون بشکه نفت تولید کرد که 500 هزار بشکه کمتر از مقدار سال 2015 بوده است. با این حال تولید نفت این کشور در سه ماه چهارم سال 200 هزار بشکه رشد داشته که این اولین افزایش تولید از سه ماه اول 2015 محسوب می‌شود. با این حال بخش مهمی از رشد تولید نفت این کشور از میادین نفتی خلیج مکزیک بوده و تولید نفت از 48میدان خشکی آمریکا تنها 60 هزار بشکه افزایش یافته است. پیش‌بینی رشد تولید نفت آمریکا 200هزار بشکه نسبت به پیش‌بینی قبلی EIA افزایش یافته است.

رشد تولید در آمریکا در حالی است که در برخی دیگر از کشورهای غیرعضو اوپک انتظار کاهش تولید می‌رود. تولید روزانه نفت در دریای شمال امسال 100 هزار بشکه و سال آینده 200 هزار بشکه کاهش خواهد یافت و مکزیک نیز همزمان با کاهش 100 هزار بشکه‌ای در دو سال یاد شده مواجه خواهد شد. چین نیز در سال 2016 با افت 300 هزار بشکه‌ای مواجه شد که انتظار می‌رود افت تولید این کشور در سال جاری و سال 2018 به 100 هزار بشکه برسد. در این میان در حالی که انتظار می‌رفت تولید نفت کانادا در سال 2016 افزایش یابد، به دلیل آتش‌سوزی در ایالت آلبرتا تغییری نکرد و انتظار می‌رود در سال جاری و 2018 روزانه 200 هزار بشکه افزایش یابد. اما اداره اطلاعات انرژی آمریکا پیش‌بینی کرده است تولید دو کشور روسیه و قزاقستان که در توافق اخیر اوپک و غیر اوپک برای کاهش عرضه مشارکت داشته‌اند، افزایش یابد. تولید روزانه روسیه در سال جاری حدود 100 هزار بشکه و قزاقستان 300 هزار بشکه افزایش خواهد یافت. این رشد تولید در حالی است که EIA بر این باور است روسیه بخشی از توان خود برای رشد تولید را به دلیل توافق ماه دسامبر مهار می‌کند. در ماه دسامبر 13 کشور غیرعضو اوپک با کشورهای عضو اوپک برای کاهش تولید 558 هزار بشکه‌ای تولید خود در نیمه اول 2017 توافق کردند.

تقاضا همچنان در اوج

تقاضای روزانه برای نفت در سال 2016 حدود 4/ 1 میلیون بشکه افزایش یافته و به 6/ 95 میلیون بشکه در روز رسیده است. رشد تقاضا در سال جاری 6/ 1 و در سال 2018 حدود 5/ 1 میلیون بشکه در روز خواهد بود. بر اساس گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا بخش مهمی از رشد تقاضای نفت از سوی کشورهای غیرOECD خواهد بود. چین و هند همچنان به عنوان دو موتور اصلی رشد تقاضا برای نفت مطرح خواهند بود. تقاضا برای نفت در هند و چین در دو سال 2017 و 2018 به ترتیب 300 و 200 هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت. رشد تقاضای کشورهای خاورمیانه حدود 300 هزار بشکه خواهد بود که بیشتر از سوی عربستان رخ می‌دهد. تقاضای نفت کشورهای OECD نیز در سال 2016 حدود 300 هزار بشکه رشد داشته و پیش‌بینی می‌شود در سال جاری افزایش 400 هزار بشکه‌ای را تجربه کند. در مجموع بر اساس داده‌های اداره اطلاعات انرژی آمریکا می‌توان گفت، به دلیل سطح بالای موجودی انبارهای نفتی و رشد تولید به خصوص کشورهای خارج از توافق‌های اخیر، با وجود رشد خیره‌کننده تقاضا، بازار همچنان با مازاد عرضه مواجه خواهد بود و نمی‌توان انتظار داشت قیمت‌ها تا پایان سال رشد یابند.