شناسنامه اقتصادی طرح‌های صنعتی

دنیای اقتصاد: اتمام طرح‌های نیمه‌تمام صنعتی را می‌توان یکی از برنامه‌های اصلی وزارت صنعت، معدن و تجارت دانست، هدفی که تامین سرمایه مورد نیاز یکی از پیش‌نیازهای تحقق آن بوده؛ در این راستا نیز تزریق تسهیلات برای تامین نقدینگی این واحدها به گونه‌های مختلف در دستور کار قرار گرفته است. باوجود طرح‌هایی که برای پیشرفت نیمه‌تمام‌های صنعتی تاکنون در نظر گرفته شده است با این حال آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت بیانگر آن است که تا ۶ ماه نخست سال جاری در مجموع ۹۵ هزار و ۵۱۶ فقره طرح نیمه‌تمام صنعتی با پیشرفت فیزیکی صفر تا ۹۹درصد در کشور ثبت شده است که بخش اعظمی از این طرح‌ها از پیشرفت فیزیکی صفر تا ۲۰ درصدی برخوردار هستند. از سوی دیگر آمار اعلام شده حکایت از آن دارد که بخش اعظمی از طرح‌های نیمه تمام صنعتی به صنایع کوچک و متوسط اختصاص داشته است و ظاهرا تزریق تسهیلات نیز نتوانسته گره اتمام طرح‌های نیمه تمام کوچک و متوسط را باز کند. آمار اعلام شده همچنین بیانگر آن است که پیش‌بینی اشتغال برای طرح‌های در دست اجرا به تفکیک پیشرفت فیزیکی برابر با دو میلیون و ۷۴۹ هزار نفر است.

عدم تامین سرمایه مورد نیاز عمده دلیلی است که فعالان اقتصادی عدم تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام صنعتی با پیشرفت فیزیکی بیش از ۶۰ درصد را به آن نسبت می‌دهند. علاوه‌بر عدم تامین سرمایه در گردش، تامین مواد اولیه و ماشین‌آلات صنعتی که سال‌های اخیر با تحریم‌های اقتصادی گره خورده بود نیز موجب شد پیشرفت این طرح‌ها باکندی بسیاری صورت گیرد. اما در خصوص طرح‌های نیمه تمام صنعتی که از پیشرفت فیزیکی کمتر از ۴۰درصد برخوردار هستند، فعالان اقتصادی معتقدند عدم تامین سرمایه مورد نیاز موجب شد بسیاری از این طرح‌ها توجیه اقتصادی خود را از دست دهند که با این شرایط می‌توان گفت نبود توجیه اقتصادی موجب شده بسیاری از این طرح‌ها قابلیت راه‌اندازی را از دست بدهند.

صنایع کوچک؛ پیشرو نیمه‌تمام‌ها

آمار اعلام شده بیانگر آن است که از مجموع ۹۵ هزار و ۵۱۶ فقره طرح نیمه‌تمام صنعتی با پیشرفت فیزیکی صفر تا ۱۰۰ درصد موجود در کشور ۸۸هزار و ۳۱۴ فقره طرح به صنایع کوچک و متوسط با اشتغال ۱۰ نفر کارکن و کمتر و ۱۰ تا ۵۰ نفر کارکن اختصاص دارد که در این خصوص می‌توان به وجود ۳۵ هزار و ۳۷۸ فقره طرح به صنایع ۱۰ نفر کارکن و کمتر و ۵۲ هزار و ۹۳۶ فقره طرح نیز به صنایع با اشتغالزایی ۱۰ تا ۵۰ نفر کارکن اشاره کرد. با این شرایط می‌توان گفت سهم سایر گروه‌ها (۵۰ تا ۱۰۰ نفر کارکن و ۱۰۰ کارکن و بیشتر) تنها ۷ هزار و ۲۰۲ فقره طرح است.

براساس آمار اعلام شده مجموع طرح‌های در دست اجرا با پیشرفت فیزیکی صفر تا ۲۰ درصد در مدت زمان مورد بررسی برابر با ۷۳هزار و ۳۶۱ فقره است و بیشترین طرح‌های در دست اجرا برای این بخش نیز به گروه ۱۰ تا ۵۰ نفر کارکن اختصاص دارد؛ به طوری که در حال حاضر در مجموع ۴۰ هزار و ۳۳۴ فقره طرح در دست اجرا برای این بخش ثبت شده است.

برای صنایع کوچک با اشتغال ۱۰ نفر کارکن و کمتر نیز ۲۸ هزار و ۲۹۷ فقره طرح در دست اجرا با پیشرفت فیزیکی صفر تا ۲۰ درصد وجود دارد، طرح‌هایی که برای راه‌اندازی نیازمند سرمایه کمتری هستند، اما عدم تامین به موقع سرمایه، این طرح‌ها را نیز با مشکلات بسیاری مواجه کرده است. طرح‌های در دست اجرای ثبت شده برای ۵۰ تا ۱۰۰ نفر کارکن نیز برابر با ۲ هزار و ۷۸۰ فقره طرح است، اما برای صنایع بزرگ با ۱۰۰ نفر کارکن و بیشتر با این پیشرفت فیزیکی نیز در حال حاضر هزار و ۹۵۰ فقره طرح در دست اجرا است. سرمایه پیش‌بینی شده برای طرح‌های با پیشرفت فیزیکی صفر تا ۲۰ درصد نیز در حدود ۵ میلیون و ۸۱۹ هزار میلیارد ریال است و برای این بخش نیز اشتغالزایی در حدود یک میلیون و ۹۲۶ هزار نفری پیش‌بینی شده است.

