رمز و راز آرامش بازار ارز

دنیای اقتصاد: بازار ارز در مقایسه با هفته‌های قبل با نوسان کمتری همراه است؛ به‌طور مشخص ارتفاع تغییرات دلار در کانال ۳ هزار و ۶۰۰ تومانی به‌ویژه در سه روز گذشته تقریبا کمتر از برخی از مقاطعی بود که این ارز در کانال ۳ هزار و ۵۰۰ تومان حضور داشت. در ادامه روند کم‌نوسان مذکور، در اولین روز از دومین هفته آبان ماه، دلار با افزایش جزئی تک تومانی به قیمت ۳ هزار و ۶۲۱ تومان رسید.

به باور کارشناسان بازار، دلیل کاهش دامنه نوسانات خروج اثرگذاری دو موضوع از بازار در روزهای اخیر بوده است. موضوع اول، روانی- رفتاری (حساسیت نسبت‌به سطح ۳۶۰۰ تومان) و موضوع دوم، دیدگاه معامله‌گران نسبت به سطح قیمت در دو کانال مختلف بوده است. برخلاف روند کم نوسان دلار، روز شنبه، سکه تمام بهار آزادی افزایش کانالی را تجربه کرد. در اولین روز هفته، سکه تمام بهار آزادی با افزایش ۴ تومانی به قیمت یک‌میلیون و ۱۱۱ هزار تومان رسید. این در حالی بود که سکه در آخرین روز هفته گذشته، کاهش کانالی را تجربه کرده بود. به گفته فعالان، تغییر مسیر سکه در روز شنبه بیش از هر عاملی ناشی از افزایش بهای اونس در بازارهای جهانی بود. طلای جهانی روز جمعه در محدوده هزار و ۲۷۰ دلار نوسان داشت و با قیمت هزار و ۲۷۵دلار به کار خود پایان داد.

تلقی غیررسمی‌ها

زمانی که قیمت دلار در کانال ۳ هزار و ۵۰۰ تومان بود، یک تصور و تلقی در میان معامله‌گران غیررسمی وجود داشت که تغییرات قیمت این ارز را تحت تاثیر قرار می‌داد. به گفته فعالان، معامله‌گران احساس می‌کردند اراده‌ای وجود دارد که قیمت دلار از سطح ۳ هزار و ۶۰۰ تومان عبور نکند. این تلقی موجب می‌شد که معامله‌گران ارزی تلاش کنند که دامنه‌هایی را در سطح ۳ هزار و ۵۰۰ تومان برای نوسانگیری ایجاد کنند. در این وضعیت، آنها در قیمت‌های پایین اقدام به خرید دلار می‌کردند و در سطح بالاتری در کانال ۳ هزار و ۵۰۰ تومان اقدام به فروش آن می‌کردند. در واقع، تلقی آنها از حساسیت نسبت به سطح ۳ هزار و ۶۰۰ تومان، انگیزه این عده برای ایجاد نوسان در دامنه‌های کوتاه را بالا می‌برد. می‌توان گفت که این عده از حساسیت بازارساز سعی می‌کردند به نفع خود استفاده و بدون ورود دلار به کانال بالاتر کسب سود کنند.

دیدگاه قیمتی معامله‌گران

موضوع دومی که قیمت دلار را در سطح ۳ هزار و ۵۰۰ تومان تحت تاثیر قرار می‌داد، نگاهی بود که برخی از معامله‌گران نسبت به سطح قیمت داشتند. به گفته فعالان، زمانی که شاخص ارزی در کانال ۳ هزار و ۵۰۰ تومان قرار داشت، عده زیادی از معامله‌گران احساس می‌کردند که قیمت پایین‌تر از نقطه تعادلی قرار دارد.در این وضعیت، در بیشتر مواقع تقاضا در بازار بالا بود و تنها عرضه بازارساز بود که تا حد زیادی قیمت را مدیریت می‌کرد. به زبان ساده‌تر می‌توان گفت، معامله‌گران احساس می‌کردند که دلار ارزان است، در نتیجه تقاضا در بیشتر مواقع در بازار بالا بود. در واقع، نقطه عطف عرضه و تقاضا به شکلی تعریف شده بود که تقاضا برای خرید همیشه در سطح بالایی قرار داشت. در این وضعیت، هزینه زیادی برای ماندن دلار در سطح ۳ هزار و ۵۰۰ تومان و پاسخگویی به تقاضای زیاد بازار وجود داشت.

خروج عوامل نوسان‌ساز

قیمت دلار دوشنبه گذشته از مرز ۳ هزار و ۶۰۰ تومان عبور کرد. عبور شاخص ارزی از این مرز موجب شد که قسمتی از تقاضایی که در کانال پایین تر قرار داشت، از بازار خارج شود. به این ترتیب، گذر دلار از مرز ۳هزار و ۶۰۰ تومان این مزایا را داشت که دسته‌ای از معامله‌گران را فیلتر کرد. این دسته کسانی بودند که تمایل نداشتند در کانال جدید قیمت ریسک کنند. آنها که در کانال پایین تر با تصور حساسیت نسبت به سطح ۳ هزار و ۶۰۰ تومان نوسانگیری می‌کردند، هنوز بعد از عبور دلار از کانال یاد شده به دیدگاه مشخصی نسبت به سطح قیمت نرسیده‌اند. دومین موضوع آن است که کسانی که در گذشته تصور می‌کردند قیمت دلار در سطح پایینی قرار داشت و با توجه به آن اقدام به خرید دلار و بعضا دپوی آن می‌کردند، پس از عبور دلار از سطح ۳ هزار و ۶۰۰ تومان با احتیاط بیشتری در بازار فعالیت کرده‌اند.در نتیجه به نظر می‌رسد که این دو عامل در کاهش نوسانات بازار در کانال جدید تا حدی اثرگذار بوده‌اند.

