پیش‌بینی ظریف از آینده برجام

دنیای اقتصاد: تمدید قانون تحریم‌های ایران در کنگره آمریکا و اظهارات متناقض دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری منتخب این کشور، مجددا به بحث و جنجال‌ها بر سر برجام دامن زده است، در چنین شرایطی، وزیر امور خارجه ایران با بیان اینکه برجام یک توافق چندجانبه است، گفت: به نفع آمریکا و همه طرف‌های ذی‌ربط است که به این توافق بین‌المللی پایبند باشند. او همچنین پیش‌بینی کرد که برجام به حیات خود ادامه خواهد داد.

همزمان باراک اوباما، رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده با دفاع از دستاوردهای برجام مدعی شد که حتی سرسخت‌ترین منتقدان ما نمی‌توانند این واقعیت را انکار کنند که ما بدون نیاز به بمباران و آغاز جنگ، توانستیم بر یک تهدید بسیار بزرگ فائق آییم. این اظهارات در حالی مطرح شده که معاون رئیس‌جمهوری سابق آمریکا با بیان اینکه تهران در مذاکرات هسته‌ای برای ما تعیین تکلیف می‌کرد، مدعی شد که ما می‌خواهیم بر حرف‌های کشوری تکیه کنیم که همه مفاد توافق هسته‌ای را نقض کرده است. این خط فکری که در اظهارات دیگر گزینه‌های احتمالی کابینه ترامپ نیز بروز و ظهور پیدا کرده است، خشنودی سناتورها از انتصاب این چهره‌ها و رویکرد سخت آنها در قبال ایران را به‌دنبال داشته است. در همین خصوص محمدجواد ظریف رئیس دستگاه دیپلماسی ایران با بیان اینکه ما یاد گرفته‌ایم که چگونه امنیت خود را بر پایه اتکا به مردم تضمین کنیم، ابراز کرد: اگرچه برای تعامل با دنیا آماده ایم، اما اگر این رابطه قطع شود، نخواهیم مرد. او در سخنان خود در جمع گروهی از اندیشمندان و متفکران امور بین‌الملل ژاپن (jlla در هتل کورا شهر توکیو ) تاکید کرد: «توافق هسته‌ای توافق دوجانبه میان آمریکا و ایران نیست که این کشور بخواهد به سادگی سخن از مذاکرات مجدد یا خروج از آن را به میان آورد، بلکه توافقی است که علاوه بر مشارکت مستقیم اتحادیه اروپا، سازمان ملل نیز آن را طی قطعنامه‌ای تصویب کرده است.»

ظریف در ادامه سخنرانی خود در شامگاه پنج‌شنبه (به وقت محلی) که جمعی از دیپلمات‌های مقیم شهر توکیو نیز حضور داشتند، یادآور شد: «به نظر من این به نفع آمریکا و بقیه طرف‌ها است که به این توافق بین‌المللی پایبند باشند و دلیل بیان این مساله این است که از نظر آمریکایی‌ها بهترین حالت این خواهد بود که بتوانند تحریم‌ها را به آن گونه که قبل از برجام داشتند، اعمال کنند. در صورتی هم که آمریکا این توانایی را داشته باشد که تحریم‌ها را اعمال کند چه چیزی عایدش خواهد شد؟ اگر آمریکا با اعمال تحریم‌ها می‌توانست اقتصاد ما را نابود کند چرا از همان ابتدا پای میز مذاکرات آمد؟» وزیر امور خارجه در پایان گفت:« ما به همراه دوستان خود در جامعه بین‌المللی تلاش خواهیم کرد که برجام و اجرای آن ادامه پیدا کند.» ظریف اضافه کرد: با توجه به این مسائل و مقدماتی که اشاره کردم اعتقاد دارم توافق برجام به حیات خود ادامه خواهد داد.

بر تهدیدی بزرگ فائق آمدیم

همزمان با سخنان ظریف که بر پایبندی آمریکا به مفاد برجام تاکید کرده است، رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده در گفت‌وگو با «سی‌ان‌ان»، دستیابی به توافق هسته‌ای با ایران را موفقیتی بزرگ و قابل‌توجه خواند. به گزارش «باشگاه خبرنگاران»، «باراک اوباما»، رئیس‌جمهوری آمریکا در ویژه برنامه شبکه تلویزیونی «سی‌ان‌ان»، با نام «گفت‌وگو با دشمن»، درباره برجام، ابراز کرد: «بدون جنگ و بمباران توانستیم یک تهدید بزرگ را از پیش رو برداریم.» اوباما درباره ایران به «فرید زکریا»، مجری این برنامه گفت: «این (ایران) کشوری است که نسبت به ما خصومت داشته است و ما نیز دهه‌های متمادی نسبت به این کشور خصومت داشته‌ایم.» او درباره اجرایی شدن برجام گفت: «چیزی که ما توانستیم به آن دست یابیم، واقعا قابل‌توجه بود. حتی سرسخت‌ترین منتقدان ما نمی‌توانند این واقعیت را انکار کنند که ما بدون نیاز به بمباران و آغاز جنگ، توانستیم بر یک تهدید بسیار بزرگ فائق آییم.»