طرح‌های با پیشرفت 20 تا 40 درصد

اما برای طرح‌های با پیشرفت فیزیکی ۲۰ تا ۴۰ درصد نیز در مدت زمان مورد بررسی در مجموع ۵هزار و ۹۰۸ فقره طرح نیمه‌تمام ثبت شده است.

در این گروه نیز طرح‌های ۱۰ تا ۵۰ نفر کارکن بیشترین طرح نیمه‌تمام را به خود اختصاص داده است. مجموع طرح‌های نیمه‌تمام این بخش برابر با ۳ هزار و ۵۲۸ فقره طرح است. طرح‌های نیمه‌تمام برای گروه ۱۰ نفر کارکن و کمتر نیز برابر با هزار و ۶۶۹ فقره طرح است و گروه ۵۰ تا ۱۰۰ نفر کارکن نیز ۳۷۲ فقره طرح نیمه‌تمام را به خود اختصاص داده‌اند اما ۳۳۹ فقره طرح نیمه‌تمام با پیشرفت فیزیکی ۲۰ تا ۴۰ درصد برای گروه ۱۰۰ نفر کارکن و بیشتر ثبت شده است. سرمایه پیش‌بینی شده برای طرح‌هایی که پیشرفت فیزیکی ۲۰ تا ۴۰ درصد دارند نیز در حدود ۷۷۳ هزار میلیارد ریال است و برای این گروه اشتغال بیش از ۲۶۱ هزار نفری پیش‌بینی شده است.

طرح‌های با پیشرفت 40 تا 60 درصد

از سوی دیگر، براساس داده‌های اعلام شده، در مدت زمان مورد بررسی طرح‌های با پیشرفت فیزیکی ۴۰ تا ۶۰ درصد نیز در مجموع ۵ هزار و ۱۴۶ فقره طرح را به خود اختصاص داده‌اند. طرح‌های نیمه‌تمام ثبت شده در گروه ۱۰ نفر کارکن و کمتر با پیشرفت فیزیکی ۴۰ تا ۶۰ درصد برابر با هزار و ۶۴۷ فقره است. برای گروه ۱۰ تا ۵۰ نفر کارکن نیز که بیشترین طرح‌های نیمه‌تمام این گروه را به خود اختصاص داده‌اند ۲ هزار و ۹۱۲ فقره طرح به ثبت رسیده است. اما برای طرح‌های ۵۰ تا ۱۰۰ نفر کارکن نیز طرح‌های نیمه‌تمام اعلام شده برابر با ۲۷۲ طرح است. برای گروه ۱۰۰ نفر کارکن و بیشتر نیز در این مدت در مجموع ۳۰۰ فقره طرح نیمه‌تمام ثبت شده است. سرمایه مورد نیاز پیش‌بینی شده برای این طرح‌ها نیز در حدود ۴۴۴ هزار میلیارد ریال است و میزان اشتغال پیش‌بینی شده برای این گروه نیز بیش از ۱۹۴ هزار نفر است.

طرح‌های با پیشرفت 60 تا 80 درصد

همچنین با بررسی آمار اعلام شده می‌توان گفت برای این گروه نیز تا نیمه نخست سال جاری در مجموع ۶هزار و ۳۶۱ طرح به ثبت رسیده که طرح‌های نیمه‌تمام اعلام شده برای گروه ۱۰ نفر کارکن و کمتر برابر با دو هزار و ۱۸۰ فقره طرح است. برای گروه ۱۰ تا ۵۰ نفر کارکن نیز که در این گروه بیشترین طرح‌های نیمه‌تمام را به خود اختصاص داده‌اند۳ هزار و ۵۰۴ فقره طرح به ثبت رسیده است. اما برای گروه ۵۰ تا ۱۰۰ نفر کارکن نیز طرح‌های نیمه‌تمام اعلام شده برابر با ۳۷۹ فقره طرح است و گروه ۱۰۰ نفر کارکن و بیشتر نیز در مجموع ۲۹۸ طرح نیمه‌تمام را به خود اختصاص دادند. سرمایه مورد نیاز پیش‌بینی شده برای این طرح‌ها نیز در حدود ۶۷۰ هزار میلیارد ریال است و میزان اشتغال پیش‌بینی شده برای این گروه بیش از ۲۰۸ هزار نفر است.

طرح‌های با پیشرفت 80 تا 100 درصد

اما در گروه طرح‌هایی که پیشرفت فیزیکی ۸۰ تا ۱۰۰ درصد دارند نیز در مجموع چهار هزار و ۷۴۰ فقره طرح نیمه‌تمام به ثبت رسیده است که هزار و ۵۸۵ فقره طرح به گروه ۱۰ نفر کارکن و کمتر اختصاص دارد اما برای گروه ۱۰ تا ۵۰ نفر نیز طرح‌های نیمه‌تمام ثبت شده برابر با دو هزار و ۶۵۸ فقره طرح است و می‌توان گفت طرح‌های نیمه‌تمام در این گروه بیش از سایر گروه‌ها است اما در گروه ۵۰ تا ۱۰۰ نفر در مجموع ۲۷۵ فقره طرح است. طرح‌های نیمه‌تمام ثبت شده در گروه ۱۰۰ نفر کارکن و بیشتر نیز برابر با ۲۲۲ فقره طرح است. سرمایه مورد نیاز پیش‌بینی شده برای این طرح‌ها بیش از ۴۹۹ هزار میلیارد ریال است و میزان اشتغال پیش‌بینی شده برای این گروه در حدود ۱۶۰ هزار نفر است.