پاسخ به یک سوال

برخی از فعالان اعتقاد دارند، زمانی که دلار وارد کانال ۳ هزار و ۶۰۰ تومان شد، نوسانات آن افزایش یافت. در واقع دیدگاه این عده، مقابل دیدگاه فعالانی قرار دارد که معتقدند پس از عبور دلار از سطح ۳ هزار و ۶۰۰ تومان دامنه تحرکات بازیگران ارزی کاسته شده است. به گفته این دسته، سه‌شنبه هفته گذشته، دلار با افزایش ۱۳ تومانی تا قیمت ۳ هزار و ۶۲۰ تومان بالا رفت. این افزایش بالاترین میزان رشد دلار از اواسط اولین ماه تابستان بود. برخی از معامله‌گران این نوسان را به دو موضوع نسبت می‌دهند. به گفته این دسته، در آغاز عبور دلار از کانال ۳ هزار و ۶۰۰ تومان، عده‌ای از معامله‌گران تلاش می‌کردند که قیمت را به سطوح بالاتری وارد کنند. در واقع عبور این ارز از مرز ۳ هزار و ۶۰۰ تومان، فعالیت این دسته را تا حدی با هیجان همراه کرده بود. با این حال، این عده پس از آنکه مشاهده کردند که توان عبور دلار به سطوح بالاتر را ندارند، از بازار خارج شدند، نتیجه آنکه قیمت در ۳ روز کاری اخیر نوسان بالای ۵ تومان را تجربه نکرد.

دومین موضوع که نوسان را در روزهای ابتدایی حضور دلار در کانال ۳ هزار و ۶۰۰ تومان بالا برد، نوع قیمت‌گذاری رسمی بود. به گفته فعالان، در اولین روزی که دلار از کانال ۳ هزار و ۶۰۰ تومان عبور کرد، بازارساز ارزی زیر مرز ۳ هزار و ۶۰۰ تومان اقدام به عرضه ارز کرد. عرضه بازارساز در کانال پایین تر تقاضا را برای خرید ارز بالاتر برد؛ چراکه معامله غیررسمی می‌توانست با قیمت بالاتری در بازار آن را به فروش برساند. با این حال، از روزی که بازارساز ارزی، قیمت بازار را به رسمیت شناخت، دامنه نوسانات دلار کمتر شد؛ چراکه تقاضا نیز کاهش یافت. در مجموع می‌توان گفت که عبور دلار از مرز ۳ هزار و ۶۰۰ تومان موجب شده است که بخشی از تقاضایی که در کانال ۳ هزار و ۵۰۰ تومان وجود داشت، از بازار خارج شود. بخشی از کاهش تقاضا مربوط به کسانی بود که ترجیح دادند، در کانال جدید تن به ریسک خرید ندهند و در انتظار آشکار شدن بیشتر جهت قیمت شوند. دوم، نزدیک شدن قیمت بازارساز به قیمت بازار موجب شد که فرصت آربیتراژ ارز از بین برود و با محدود شدن این فرصت و عرضه مناسب، انگیزه خرید دلالان ارزی کاهش یافت.

تحرکات بعد از 3 بعدازظهر

روز شنبه، دلار نوسانات چندانی را تجربه نکرد. در اولین روز از دومین هفته آبان‌ماه، دلار معاملات خود را با قیمت ۳ هزار و ۶۱۸ تومان آغاز کرد که کاهشی ۲ تومانی نسبت به قیمت بسته‌شده روز پنج‌شنبه داشت. در ادامه روز، بهای شاخص ارزی تا نقطه ۳ هزار و ۶۱۶ تومان پایین رفت؛ هر چند که در نهایت با قیمت ۳ هزار و ۶۲۱ تومان به کار خود پایان داد. البته در بازار غیررسمی و در پاساژ افشار، قیمت‌های پایین‌تری ثبت می‌شد. به گفته فعالان، پس از کاهش فعالیت صرافی‌های بانکی از ساعت ۳ بعدازظهر دامنه فعالیت معامله‌گران فردایی افزایش بیشتری پیدا می‌کند. در چنین فضایی که غیررسمی‌ها دست بالاتری دارند، دامنه نوسانات نیز کمی افزایش می‌یابد. به‌عنوان مثال، روز شنبه پس از ساعت ۳ بعدازظهر، به گفته فعالان، خالی‌فروشان ارزی وارد بازار شدند و با افزایش فروش خود زمینه کاهش قیمت را فراهم کردند. در این فضای غیررسمی، قیمت دلار در پاساژ افشار زیر محدوده ۳ هزار و ۶۲۰ تومان نیز رفت. باید دید تحرکات معامله‌گران در ساعات انتهایی روز شنبه، فضای بازار روز یکشنبه را تحت‌تاثیر قرار خواهد داد؟ البته بازارساز معمولا در روزهای گذشته توانسته است اثر تحرکات معامله‌گران در ساعات نیمه تعطیل بازار را در روز بعد خنثی کند.