تهران در مذاکرات تعیین تکلیف می‌کرد

همچنین دیک چنی، معاون رئیس‌جمهوری اسبق آمریکا درسخنرانی روز سه شنبه راجع‌به توافق هسته‌ای ایران که مورد حمله فعالان شبکه‌های اجتماعی قرار گرفت، ضمن انتقاد از دولت فعلی آمریکا گفت: «ما می‌خواهیم بر حرف‌های کشوری تکیه کنیم که همه مفاد توافق هسته‌ای را نقض کرده است. تا زمانی که آنها ابزاری برای تبدیل شدن به یک قدرت هسته‌ای را دارند آنها این کار را نخواهند کرد.» به گزارش «انتخاب»؛ چنی همچنین مدعی شد: «دوستان آمریکا و متحدانش در خاورمیانه شاهد این بودند که چطور ایرانی‌ها در مذاکرات از ما بهتر بودند. آنها می‌دانستند که ما در حال عقب نشینی از منطقه هستیم و بودجه دفاعی و انبارهای هسته‌ای مان را کاهش داده‌ایم، در نتیجه آنها برای ما تعیین تکلیف کردند که برای تامین امنیت شان در مقابل عربستان و مصر و دیگر قدرت‌ها، نیاز به ساخت سلاح هسته‌ای دارند.» او تاکید کرد که اوباما و کری گفته‌اند که ایران می‌تواند اورانیوم غنی کند و به تجارت اسلحه برگردد. او افزود بعد از این ۱۵۰ میلیارد دلار را به این کشور دادیم و التماس می‌کنیم تو را به خدا به دوستانت نده.

تیم ترامپ برای مقابله با ایران

از سوی دیگر، جمهوری‌خواهان کنگره از گزینه‌های نامزد شده از سوی دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا برای به دست گرفتن مناصب حساس نظامی و امنیتی دولت آینده این کشور ابراز رضایت کردند. به گزارش «عصر ایران» به نقل از واشنگتن‌تایمز، روز پنج‌شنبه سنای آمریکا میزبان جلسه‌ای بود که در آن گزینه‌های سیاست خارجی دولت جدید آمریکا در قبال ایران به بحث و بررسی گذاشته شد. در این جلسه چهره‌های سرشناسی از سناتورهای جمهوری‌خواه و دموکرات حمایت خود را از گزینه‌های دونالد ترامپ از جمله ژنرال «جیمز ماتیس» برای وزارت دفاع آمریکا اعلام و تاکید کردند که انتظار دارند در ماه‌های آینده رویکرد تازه و سخت‌تری از سوی دولت دونالد ترامپ در قبال جمهوری اسلامی ایران شاهد باشند.

جان مک کین، سناتور ارشد جمهوری‌خواه و رئیس کمیته نیروهای مسلح سنا که در جریان رقابت‌های انتخاباتی از ترامپ حمایت نکرده بود، در سخنانی در این جلسه گفت: «به درستی نمی‌داند ترامپ برای مقابله با ایران چه برنامه‌هایی دارد، اما از انتصاب چهره‌های کلیدی کابینه اش و رویکرد سخت آنها در قبال حکومت ایران بسیار خشنود است.» او در این زمینه به‌طور خاص به نام جیمز ماتیس اشاره کرد و گفت: «این ژنرال آمریکایی به خوبی نسبت به تهدیدات ناشی از ایران علیه آمریکا و متحدان واشنگتن در منطقه آگاهی دارد.» سناتور «جوزف لیبرمن» دموکرات نیز تاکید کرد در ماه‌های پیش رو انتظار می‌رود با کنگره‌ای سرسخت در برابر ایران و نیز دولتی که خواهان رویکرد سخت‌تر در قبال دولت ایران است، شاهد تغییراتی شگرف در «سیاست ایرانی» آمریکا باشیم.

انتصاب یک تندروی ضدایرانی دیگر

همزمان با این تحول، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور منتخب ایالات‌متحده آمریکا یک ژنرال بازنشسته و تندروی ضدایران به نام «جان کلی» را به‌عنوان وزیر امنیت داخلی آمریکا منصوب کرد. به گزارش رویترز، او که از فرماندهان ارشد نیروی دریایی آمریکا به شمار می‌رود، سومین ژنرال در کابینه ترامپ خواهد بود. تایید نهایی این انتصاب منوط به تصویب کنگره آمریکاست. کلی به داشتن موضع‌گیری‌های جدی و تند در زمینه امنیت مرزها و مخالفت جدی با افزایش نفوذ ایران در آمریکای جنوبی مشهور است.

سه سناریوی سفر نهاوندیان